بیش از یک دهه پیش بود که استیو جابز با معرفی اولین گوشی هوشمند اپل، یعنی آیفون، مسیر تلفن‌های هوشمند را به کلی عوض کرد. قبل از آن، بیشتر تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند فقط بر روی سخت‌افزار تمرکز داشتند و سعی می‌کردند با تولید موبایل‌های مختلف با طراحی‌های متفاوت، نظر خریداران را به خود جلب کنند.
همان‌طور که شاید خیلی از شماها بدانید، سال ۲۰۰۶، شرکت نوکیا حدود ۱ میلیارد کاربر فعال در سطح دنیا داشت و کسی فکر این را نمی‌کرد که ۵ سال بعد، این غول تکنولوژی فنلاندی دیگر هیچ حرفی برای گفتن نداشته باشد.
یکی از دلایلی که معرفی آیفون اهمیت داشت تغییر دیدگاه سازندگان موبایل از سخت‌افزار به نرم‌افزار بود. در واقع گوشی‌های قدیمی‌تر از سیستم‌عامل‌های جاوا و سیمبین (اگر یادتان باشد) استفاده می‌کردند که به‌شدت شبیه یکدیگر بوده و در طول سالیان، تغییر آن‌چنانی ندشتند.
البته نمی‌توان گفت که این دو سیستم‌عامل بد بودند، ولی در مقایسه با سیستم‌عامل آی او اس (iOS) و بعدتر اندروید، حرفی برای گفتن نداشتند، چیزی که تا قبل از معرفی آیفون به چشم نمی‌آمد.
البته باید گفت که در زمان معرفی اولین آیفون، به‌قدری مشکل داشت که استیو جابز مجبور بود از چند آیفون در کنار خود استفاده کرده و بعد از مدتی آن را عوض کند.
دلیل اصلی این اتفاق، مشکل در رم گوشی برای اجرای برنامه‌ها بود که در آن زمان هنوز مهندسین اپل نتوانسته بودند راه چاره‌ای برای آن پیدا کنند و همین باعث شده بود که فاصله بین معرفی و عرضه آیفون چند ماه طول بکشد. اما چه شده که از چنین آیفونی که در زمان معرفی مشکلات فراوانی داشت، رسیدیم به سری گوشی‌های هوشمندی که محبوب‌ترین در دنیا هستند؟
زنجیره تامین فوق‌العاده
اجازه بدهید اول تعریفی از زنجیره تامین داشته باشیم. در واقع تمامی محصولات و خدماتی که از صفر تا صد یک محصول نهایی را تشکیل می‌دهند را زنجیره تامین می‌گویند.
برای مثال، در ساخت گوشی هوشمند، از تمامی قطعات ساخته‌شده تا نمایشگر، بدنه، باتری و … در زنجیره تامین قرار دارند. زنجیره تامین از آن‌جایی حائز اهمیت است که توجه به آن باعث ساخت محصولی باکیفیت خواهد شد.
اپل همیشه، مخصوصاً زمانی که استیو جابز زنده بود، روی زنجیره تامین قطعات خود بسیار حساس بوده است. دقیقاً همین موضوع یکی از دلایلی است که محصولات شرکت اپل، از آغاز تا اکنون، همیشه کیفیت ساخت خوبی داشتند و برخلاف بسیاری از شرکت‌های دیگر، طول عمر محصولات اپل بسیار بالا بوده و هست. حساسیت اپل برای ساخت محصولات خود در گوشی‌ها، تبلت‌ها، لپ‌تا‌پ‌ها و … کاملاً مشهود است.
برای مثال اپل برای ساخت نمایشگرهای خود به سراغ سامسونگ (بهترین تولیدکننده نمایشگر) می‌رود. از آن طرف، برای ساخت پردازنده مختص خود به‌سراغ TSMC رفته و طرح ساخت خود را برای اجرا پیاده می‌کند. پیدا کردن بهترین تامین‌کنندگان و آوردن آن‌ها در زنجیره تامین، یکی از دلایلی است که این شرکت به چیزی که امروزه می‌شناسیم تبدیل شده است.
خدمات و پشتیبانی طولانی
یکی از بخش‌های اپل که همیشه فعال است قسمت پشتیبانی مشتریان و ایجاد راه‌های ارتباطی با کارکنان خدمات است. در واقع پشتیبانی خدماتی اپل نه فقط برای آیفون، بلکه برای تمامی محصولات این غول تکنولوژی فوق‌العاده‌ست.
