بسیاری از دندانپزشکان از لیزر برای درمان تعدادی از بیماری‌های مختلف دندانی استفاده می‌کنند. در سال ۱۹۸۹ از لیزر در دندانپزشکی بالینی برای روش‌های مربوط به بافت دندان استفاده شد. دندانپزشکی با لیزر در مقایسه با مته‌ها و سایر ابزارهای غیر لیزری به طور بالقوه گزینه درمانی راحت‌تری را برای تعدادی از روش‌های دندانی شامل بافت سخت یا نرم ارائه می‌دهد لیزر، انرژی نوری را در یک پرتو بسیار باریک و متمرکز ایجاد می‌کند. نور لیزر زمانی که به بافت برخورد می‌کند واکنشی ایجاد کرده و به آن اجازه می‌دهد بافت را جدا کند یا شکل دهد.
دندانپزشکی با لیزر در روش‌های مختلفی استفاده می‌شود، از جمله:
- درمان حساسیت مفرط
- پر کردن دندان
- درمان بیماری لثه
- سفید کردن دندان‌ها
لیزر می‌تواند درمان‌های دندانی را کارآمدتر، مقرون به صرفه‌تر و راحت‌تر کند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) لیزر دندانپزشکی را به عنوان یک گزینه درمانی برای چندین بیماری دندانی تایید کرده است.
لیزر در دندانپزشکی چگونه عمل می‌کند؟
همه لیزرها با انتقال انرژی به شکل نور کار می‌کنند. هنگامی که لیزر برای اعمال جراحی و دندان استفاده می‌شود، به عنوان یک ابزار برش یا تبخیرکننده بافتی که با آن در تماس است عمل می‌کند. نیز هنگامیکه لیزر در روش‌های سفید کردن دندان استفاده می‌شود، به عنوان یک منبع گرما عمل می‌کند و اثر عوامل سفید کننده دندان را افزایش می‌دهد.
لیزر درمانی چگونه انجام می‌شود؟
دو نوع اصلی از روش‌های مورد استفاده در دندانپزشکی با لیزر، روش‌های بافت سخت و بافت نرم هستند. بافت سخت به دندان و بافت نرم به لثه اشاره دارد.
روش‌های متداول بافت سخت عبارتند از:
- تشخیص پوسیدگی: لیزرها با یافتن شواهدی از پوسیدگی دندان می‌توانند حفره‌ها را زود تشخیص دهند.
- آماده سازی دندان و پرکردن دندان: بی‌حسی موضعی و ابزارهای سنتی اغلب با لیزر درمانی مورد نیاز نیست. لیزر می‌تواند باکتری‌های موجود در حفره را از بین ببرد، که می‌تواند به سلامت طولانی مدت دندان پس از پر کردن دندان کمک کند.
- درمان حساسیت دندان: دندان‌هایی که به گرما و سرما حساس هستند را می‌توان با لیزرهای دندانی که کانال‌های روی ریشه دندان را می‌پوشاند درمان کرد.
روش های متداول بافت نرم عبارتند از:
- درمان بدشکلی لثه‌ها: لیزر برای تغییر شکل بافت لثه مرتبط با طرح لبخند استفاده می‌شود که در آن طول لثه بیشتر دندان را می‌پوشاند.
- افزایش طول روکش: این روش هم بافت لثه و هم استخوان را برای ساختار سالم‌تر دندان تغییر شکل می‌دهد که به قرار دادن ترمیم روی دندان‌ها کمک می‌کند.
- درمان چسبندگی فرنولوم زبان: کسانی که فرنولوم ضخیم یا سفت دارند (چین پوستی در زیر قسمت جلوی زبان که به کف دهان چسبیده است) ممکن است فرنکتومی لیزری برایشان مفید باشد. این درمان به کودکانی کمک می‌کند که فرنولوم محدود آن‌ها باعث بسته شدن زبان، مشکل در شیردهی یا اختلال در گفتار آن‌ها می‌شود.
