افراد میتوانند با هر میزان سرمایه، به دو صورت مستقیم یا غیر مستقیم در بازار سرمایه ایران سرمایه‌گذاری نمایند. در روش سرمایه‌گذاری به صورت مستقیم، سرمایه‌گذاران شخصاً اقدام به تجزیه و تحلیل و خرید و فروش اوراق بهادار مورد نظر خود می‌کنند. در ادامه با روش غیرمستقیم نیز آشنا خواهیم شد.
سرمایه‌گذاری غیر مستقیم
در روش سرمایه‌گذاری به صورت غیر مستقیم، سرمایه‌گذاران کنترل و مدیریت دارایی خود را به صندوقهای سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردانی اختصاصی می‌سپارند.
مدیریت صندوقهای سرمایه‌گذاری توسط گروهی از تحلیلگران و معامله‌گران حرفه‌ای در حوزه بازار سرمایه انجام می‌شود و می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای افرادی باشد که فاقد زمان کافی یا دانش، تجربه و مهارت‌های لازم در معاملات اوراق بهادار هستند.
از نظر چگونگی سرمایه‌گذاری، دو نوع صندوق سرمایه‌گذاری وجود دارد: قابل معامله در بورس و صدور و ابطالی.
صندوقهای قابل معامله در بورس (ETF) از طریق پلتفرم‌های معاملات آنلاین کارگزاری‌ها قابل دسترسی و معامله هستند.
در طرف مقابل، سرمایه‌گذاران برای خرید و فروش واحدهای صندوقهای مبتنی بر صدور و ابطال نیازمند مراجعه به سامانه اختصاصی هر صندوق یا شعبه صندوق مورد نظر هستند.
صندوقهای سرمایه‌گذاری بر اساس ترکیب دارایی خود به انواع مختلفی مانند صندوقهای سرمایه‌گذاری سهامی، صندوق مبتنی بر طلا، صندوق در صندوق، صندوق مختلط، صندوق بخشی، صندوق با درآمد ثابت، صندوق شاخصی، صندوق اهرمی و … دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه به معرفی برخی از انواع صندوق‌ها از کم ریسک‌ترین به پر ریسک‌ترین خواهیم پرداخت.
صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
صندوقهای سرمایه‌گذاری درآمد ثابت (Fixed Income) از جمله گزینه‌های پرطرفدار برای افراد کم ریسک بازار سرمایه محسوب می‌شوند که اغلب دارایی‌های آن‌ها به اوراق بهادار با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی تخصیص می‌یابد.
این صندوق‌ها به طور معمول، بازدهی تقریبا ثابتی را برای سرمایه‌گذاران به همراه دارند و همچنین میتوانند یک جایگزین مناسب برای سپرده‌های بانکی به شمار آیند.
صندوق تضمین اصل سرمایه
سرمایه‌گذاری در سهام همواره جزو گزینه‌های پرریسک برای سرمایه‌گذاری بوده است. صندوق تضمین اصل سرمایه، امکان بهره‌مندی از بازدهی بازار سهام را در کنار عدم نگرانی بابت از دست دادن اصل سرمایه برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده است.
البته این صندوق‌ها، معمولا حداقل زمانی را برای بهره‌مندی از این مزیت تضمین اصل سرمایه برای سرمایه‌گذاران در نظر می‌گیرند.
صندوق سرمایه‌گذاری مختلط
صندوق مختلط، انعطاف‌پذیری مناسبی در ترکیب دارایی‌های خود دارند که این امر باعث می‌شود تا ریسک آن‌ها در حد متوسط باشد. در صندوقهای مختلط حداقل ۴۰ درصد و حداکثر ۶۰ درصد از سبد دارایی به سهام اختصاص می‌یابد، در حالی که مابقی سرمایه در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود.
مدیران صندوقهای سرمایه‌گذاری معمولاً در شرایط مثبت یا مساعد بازار سرمایه، تمایل به افزایش میزان سهام در پرتفوی صندوق دارند. در مقابل، زمانی که بازار سهام روند نزولی دارد، آن‌ها اغلب ترجیح می‌دهند که سرمایه بیشتری را به اوراق بهادار با درآمد ثابت اختصاص دهند.
صندوق ممتاز مفید به عنوان یک صندوق مختلط، فعالیت خود را از تاریخ ۲۷ بهمن ماه سال ۱۳۸۸ به طور رسمی آغاز کرده است.
صندوق سرمایه‌گذاری سهامی
صندوقهای سرمایه‌گذاری مبتنی بر سهام (Stock Fund)، مناسب سرمایه‌گذارانی است که ریسک پذیری بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاران صندوقهای مختلط و درآمد ثابت دارند. این نوع صندوق‌ها عمده‌ی دارایی‌های خود را به سهام شرکت‌های موجود در بازار بورس و بازار فرابورس اختصاص می‌دهند.
صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی
صندوقهای اهرمی در ساختار خود با دیگر صندوق‌ها تفاوت‌هایی دارند و شامل دو دسته واحد سرمایه‌گذاری عادی و ممتاز می‌شوند. به طور معمول، این صندوق‌ها سبد دارایی مشابه با صندوقهای سهامی دارند.
واحدهای ممتاز صندوق مناسب افراد ریسک‌پذیر است. در این صندوق‌ها از اهرم مالی استفاده می‌شود که به سرمایه‌گذاران این اجازه را می‌دهد که با سرمایه‌های کمتری بتوانند کسب بازدهی احتمالی بیشتری را بدون نیاز به وام یا اعتبار معاملاتی به دست آورند.
واحدهای نوع دوم این صندوق که با نام واحدهای عادی شناخته می‌شوند، ریسک پایین تری نسبت به واحدهای ممتاز دارند و به همین علت، برای سرمایه‌گذاران کم ریسک مناسب هستند. این واحدها بازدهی تقریبا ثابتی دارند.
صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا
این نوع از صندوق‌ها حداقل ۷۰ درصد از سبد دارایی خود را به گواهی سپرده کالایی سکه و شمش طلا، حداکثر ۲۰ درصد به اوراق مشتقه مبتنی بر طلا و مابقی را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص می‌دهند.
از مزایای این صندوق می‌توان به معاف از مالیات بودن، عدم وجود ریسک سرقت، کارمزد پایین‌تر نسبت به خرید فیزیکی طلا و … اشاره کرد.
نظرات