بعد از معرفی چت‌بات هوش مصنوعی ChatGPT توسط شرکت OpenAI، خیلی از شرکت‌های فناوری به دنبال ادغام این ربات با موتورهای جستجوی خود رفته‌اند و به نظر می‌رسد که آینده جستجوی اینترنتی وابسته به هوش مصنوعی خواهد بود. گسترش سریع چت بات‌های هوش مصنوعی باعث شده خیلی‌ها به این باور برسند که این چت بات‌ها به‌زودی جایگزین موتورهای جستجو از جمله موتور جستجوی گوگل خواهند شد. حالا سوال اینجاست که آیا ما برای دنیایی بدون این موتور جستجو آماده هستیم؟
پیشرفت در دنیای وب بیشتر از همه مدیون موتور جستجوی گوگل هستیم و ما از طریق آن می‌توانیم پاسخ اکثر سوالات خود را بیابیم. موتور جستجوی گوگل در طول بیست سال گذشته ما را وارد دنیایی به نام وب جهانی کرده است. البته این موتور رقیبانی نیز داشته است، اما هیچ کدام از آنها نتوانسته‌اند سلطه بلامنازغ این موتور را خدشه‌دار کند. با این حال، به نظر می‌رسد که زنگ خطر برای این موتور جستجوی محبوب به صدا درآمده است.
ما اخیرا شاهد معرفی چت بات ChatGPT توسط شرکت OpenAI بودیم که بر پایه هوش مصنوعی مولد توسعه یافته و قادر است پاسخ هر سوالی را به شما بدهد. این سرویس هوش مصنوعی در عرض حدود دو ماه به چنان محبوبیتی دست یافته است که در تاریخ فناوری بی‌سابقه است و هیچ پلتفرمی تاکنون نتوانسته این تعداد کاربر در عرض کمتر از دو ماه جمع کند. البته ChatGPT یک اپلیکیشن مثل اپلیکیشن‌های معمولی نیست بلکه یک پلتفرم هوش مصنوعی است که بر پایه فناوری یادگیری ماشین توسعه یافته است.
براساس گزارش موسسه UBS تعداد کاربران ChatGPT از مرز ۱۰۰ میلیون نفر عبور کرده است و از آنجاییکه حدود دو ماه از زمان عرضه آن می‌گذرد این موضوع باعث شد تا لقب سریع‌ترین اپلیکیشن یا پلتفرم دنیا از نظر رشد تعداد کاربر بگیرد. این چت بات کارهای مختلفی می‌تواند انجام دهد و مهارت آن در انجام این کارها بقدری خوب است که بسیاری از کارشناسان حوزه فناوری این سوال را مطرح کرده‌اند که آیا ChatGPT باعث مرگ گوگل و موتور جستجویش خواهد شد؟
البته فقط کارشناسان فناوری نبودند که این سوال را مطرح کردند بلکه خود گوگل نیز متوجه این هشدار شده است. این شرکت اخیرا و بعد از ظهور ChatGPT، از متخصصان خود خواسته است که به تهدیدی که این چت‌بات متوجه موتور جستجوی گوگل کرده است پاسخ دهند. خبر بد دیگر برای گوگل اینکه مایکروسافت به‌تازگی هوش مصنوعی ChatGPT را با موتور جستجوی بینگ خود که رقیب موتور گوگل محسوب می‌شود ادغام کرده است و این موضوع باعث نگرانی شدید گوگل شده است.
همانطور که می‌دانید گوگل سال‌هاست که از فناوری هوش مصنوعی در موتور جستجوی خود استفاده می‌کند. این فناوری می‌تواند با بهره‌گیری از الگوریتم‌هایی اقدام به رتبه‌بندی صفحات کند و لینک‌های مرتبط را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. اما با ظهور فناوری جدید هوش مصنوعی مولد، ما احتمالا شاهد شروع عصر تازه‌ای در جستجوی صفحات وب خواهیم بود و دیگر تمایلی به استفاده از روش‌های قدیمی نخواهیم داشت.
