مشخصات، مشخصات و باز هم مشخصات. همه چیز به مشخصات مرتبط است اما نه در دنیای لپ تاپ‌های گیمینگ. شاید نتوان این استدلال را در خصوص لپ تاپ به کار برد اما مسلماً لپ تاپ‌های گیمینگ بحث مجزایی دارند.
اگرچه لپ تاپ‌های گیمینگ به کارت‌های گرافیکی ساخته شده توسط AMD و انویدیا مجهز هستند اما حقیقت این است که کارت‌های گرافیک با نامی یکسان گرچه روی کاغذ برابر هستند اما عملکرد واقعی آن‌ها تفاوت زیادی دارد.
AMD و انویدیا به تولید کنندگان لپ تاپ‌ها نظیر Alienware، ریزر و ROG اجازه می‌دهند تصمیم بگیرند هر کارت گرافیک چه مقدار انرژی مصرف کند که در مجموع چیز بدی نیست. لپ تاپ‌ها با اهداف متفاوتی طراحی، تولید و عرضه می‌شوند و به همین دلیل منطقی است که چنین تفاوتی داشته باشند.
- بررسی گیگابایت RTX 3090 Ti گیمینگ OC؛ رویا یا واقعیت؟
- بررسی AMD رایزن ۷ 5800X3D؛ بهترین پردازنده گیمینگ
- چطور روی یک رایانه گیمینگ، اتریوم استخراج کنیم؟
مشکل اصلی این‌جاست که این تفاوت‌ها در مصرف انرژی به معنای افت عظیم کارایی است و هیچ راهی وجود ندارد که این تولید کنندگان را وادار به مشخص کردن مصرف انرژی واقعی کارت گرافیک و در نهایت کارایی آن کرد. ما از همین قسمت مشکل را پیگیری می‌کنیم و به شما خواهیم گفت که چطور لپ تاپ‌های گیمینگ به همین دلیل، استاد بزرگ دروغ‌های بزرگ‌تری هستند.
مشکل این‌جاست
وقتی دو لپ تاپ با مشخصات یکسان، حدود ۲۰ درصد تفاوت در عملکرد گیمینگ دارند، مسلماً با یک مسئله مواجه هستیم. برای نمونه، MSI کریتر Z17 و لنوو لیجن 5i پرو، دو لپ تاپ با پردازنده اینتل Core i7-12700H و کارت گرافیک انویدیا RTX 3070 Ti را در نظر بگیرید. لنوو لیجن 5i پرو در بنچمارک 3DMark Time Spy حدود ۲۱.۶ درصد از دیگری سریع‌تر است.
به یاد داشته باشید که روی کاغذ، این دو دستگاه با مشخصات یکسانی عرضه می‌شوند. در حقیقت نسخه لپ تاپ RTX 3070 Ti با مصرف انرژی ۸۰ الی ۱۲۵ وات کار می‌کند. MSI کریتر Z17 حداکثر ۹۰ وات انرژی به کارت گرافیک خود می‌دهد اما ما نمی‌دانیم چه مقدار انرژی در اختیار کارت گرافیک مشابه در لنوو لیجن 5i پرو قرار می‌گیرد.
این مشکل تنها در خصوص این دو لپ تاپ صدق نمی‌کند. ریزر بلید ۱۷ و MSI GE76 هر دو به یک RTX 3080 Ti مجهز شده‌اند، با این حال شما می‌توانید تفاوت عملکرد آن‌ها را در بازی Assassin’s Creed Valhalla با ۱۴ درصد اختلاف فاحش ببینید.
ریزر بلید ۱۷ مجهز به پردازنده اینتل Core i7-12800H و MSI GE76 مجهز به پردازنده اینتل Core i9-12900H است که نشان می‌دهد این دو لپ تاپ مشخصات کاملاً یکسانی ندارند اما Assassin’s Creed Valhalla بارها و بارها نشان داده که به شدت مبتنی بر قدرت خروجی کارت گرافیک است.
تفاوت در کارایی یک چیز است اما این‌جا مسئله اصلی مقدار آن است. بررسی‌های وب‌سایت Notebookcheck نشان می‌دهد یک کارت گرافیک RTX 3070 لپ تاپ با توان مصرفی بالا، قادر به ارائه کارایی بهتری از یک کارت گرافیک RTX 3070 Ti با توان مصرفی پایین است. تنها تصور کنید بعد از خریداری یک RTX 3070 Ti متوجه شوید حتی در مقایسه با یک RTX 3070 ارزان‌تر هم ضعیف‌تر عمل می‌کند.