- از بین بردن چین‌های بافت نرم: لیزر می‌تواند چین‌های بافت نرم را از پروتزهای نامناسب و ایمپلنت‌های دندانی بدون درد یا بخیه حذف کند.
- سایر روش‌های لیزر عبارتند از:
- مشاهده بافت: توموگرافی انسجام نوری(لیزردرمانی) به پزشک اجازه می‌دهد تا با خیال راحت داخل دندان یا بافت لثه را ببیند.
- از بین بردن تومورهای خوش خیم: لیزر می‌تواند تومورها را از کام، لثه و کناره‌های لب و گونه‌ها از طریق روشی بدون درد و بخیه حذف کند.
- درمان آپنه انسدادی خواب: هنگامیکه آپنه انسدادی خواب، ناشی از رشد بیش از حد بافت در گلو است، لیزرها می‌توانند گلو را تغییر شکل دهند و مشکلات تنفسی مرتبط را تسکین دهند.
- درمان TMJ مفصل گیجگاهی فکی: لیزر می‌تواند به کاهش درد و التهاب در مفصل فک کمک کند.
- بازسازی اعصاب: لیزر می‌تواند به بازسازی عروق خونی آسیب دیده، اعصاب و زخم‌ها کمک کند.
- درمان تبخال: لیزر می‌تواند زمان بهبودی را به حداقل برساند و درد ناشی از تبخال را کاهش دهد.
- سفید کردن دندان‌ها: لیزرها در طول جلسات سفید کردن دندان، روند بلیچینگ را تسریع می‌کنند.
لیزر درمانی بسته به روش انجام شده و تجهیزات لیزری مورد استفاده، ممکن است قیمت متفاوتی داشته باشد. در مقایسه با درمان‌های غیر لیزری، ممکن است هزینه کمتری داشته باشند زیرا لیزر درمانی معمولاً در جلسات کمتری انجام می‌شود. علاوه بر این، بیمه دندانپزشکی معمولاً هزینه‌های بازپرداخت را بر اساس خود درمان تعیین می‌کند و نه بر اساس روشی که استفاده می‌شود. بنابراین، غرامت شما احتمالاً مانند درمان پوسیدگی و سایر روش‌ها خواهد بود. با این حال، همیشه مهم است که از قبل در مورد خط مشی خاص خود سؤال کنید تا دقیق ترین اطلاعات را دریافت کنید.
از چه نوع لیزرهایی استفاده می‌شود؟
متخصصان دندانپزشکی بسته به نوع درمان از لیزر بافت سخت یا بافت نرم استفاده می‌کنند. اگر درمان اجازه دهد، برخی از هر دو نوع استفاده خواهند شد. لیزرهای بافت سخت می‌توانند ساختار دندان را برش دهند. طول موج آن‌ها از طریق ترکیب آب و یک ماده معدنی خاص موجود در دندان جذب می‌شود. این لیزرها اغلب برای آماده‌سازی یا شکل دادن به دندان‌ها برای باندینگ کامپوزیت، ترمیم پرکردگی‌های دندانی که فرسوده شده و حذف برخی از ساختار دندانی استفاده می‌شوند. اما لیزر برای روش‌های دیگر مانند آماده‌سازی انواع روکش‌های دندان استفاده نمی‌شود، زیرا میزان حذف مینای دندان بسیار زیاد است.
لیزرهای بافت نرم از طریق آب و هموگلوبین قابل جذب هستند. هموگلوبین یک منبع پروتئینی است که در گلبول‌های قرمز یافت می‌شود. این لیزرها برای درمان پریودنتیت از جمله کشتن باکتری‌ها و فعال کردن رشد مجدد بافت استفاده می‌شود. می‌توان از آن‌ها در برداشتن بافت نرم در طول درمان‌هایی مانند درمان ارتودنسی استفاده کرد. با این حال، هیچ تغییر محسوسی بین جراحی لیزر و اسکالپل وجود ندارد. لیزرهای بافت نرم، پایانه‌های عصبی و عروق خونی را درحالیکه به بافت نفوذ می‌کنند، مهر و موم می‌کنند. به همین دلیل، بسیاری پس از لیزر درمانی تقریباً هیچ دردی ندارند. لیزر همچنین باعث بهبود سریع‌تر بافت می‌شود.