بنابراین ما به‌زودی ممکن است خودمان را در دنیایی بدون موتور جستجوی گوگل ببینیم. ما هنوز نمی‌توانیم همه ابعاد این دنیا را تصور کنیم و شاید هنوز برای ورود به آن آماده نباشیم. درست است که ما مدیون موتور جستجوی گوگل هستیم و کل اینترنت بر پایه این موتور رشد کرده است، اما واقعیت این است که دنیا در حال تغییر است. در حال حاضر، کاربران از هر ۱۰ جستجوی خود در فضای وب، ۹ مورد را با این موتور انجام می‌دهند و اکثر دستگاه‌های کامپیوتری و موبایلی به‌طور پیش‌فرض از این موتور استفاده می‌کند.
با این حال، اخیرا کیفیت نتایج جستجوی این موتور کاهش یافته است و این موضوع موردتوجه متخصصان قرار گرفته است. یکی از این کارشناسان به نام دیمیتری برایتون گفته است که نتایج جستجوی گوگل افتضاح شده است و این نشان می‌دهد که گوگل نتوانسته آن‌طور که باید و شاید نسبت به بهبود موتور جستجوی خود اقدام کند. یکی دیگر از کارشناسان به نام آنجلا هوور به دو مشکل بزرگ گوگل اشاره کرده است که شامل تمرکز بیش از حد روی تبلیغات و اسپم سئو می‌شوند. او گفته که این مشکلات باعث افت کیفیت نتایج جستجوی گوگل شده‌اند.
همانطور که احتمالا می‌دانید تبلیغات مهم‌ترین منبع درآمد گوگل است و طبق گزارش مالی این شرکت، درآمد تبلیغات گوگل چیزی حدود ۲۲۴ میلیارد دلار بوده است که ۸۰ درصد کل درآمد این شرکت را تشکیل می‌دهد. در حال حاضر، گوگل قراردادهای بزرگی با شرکت‌های تبلیغاتی بسته است و درواقع می‌توان گفت که گوگل تبدیل به یک شرکت تجاری تبلیغاتی شده است.
اسپم‌‌های سئو نیز یکی از مشکلات موتور جستجوی گوگل هستند. وقتی شما از این موتور درباره موضوع خاصی می‌پرسید با انبوهی از پیوندهای مواجه می‌شوید که تیترهای مشابهی دارند و عملا به نظر می‌رسد که گوگل نتوانسته این پیوندها را به نحو مناسبی رتبه‌بندی کند. این موضوع باعث شده تا یک مسابقه بی‌پایان بین رسانه‌ها، وبلاگ‌نویسان و تولیدکنندگان محتوا صورت بگیرید و البته هکرها نیز تمام تلاش خود را می‌کنند تا با انتشار هرزنامه‌های سئوی نحوه رتبه‌بندی صفحات وب را مختل کنند و به نفع خود تغییر دهند.
خیلی‌ها امیدوار هستند که جستجوی هوش مصنوعی بتواند این مشکلات را رفع کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد دیگر نیازی به موتور جستجوی گوگل نخواهد بود و فقط کافی خواهد بود که موتورهای هوش مصنوعی آموزش‌های خوبی در این زمینه ببینند تا بتوانند رضایت کاربران را به نحو احسن جلب کنند. ضمن اینکه موتور جستجوی گوگل از نظر حریم خصوصی نیز مشکلاتی دارد و انتقادات زیادی به آن وارد است. به هر حال، ما به اطلاعات نیاز داریم و باید بتوانیم به این اطلاعات در کمترین زمان ممکن دسترسی پیدا کنیم. حالا این سوال پیش می‌آید که آیا موتورهای جستجوی هوش مصنوعی چنین قابلیت را دارند و آیا پاسخ‌های آنها به سوالات کاربران قابل اعتماد هستند؟
مایکروسافت اخیرا با یکپارچه ساری موتور بینگ با چت‌بات هوش مصنوعی درواقع به گوگل اعلام جنگ کرد و حالا کسانی که به‌تازگی با نسخه جدید بینگ جستجوی خود را انجام داده‌اند قابلیت‌ها و توانمندی‌های آن را تحسین کرده‌اند. یکی از کارشناسان حوزه فناوری به نام استفان شانکلند نتایج جستجوی این موتور را با نتایج جستجوی گوگل مقایسه کرده و متوجه شده که فاصله آنها زمین تا آسمان است و موتور گوگل واقعا حرفی برای گفتن ندارد.