همچنین پشتیبانی نرم‌افزاری از گوشی‌های آیفون تا ۵ سال، برخلاف گوشی‌های اندرویدی که حدود ۳ سال است، ادامه خواهد داشت که همین به‌انضمام عمر بیشتر آیفون، همان‌طور که قبلاً گفته بودیم، باعث خواهد شد که گوشی‌های آیفون به‌مدت بیشتری نسبت به گوشی‌های اندرویدی برنامه‌ها را اجرا کرده و عمر بیشتری داشته باشند.
کالای لوکس و اثر وبلن
در شرایط عادی بازار، هنگامی‌که قیمت یک کالا افزایش می‌یابد، تقاضا برای آن کاهش خواهد یافت و مصرف‌کنندگان به سراغ کالاهای جایگزین خواهند رفت. این اتفاق در صورتی رخ نمی‌دهد که مصرف‌کننده علاوه بر خود کالا، ارزش دیگری در ذهن داشته باشد و بخواهد داشتن آن کالا را ارزشمند تلقی کرده و آن را به‌نوعی به نمایش بگذارد (پز بدهد). از نمونه این کالاها می‌توان به جواهرات، ماشین، خانه و محصولات دیگر که در واقع کالای لوکس هستند، اشاره کرد.
اما این موضوع چه ارتباطی با آیفون دارد؟ خب، جدا از کشورهای ثروتمند یا جهان اول که درآمد افراد بالاست، در بسیاری از کشورهای جهان سوم یک گوشی ۱۰۰۰ دلاری یک کالای معمولی تلقی نمی‌شود. در بعضی کشورها، مانند برزیل، حتی آیفون گران‌تر از قیمت رسمی فروخته خواهد شد (به‌خاطر وجود دلالان فراوان).
همین امر باعث خواهد شد تا داشتن یک گوشی گران نسبت به گوشی‌های موجود در بازار، آن ارزش ذهنی گفته‌شده در ذهن مصرف‌کنندگان را ایجاد کرده و به‌نوعی کالای لوکس تلقی شود. لازم به ذکر است که هرچه کالا گران‌تر باشد، طبق نمودار بالا اثر وبلن بیشتر شده و ممکن است مشتریان خاصی آن کالا را به‌دلیل همان دلیل لوکس بودن خریداری کنند.
استقرار در آمریکا
خیلی از شرکت‌های مهم فناوری و و ارتباطات در آمریکا هستند. بیشتر شرکت‌های سازنده پردازنده مانند ای ام دی، اینتل، کوالکام، اپل و … آمریکایی هستند. تنها کارت گرافیک‌های دنیا را آمریکایی‌ها می‌سازند.
تمام سیستم‌عامل‌های مهم جهان (البته به جز سیستم‌عامل مخصوص هواوی) مانند ویندوز، اندروید، آی او اس و … ساخت کشور آمریکا هستند. مقر مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، واتساپ، اینستاگرام، لینکدین و … در این کشور است. همین قضیه اهمیت این کشور در حوزه تکنولوژی و وجهه آن در این بخش را نشان می‌دهد.
با استفاده از این امر و تاثیری که این کشور در فضای فناوری و اینترنتی دنیا دارد، جای تعجب نیست که اپل هم از آن سود برده و بتواند محصولات بیشتری بفروشد و به ارزشمندترین برند دنیا تبدیل شود. تاثیری که آمریکا بر حوزه فناوری و ارتباطات دارد قابل انکار نیست. به‌دلیل فضای اجتماعی-سیاسی این کشور و تاثیرپذیری بسیاری از کشورها از آن و البته سابقه طولانی‌مدت در این حوزه، شرکت‌های فناوری از این برگ برنده به‌خوبی استفاده می‌کنند.
مالک بزرگ‌ترین بازار دنیا
اپل به‌عنوان یک شرکت آمریکایی و شناخت عادات آمریکایی‌ها، بیشترین فروش را در کشور خود تجربه می‌کند، اما نکته این‌جاست که آمریکا بزرگ‌ترین بازار مصرف‌کننده در جهان است (حتی بیشتر از چین با ۴ برابر جمعیت). همین باعث رشد روزافزون درآمد این شرکت و گسترش آن خواهد شد.