انتظارات پس از درمان با لیزر
اگر تا به حال جراحی لثه را بدون لیزر انجام داده‌اید، می‌توانید انتظار داشته باشید که تجربه پس از عمل شما پس از لیزر دندانپزشکی بهتر خواهد بود. از آنجایی که لیزر باعث خونریزی بسیار کمتری نسبت به چاقوی جراحی می‌شود، انتظار نداشته باشید که محل جراحی شما زمانی که به خانه می‌روید خونریزی زیادی داشته باشد؛ چراکه مانند عمل جراحی سنتی، خونریزی و برش نخواهید داشت. درحالیکه هنوز باید دستورالعمل‌های تمیز کردن و مراقبت را به طور کامل دنبال کنید، احتمال ابتلا به عفونت کمتر است. همچنین معمولاً درد و ناراحتی مربوط به جراحی سنتی را تجربه نمی‌کنید زیرا تحریک پس از عمل احتمالاً جزئی است.
مزایا و معایب استفاده از لیزر در دندانپزشکی چیست؟
مزایای لیزر دندانپزشکی در مقایسه با ابزارهای دندانپزشکی سنتی، لیزر:
- ممکن است در برخی موارد درد کمتری ایجاد کند، بنابراین نیاز به بیهوشی را کاهش می‌دهد.
- ممکن است در بیمارانی که از استفاده از ابزارهای سنتی ناراحت هستند، اضطراب را کاهش دهد.
- خونریزی و تورم را در طول درمان بافت نرم به حداقل می‌رساند.
- می‌تواند دندان را در حین برداشتن پوسیدگی حفظ کند.
معایب دندانپزشکی با لیزر عبارتند از:
- لیزر را نمی‌توان روی دندان‌هایی که از قبل پرکرده شده‌اند استفاده کرد.
- لیزر را نمی‌توان در بسیاری از روش‌های دندانپزشکی رایج مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال، لیزر را نمی‌توان برای پرکردن حفره‌های بین دندان‌ها، اطراف پرکردگی‌های قدیمی و حفره‌های بزرگی که باید برای روکش آماده کرد، استفاده کرد. علاوه بر این، نمی‌توان از لیزر برای برداشتن روکش‌ها یا پرکردگی‌های نقره معیوب یا آماده‌سازی دندان‌ها برای نصب بریج استفاده کرد.
- ممکن است برای شکل دادن به مواد ترمیمی و صیقل دادن آن‌ها حتی زمانی که از لیزر استفاده می‌شود، هنوز هم به ابزارهای سنتی نیاز باشد.
- لیزر نیاز به بیهوشی را برطرف نمی‌کند.
- درمان با لیزر گران‌تر است زیرا هزینه لیزر بسیار بالاتر از ابزارهای دندانپزشکی است.
چه خطراتی با لیزر دندانپزشکی همراه است؟
خطرات ناشی از این روش نسبتاً کم است. پیدا کردن یک متخصص دندانپزشکی واجد شرایط بسیار مهم است، زیرا استفاده از طول موج یا سطح ولتاژ اشتباه می‌تواند به بافت آسیب برساند. علاوه بر این، برخی از متخصصان نگران هستند که تبلیغ کنندگان استفاده از لیزر درمانی، بیش از حد نیاز مردن و واقعیت امر، این روش را تبلیغ کنند. همچنین دندانپزشک از شما می‌خواهد که از عینک مخصوص برای محافظت از چشمان خود در برابر لیزر استفاده کنید.
منبع: مقالات سایت کلینیک دندانپزشکی لبخند
نظرات