برای این که ماجرای مذکور بیشتر برای شما جا بیفتد، به بنچمارک 3DMark Fire Strike دو لپ تاپ گیگابایت Aero 16 و لنوو لیجن 5i پرو در زیر نگاه کنید. ۹ درصد تفاوت بین عملکرد آن‌ها وجود دارد که با توجه به برتری RTX 3070 Ti لپ تاپ لنوو بر RTX 3080 Ti لپ تاپ گیگابایت، اصلاً موضوع خوشایندی نیست. جالب است بدانید لپ تاپ لنوو، پردازنده ضعیف‌تری نسبت به لپ تاپ یاد شده از شرکت گیگابایت دارد.
انویدیا حداقل در تئوری تولید کنندگان لپ تاپ را ملزم می‌کند مقدار انرژی مصرفی کارت گرافیک را فهرست کنند اما ما هنوز هم نمی‌توانیم بگوییم مقدار انرژی مصرفی لیجن 5i پرو و ریزر بلید ۱۷ چقدر است، زیرا آن‌ها به سادگی این کار را نکرده‌اند.
یک نام برایش انتخاب کنید
انویدیا با شروع عرضه کارت‌های گرافیک سری RTX 30 به بازاریابی Max-Q و Max-P پایان داد. این نام‌ها در اصل ساخته شده بودند تا مقدار انرژی مصرفی کارت گرافیک را نشان دهند. در این سیستم، Max-Q به کم‌مصرف‌ترین کارت‌های گرافیک اشاره داشت. اکنون این شیوه بازاریابی انویدیا وجود خارجی ندارد اما Max-Q به شکلی دیگر، آن هم به شدت به کار می‌رود.
طبیعتاً این یک مشکل بود وقتی خریداران لپ تاپ‌ها متوجه می‌شدند دستگاه آن‌ها قادر به دریافت حداکثر انرژی ممکن نیست. انویدیا از ماه فوریه ۲۰۲۱ میلادی تولید کنندگان لپ تاپ‌ها را ملزم به مشخص کردن مجموع انرژی گرافیکی کرد. با این حال، اکنون بیش از یک سال بعد، چند تولید کننده مختلف لپ تاپ از انجام این کار طفره می‌روند.
MSI، ایسوس و گیگابایت این معیار را تحت حروف اختصاری TGP در صفحات محصول خود فهرست کرده‌اند. دل نیز صفحه‌ای جداگانه برای TGP در نظر گرفته که تنها با کلیک کردن روی گزینه Help me قابل دست‌یابی است. با این حال عملکرد دل در مقایسه با ریزر، ایسر و لنوو که با وجود الزام انویدیا، هیچ کاری در این زمینه انجام نداده‌اند، فرسنگ‌ها بهتر است.
در نهایت این گرماست که مشخص می‌کند یک کارت گرافیک قادر به مصرف چه مقدار انرژی است و با در نظر گرفتن آن، منطقی است که چرا برخی از لپ تاپ‌ها کارایی بیشتر و برخی کارایی کمتری از سایر محصولات مشابه دارند. وقتی یک RTX 3070 Ti می‌تواند RTX 3080 Ti را در یک لپ تاپ شکست دهد، باید به تخته رسم بازگردیم.
به دنبال راه حل
اگرچه ما برای این مشکل راه حلی نداریم اما حاضریم چند ایده را پیشنهاد داده و آن‌ها را بررسی کنیم. نخست، مجموع انرژی مصرفی گرافیک همیشه باید در قسمت مشخصات یک لپ تاپ ذکر شود. در حال حاضر شرکت‌های متعددی هستند که به این الزام اهمیتی نمی‌دهند و به AMD و انویدیا بستگی دارد که آن را تا چه اندازه برای عملی شدن جدی بگیرند. در حالت ایده‌آل، این معیار باید در صفحه اصلی مشخصات یک لپ تاپ نمایش داده شود.
گزینه دیگر معرفی دوباره Max-Q است. با وجود این که اکثر کارت‌های گرافیک لپ تاپ گزینه‌های مصرف انرژی گرافیک گسترده‌ای دارند، ۱۰ وات بالا یا پایین، قرار نیست کل سری را تحت تاثیر قرار دهد. شاید بهتر باشد برای مشخص کردن کارت‌های گرافیک کم‌مصرف، به جای استفاده از عبارت Max-Q، از حروف اختصاری LP (همان low-powered یا در واقع، کم‌مصرف) یا پسوند U استفاده شود. علاقه‌مندان رایانه‌های شخصی پیش‌تر در گذشته نام‌گذاری‌های بسیار گیج کننده‌تری را هم تحمل کرده‌اند.
فارغ از این که راه حل چیست، به هر نحو سیستم کنونی جواب نمی‌دهد. فراتر از کارایی این کارت‌ها که برخلاف عملکرد کلی سری هستند و فقدان TGP هم به این موضوع دامن می‌زند، نمی‌توان گفت این یک سوتفاهم است؛ بدون شک ما با یک دروغ بزرگ مواجه هستیم.
نظرات