از آن‌جایی که آیفون معرفی‌شده توسط استیو جابز، در ابتدا هیچ رقیبی نداشت، عرضه و فروش آن باعث ایجاد شهره و معروفیت اپل در آمریکا شد و این روند تاکنون ادامه دارد.
همچنین ارائه خدمات بیشتر در این کشور و قراردادهای مختلف با شرکت‌های مخابراتی مانند ورایزن، AT&T و … نیز از دلایل این رشد است.
همچنین محدودسازی ورود بعضی از گوشی‌ها به‌طور رسمی و لابی‌گری اپل و ممنوعیت تجارت با شرکت‌هایی مثل هواوی، اپل را به‌نوعی در حالت انحصار نسبی در بازار آمریکا قرار می‌دهد که می‌توان گفت رقیب جدی برای آن وجود ندارد. البته در صورت وجود برندهای مختلف دیگر نیز شاهدیم که در این کشور و حتی کشورهای دیگر دنیا، باز هم آیفون معمولاً محبوب‌ترین گوشی بوده و میزان وفاداری مصرف‌کنندگان به این برند نیز بالاست.
نرم‌افزارها و امنیت
امنیت دستگاه‌های اپل زبان‌زد است و آیفون‌های این شرکت هم مستثنی نیستند. در صورت گم شدن آیفون، هیچ‌کس به‌راحتی نمی‌تواند به اطلاعات کاربر دست یابد. همچنین به دلیل ساختار سیستم‌عامل آی او اس، دسترسی به فایل‌های مرتبط با نرم‌افزارهای اجتماعی به‌آسانی صورت نخواهد گرفت و دیگران نمی‌توانند به داده‌های دیگران دست پیدا کنند.
از طرف دیگر، برخلاف گوگل که اجازه می‌دهد مارکت‌های دیگری در کنار گوگل پلی فعالیت داشته باشند، اپل اجازه چنین کاری را نخواهد داد. همچنین نمی‌توان با دانلود فایل برنامه از سایت ثالث، آن را نصب و استفاده کرد.
این اقدام اپل باعث شده است که حق کپی رایت، چه در بخش بازی و نرم‌افزار و چه در بخش مرتبط با هنر (مثل فیلم، موسیقی و …) قوی‌تر و بهتر اجرایی شود که همین باعث اعتماد و محبوبیت شرکت‌ها و بالاخص افراد معروف به این برند می‌شود.
لازم به ذکر است که آیتیونز که اولین در نوع خود بود و باعث فروش اینترنتی آهنگ‌های هنرمندان به‌صورت قانونی شد، در سال ۲۰۰۱، به‌صورت امروزی توسط استیو جابز معرفی شد. البته این برنامه در سال ۱۹۹۸ توسط کسیدی (Casady) و گرین (Greene) ساخته شده بود که سال ۲۰۰۰ اپل آن را خریداری کرد.
این پلتفرم باعث تغییر بازار فروش محصولات هنری، بالاخص موسیقی شد و همان‌طور که می‌دانیم امروزه اکثر فروش آلبوم‌ها و آهنگ‌های هنرمندان به‌صورت اینترنتی می‌باشد.
در واقع آیتیونز روند فروش محصولات هنری را از خرید و فروش نوار و سی دی، به روی گوشی موبایل کاربر آورد که همه‌جا در دسترس اوست. همین امر باعث کاهش قیمت محصولات مرتبط (به دلیل نبود سی دی یا نوار و پرداخت هزینه اضافی بر آن) و رشد این بازار شد که امروزه می‌بینیم بسیاری از شرکت‌ها مانند نتفلیکس، که به‌نوعی متفاوت راه آیتیونز را دنبال می‌کنند و بازار سرگرمی دنیا را متحول کرده‌اند.
در مجموع، تمام این دلایل باعث شده است که اپل، باارزش‌ترین شرکت دنیا شود و ارزشی بیش از ۲ تریلیون دلار داشته باشد. سری آیفون ۱۲ توانست فروش فوق‌العاده‌ای داشته باشد و و در آمریکا نیز رکورد بزند.
همچنین آیفون ۱۲، آیفون ۱۲ پرو مکس، آیفون ۱۲ پرو و آیفون ۱۱ پرفروش‌ترین گوشی‌های دنیا در ماه ژانویه بوده‌اند. تمام این‌ها و نگاه به سابقه اپل در گوشی‌سازی، نشان از عملکرد و دید باز این شرکت به آینده این صنعت دارد.
نظرات