موتور هوش مصنوعی ChatGPT بینگ، برپایه یک منبع بزرگی از متون انسانی آموزش یده است و قادر به تولید متن‌های کوتاه، بلند و حتی مقاله است. البته این موتور در برخی موارد پاسخ‌های اشتباهی نیز به کاربران داده است و برای مثال در مورد مقالات مالی خطاهایی داشته است. ChatGPT بر پایه مدل زبان GPT-3 ساخته شده است که یک پلتفرم یادگیری ماشین است و برای ایجاد متن‌های شبه‌انسانی براساس آنچه که به‌عنوان ورودی به آن داده می‌شود طراحی شده است. GPT-3 یکی از پیشرفته‌ترین و بزرگترین مدل‌های زبانی است که تابحال توسعه یافته است و بنابراین نمی‌توانیم به آن به‌عنوان یک اپلیکیشن نگاه کنیم.
البته گوگل نیز بیکار ننشسته و به‌تازگی چت‌بات هوش مصنوعی Bard را به عنوان رقیب ChatGPT ارائه کرد. این چت بات در واقع یک پلتفرم مبتنی بر هوش مصنوعی است که امکان پاسخگویی به سوالات کاربران را در قالب گفتگو و متن را دارد قرار است این چت بات با سایر محصولات گوگل مثل موتوری جستجوی گوگل یکپارچه شود. ساندار پیچای مدیرعامل گوگل گفته است که این چت بات ابتدا در دسترس تست‌کنندگان قرار خواهد گرفت و سپس همه کاربران به آن دسترسی خواهند داشت.
این چت‌بات هرچند قابلیت‌های خوبی دارد اما اشتباهات فاحشی نیز داشته و برای مثال به یک سوال ساده اخترشناسی پاسخ اشتباه داده است. چت بات بارد به اشتباه اعلام کرد که تلسکوپ فضایی جیمز وب اولین تصویر از یک سیاره‌ی فراخورشیدی را به ثبت رسانده اما در واقع این اتفاق در سال ۲۰۰۴ رخ داده بود. این اشتباه باعث شد تا ارزش سهام گوگل ۱۰۰ میلیارد دلار سقوط کند. البته چت بات‌های هوش مصنوعی به اطلاعات حقیقی دسترسی نداشته و جملات خود را با استفاده از سیستم‌های پیشرفته و پیچیده تکمیل می‌کنند و به‌نظر می‌رسد جملاتی که مربوط به گذشته‌ی نزدیک است برای آنها مشکل‌ساز می‌شود.
گوگل در این زمینه گفته است که پلتفرم Bard هنوز به‌طور گسترده در اختیار کاربران قرار نگرفته است و تا زمانی که این چت‌بات به استانداردهای لازم در زمینه کیفیت و امنیت نرسد، به‌طور عمومی عرضه نخواهد شد. مایکروسافت نیز گفته است که هنوز جای پیشرفت زیادی وجود دارد و بازخوردهای کاربران می‌تواند کمک شایانی به بهبود پلتفرم هوش مصنوعی بینگ بکند.
