زبان پریشی یا آفازی چیست و چرا بروس ویلیس را زمین گیر کرده است؟

بروس ویلیس؛ هنرپیشه‌ای که دیالوگ‌هایش از اجزاء جدایی‌ ناپذیر فیلم‌های اکشن بلاک باستری هستند، به دلیل ابتلا به بیماری زبان پریشی (آفازی) (که یک اختلال عصبی است و به قسمت مربوط به زبان و گفتار مغز آسیب می‌رساند)، در حال کناره‌گیری از حرفه خود است.

بروس ویلیس و زبان پریشی (آفازی)

خانواده ویلیس در شبکه‌های مجازی گفته‌اند مدتی می‌شود که این بازیگر مشکلات شناختی پیدا کرده است. این نارسایی ناشی از آسیب به بخش مربوط به زبان مغز است (که به طور معمول در سمت چپ قرار دارد).

این آسیب می‌تواند نتیجه سکته، ضربه به سر، تومور مغزی، نوعی عفونت یا زوال عقل باشد. نشانه‌های آن نیز که شامل سختی در گفتار و درک گفتار می‌شوند، می‌توانند بلافاصله پس از سکته یا ضربه به سر اتفاق بیفتند، یا به صورت تدریجی و به عنوان نتیجه رشد تومور مغزی یا یک بیماری پیش‌رونده دیگر خود را نشان بدهند.

همسر سابق بروس ویلیس، دمی موور هنرپیشه در یک بیانیه در اینستاگرام گفته است:

_{به عنوان خانواده بروس ویلیس، قصد داریم به طرفداران شگفت‌انگیز بروس اعلام کنیم که بروس عزیزمان در حال دست و پنجه نرم کردن با مشکلاتی مربوط به سلامتی خود است و اخیراً به زبان پریشی (آفازی) مبتلا شده که بر قابلیت‌های شناختی وی تاثیر منفی می‌گذارد. از این رو وی در حال کناره‌گیری از حرفه خود [که خیلی برایش اهمیت دارد] می‌باشد.}

زبان پریشی چگونه اتفاق می‌افتد؟

همانطور که بالاتر هم گفتیم، زبان پریشی (آفازی) نتیجه آسیب وارد شده به یکی، یا بیشتر از یکی از ناحیه‌های مربوط به زبان مغز است. سکته مغزی می‌تواند به عللی مانند بسته شدن یا پاره شدن یکی از رگ‌های خون‌رسان مغز ایجاد شود که به ترتیب سکته ایسکمیک و سکته هموراژیک نام دارند. پس از سکته و پاره شدن رگ‌های خون‌رسان، در صورتی که به بخش مربوط به زبان مغز آسیب وارد شود، آفازی روی می‌دهد.

• جف بیزوس؛ فرشته نجات یا نابودگر محیط زیست؟

یاخته‌های مغزی وقتی جیره خون مورد نیاز خود که شامل اکسیژن و مواد مغذی مهم است را دریافت نکنند، می‌میرند. سایر دلایل آسیب مغزی نیز شامل ضربات شدید به سر، تومور مغزی، زخم ناشی از گلوله، عفونت مغزی و نارسایی‌های عصبی پیشرونده مانند آلزایمر می‌شوند.

انواع زبان‌ پریشی (آفازی)

آفازی یا زبان‌ پریشی به دو دسته‌بندی کلی تقسیم می‌شود که زبا‌ن‌ پریشی روانی (Fluent Aphasia) و زبان‌ پریشی بیانی (Non-fluent Aphasia) نام دارند. در هر یک از این دو دسته‌بندی نیز گروه‌ها و انواع مختلفی از این بیماری جای می‌گیرند که طبق ناحیه آسیب دیده و علائم از هم تفکیک می‌شوند.

زبان پریشی بروکا (Broka)

معمول‌ترین نوع زبان‌ پریشی روانی، زبان‌ پریشی بروکا نام دارد و هنگامی به وقوع می‌‌پیوندد که قسمتی از لوب پیشانی (معمولا سمت چپ آن) آسیب دیده باشد. علائم آفازی بروکا شامل مشکلات گفتاری می‌شود و فرد مبتلا به آن، کلمات خاصی را از دایره لغات زبانی خود حذف می‌کند و با جملات کوتاه صحبت می‌کند.

فردی که از این نارسایی رنج می‌برد، به طور کلی می‌تواند برخی از چیزهایی که دیگران می‌گویند را متوجه شود. هرچند چون زبان‌ پریشی بروکا ناشی از آسیب به بخش جلویی مغز است، می‌تواند بر حرکات فرد مبتلا نیز اثر بگذارد و به ضعیف یا فلج شدن در سمت راست بدن بینجامد.

