احتمال کشف داروی کاربردی بیماری HIV

دانشمندان مؤسسه علمی The Scripps Research Institute روشی ابداع کرده اند که ممکن است به درمان بیماری HIV منجر شود. این روش شامل استفاده از ترکیبی می شود که از تکثیر و فعالیت ویروس جلوگیری می کند و در آزمون هایی که بر روی موش های آزمایشگاهی انجام شده است، عملکرد موفقیت آمیزی داشته است.

تاکنون روش های علمی زیادی برای درمان بیماری HIV پیشنهاد شده است که از میان آن ها می توان به جراحی دقیق یا ویرایش ژن ها نامبرد. با این حال  در هفته گذشته روش جدیدی ارائه شده است که احتمال موفقیت آن بیش از سایر روش های مطرح شده در گذشته است.

در روش ارائه شده توسط تیم تحقیقاتی مؤسسه The Scripps Research Institute فلوریدای آمریکا موسوم به TSRI، از ترکیبی جدیدی استفاده می شود که فشارها بر روی ویروس HIV را افزایش می دهد و از ادامه فعالیت آن جلوگیری می کند.

سوزانا والنته یکی از اعضای این تیم تحقیقاتی از این روش به نام “Block-and-Lock” یاد کرده است که از فعالیت دوباره ویروس در سلول ها جلوگیری می کند و حتی با قطع روند درمان نیز می تواند همچنان کارایی داشته باشد. به این ترتیب ویروس HIV در وضعیتی با ثبات تأخیری قرار می گیرد.

این ترکیب که فعالیت سلول های آلوده به ویروس HIV را متوقف می کند به نام didehydro-Cortistatin A (dCA) شناخته می شود و بر اساس ساختار سایر ترکیب های طبیعی طراحی شده است. هنگامی که این ترکیب وارد بدن می شود، dCA تکثیر، فعالیت و بازسازی سلول های آلوده را که موجب پیشرفت بیماری HIV می شود را متوقف می کند.

خانم والنته ادامه داد: « هیچ ضد ترکیب رتروویروس یا anti-retroviral دیگری در آزمایشگاه ها نمی تواند به اندازه این ماده به کسب موفقیت نزدیک باشد. هنگامی که این دارو به همراه سایر ترکیب های استاندارد رتروویروسی به موش های حاوی ویروس HIV تزریق شد، تحقیقات ما حاکی از کاهش چشمگیر RNA ویروس بود و به این ترتیب این دارو می تواند به صورت عملی این بیماری را درمان کند ».

با بررسی های صورت گرفته بر روی موش های آزمایشگاهی که تحت تأثیر داروی dCA و درمان رتروویروسی قرار گرفته بودند، مشخص شد ویروس HIV به مدت ۱۹ روز غیر فعال بوده است. این زمان برای موش هایی که تنها از درمان رتروویروسی استفاده کرده بودند تنها ۷ روز بوده است. البته این تیم پژوهشی تأثیرات جانبی داروی جدید را نیز مورد آزمایش قرار داده بودند و خوشبختانه پس از یک ماه استفاده مستمر بر روی موش ها با بالاترین dose، هیچ تأثیر جانبی قابل توجهی یافت نشده است.

البته مشخص نیست این دارو تا چه مدت بتواند از فعالیت ویروس HIV جلوگیری کند، با این حال خانم والنته و تیم تحقیقاتی وی عقیده دارند، با ادامه روند درمان، مدت زمان توقف ویروس نیز افزایش خواهد یافت. البته ممکن است استفاده از این دارو در بلند مدت باعث توقف قطعی فعالیت های ویروس HIV شود. با این حال دیگر نکته مهم در مبارزه با این ویروس آمادگی کامل بدن به منظور مقابله با آن، هنگام بازگشت است. چرا که یکی از ویژگی های منحصر به فرد بیماری HIV که تاکنون تلاش ها برای درمان آن را ناکام گذاشته است، امکان تغییر شکل به منظور افزایش مقاومت در برابر روش های درمان است. بنابراین ممکن است بار دیگر این ویروس با تغییر شکل در برابر داروی dCA نیز مقاوم شود و به این ترتیب از اثرات درمانی آن کاسته شود. این تیم تحقیقاتی هم اکنون در حال تلاش برای پاسخ به این سؤال ها هستند.

خانم والنته در این خصوص افزود: « استفاده از این دارو تنها روشی است که از تولید دوباره ویروس توسط سلول های آلوده جلوگیری می کند و متأسفانه از تأثیر تمام روش های درمان پیشین با گذر زمان کاسته می شد. بنابراین تنها روش های مهار کننده رونویسی ویروس HIV مانند dCA می تواند باعث توقف این روند شود ».

با وجود آن که مشخص نیست آزمایش های انسانی dCA چه زمانی آغاز خواهند شد، اما بدون شک توسعه این روش امیدها به درمان قطعی بیماری HIV را افزایش داده است. بر اساس گزارشی که توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها منتشر شده است، هم اکنون حدود ۱٫۱ میلیون نفر در کشور آمریکا در سال ۲۰۱۴ به این بیماری مبتلا بوده اند و در سال ۲۰۱۵ نیز ۴۰ هزار نفر دیگر به این گروه افزوده شده اند.

در نهایت باید گفت تلاش های علمی برای مقابله با بیماری HIV همچنان ادامه دارد و امید است پس از سال ها بتوانیم در کاهش تأثیر یا درمان قطعی آن به موفقیت دست یابیم.