به نظر می‌رسد مشکل اساسی این چت بات‌ها در وهله اول مدل‌های زبانی آن‌هاست که به آسانی می‌توانند محتوای عجیب و غریب را در اختیار شما قرار دهند و به همین دلیل است که بسیاری از کاربران از محول کردن دستورات و وظایف خود به آنها می‌ترسند و حتی شکایت می‌کنند. از بینگ گرفته تا بارد و سایر چت بات‌ها، همگی به اشتباهات متداول و در برخی اوقات غیرباوری دچار می‌شوند. به عنوان نمونه، می‌توانند داده‌های زندگی‌نامه اشخاص را تغییر دهند و باز تولید کنند، فایل‌های آکادمی را جعل کنند و حتی نتوانند به ساده‌ترین سوالات مانند نسبت سنگینی ده کیلو پنبه و ده کیلو آهن پاسخ دهند.
سوال دیگری که درباره این چت‌بات‌ها وجود دارد این است که آنها چگونه رابطه ما را با حقیقت تحت تاثیر قرار خواهند داد؟ یکی از استادان دانشگاه سیدنی به نام هدر فورد سعی کرده است با انجام یک تحقیق به این سوال پاسخ دهد. در تحقیق او و همکارانش، چگونگی واکنش کاربران به دستیارهای هوشمند صوتی مثل سیری و الکسا مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه آن نشان می‌دهد که کاربران وقتی پاسخی را از یک پلتفرم هوش مصنوعی دریافت می‌کنند یا وقتی احساس می‌کنند که پاسخ آنها را یک فناوری هوش مصنوعی داده است، این پاسخ‌ها را راحت‌تر از آن چیزی که مثلا یک خبرنگار یا یک فرد متخصص بیان می‌کند باور می‌کنند.
در واقع فورد معتقد است که انسان‌ها در عمل اعتماد بیشتری به پاسخ‌های یک دستیار صوتی دارند تا حرف‌های یک انسان؛ چراکه فکر می‌کنند دستیار هوش مصنوعی عاری از هر گونه نقص و غرض‌ورزی است. اما واقعیت این است که پلتفرم‌های هوش مصنوعی توسط خود انسان‌ها آموزش دیده‌اند و ممکن است نه‌تنها ناقص بلکه حتی همراه با غرض‌ورزی باشند.
یک استاد دانشگاه استرالیا به نام توبی والش نیز گفته است که امروزه مردم برای دریافت مستقیم پاسخ پرسش‌های خود اقدام به جستجو در فضای وب می‌کنند و آنها دیگر علاقه‌ای به پیوندها و لینک‌ها ندارند. در واقع دقیقا به همین خاطر است که ChatGPT و سایر چت‌بات‌های جدید اینقدر مورد توجه کاربران قرار گرفته‌اند، چراکه آنها می‌توانند مستقیما ما را به پاسخ سوال‌هایمان برسانند.
البته موتور جستجوی گوگل حتی قبل از ظهور چت‌بات‌ها نیز جایگاه خود را از دست داده بود. کاربران به جای اینکه به این موتور جستجو برای پیدا کردن کلمات و عبارت‌های موردنظر خود مراجعه کنند، از طریق یوتیوب و اینستاگرام و تیک تاک به‌راحتی می‌توانستند همه اطلاعات موردنیاز خود را کسب کنند. شما در یوتیوب به هر نوع اطلاعاتی می‌توانید دسترسی داشته باشید، یا در تیک تاک به طیف وسیعی از ویدیوها و راهنمای مکان‌ها دسترسی خواهید داشت.
در هر حال، ما باید از همین حالا خود برای دنیای بدون موتور جستجوی گوگل آماده کنیم. همه چیز به سرعت در حال تغییر است و فناوزی‌های هر لحظه در حال پیشرفت هستند و فناوری هوش مصنوعی نیز به پیشرفت‌های زیادی دست یافته است و به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک همه جهان را تسخیر خواهد کرد. نظر شما درباره دنیای بدون موتور جستجوی گوگل چیست؟ ایا می‌توانید چنین دنیایی را تصور کنید؟
منبع: CNET
نظرات