زبان پریشی ورنیکه (Wernicke)

کسانی که از زبان‌ پریشی ورنیکه (که معمول‌ترین نوع زبان‌ پریشی زبانی است) رنج می‌برند نیز آسیبی به بخش ورنیکه تحت سلطه توانایی‌های زبانیشان وارد شده است. این افراد به جای حذف کلمات و صحبت کردن طی جملات کوتاه، جملات بلند و گیج‌کننده‌ای را به زبان می‌آورند و کلمات غیر ضروری و از من درآوردی را به جملاتشان می‌افزایند. بیمارانی که از زبان‌ پریشی ورنیکه رنج‌ می‌برند نیز در فهم گغتار دیگران با مشکلاتی روبه‌رو هستند. در نتیجه، درک افراد مبتلا به زبان پریشی ورنیکه برای سایرین دشوار است. افرادی که به این ن

زبان پریشی گلوبال (Global Aphasia)

زبان‌پریشی گلوبال نیز زمانی رخ می‌دهد که بخش بزرگی از قسمت مربوط به زبان مغز آسیب ببیند. متاسفانه، زبان‌پریشی گلوبال می‌تواند منجر به دشواری شدید در سخن گفتن یا درک گفتار و زبانی فرد منجر شود.

دیگر انواع آفازی

انواع دیگری از آفازی نیز وجود دارند که ناشی از آسیب وارده به بخش‌های گوناگون قسمت زبانی مغز هستند. برخی افراد ممکن است در تکرار کلمات و جملات مشکل داشته باشند، اما به خوبی متوجه گفتار می‌شوند و می‌توانند به راحتی صحبت کنند (این زبان پریشی، زبان پریشی هدایتی نام دارد). سایرین نیز ممکن است در نام‌‌گذاری اشیاء مشکل داشته باشند، حتی اگر به خوبی با شئ مورد نظر آشنایی داشته باشند و کاربرد آن را بدانند (زبان پریشی آنومیک).

برخی اوقات جریان خون به سمت مغز به صورت موقت قطع می‌شود و سریعاً دوباره جریان برقرار می‌شود. وقتی این نوع آسیب که حمله ایسکمی گذرا (Transient Ischemic Attack) نام دارد اتفاق می‌افتد، توانایی‌های زبانی پس از چند ساعت یا چند روز، باز می‌گردند.

آمار

هیچ گزارشی مبنی بر اینکه بروس ویلی ۶۷ ساله به کدام نوع از زبان‌ پریشی مبتلا شده، وجود ندارد. گزارشی هم مبنی بر اینکه آیا سکته منجر به زبان‌ پریشی وی شده یا خیر، ثبت نشده است. هرچند زبان‌ پریشی معمولا در میان‌سالی یا کمی بعدتر از آن تشخیص داده می‌شود، امکان ابتلای کودکان نیز به آن وجود دارد.

با استناد به موسسه ملی بهداشت کودکان و توسعه انسانی ایالات متحده آمریکا (NIDCD)، حدود ۱ میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا به بیماری زبان‌ پریشی مبتلا هستند و هر ساله تعداد ۱۸۰۰۰۰ نفر به این افراد اضافه می‌شوند. درمان زبان‌ پریشی شامل گفتار درمانی و تمرین برای استفاده از مواردی که فرد را قادر به صحبت کردن می‌کنند مانند تصاویر، حرکات و حتی دستگاه‌های الکترونیکی می‌شود.

نحوه تشخیص

زبان پریشی احتمالا ابتدا توسط پزشکی که به معالجه فرد دارای آسیب مغزی می‌پردازد، تشخیص داده می‌شود. ابتدا برای تشخیص قطعی و اطلاع یافتن از مکان دقیق آسیب وارد شده، از مغز اکثر افراد با روش‌های MRI و CT اسکن، عکس برداری می‌شود. پزشک معالج نیز به طور معمول، از طریق روش‌هایی مانند درخواست از بیمار برای نام‌گذاری اشیاء، پاسخ دادن به سوالات و دنبال کردن دستورات، سعی می‌کند توانایی بیمار در درک و تولید زبان را بسنجد.

درمان

به دنبال آسیب وارده به مغز، تغییرات گسترده‌ای در آن اتفاق می‌افتد که سعی در بهبود خود دارد. در نتیجه این خود ترمیمی، افرادی که به زبان پریشی مبتلا می‌شوند، تنها پس از گذشت چند ماه و حتی بدون درمان خاصی، متوجه بهبود‌ عظیمی در توانایی‌های زبانی و مکالمه‌ خود می‌شوند. اما در اکثر موارد پس از این مرحله بهبودی، هنوز بخشی از زبان پریشی باقی می‌ماند. در این موارد، برای کمک کردن به بیماران جهت بازگرداندن توانایی‌های گفتاریشان، از گفتار درمانی استفاده می‌شود.

• چرا ویتامین D برای سلامت مغز ضروری است؟

تحقیقات نشان‌ داده‌اند که توانایی‌های زبانی و قابلیت مکالمه کردن طی سالیان متمادی در کنار فعالیت‌های جدید در بافت مغز و در کنار بخش‌های آسیب دیده، به بهبود خود ادامه‌ می‌دهند. برخی از فاکتورهایی که قادر به تاثیرگذاری در میزان بهبودی هستند عبارت از علت آسیب مغزی، ناحیه‌ای از مغز که آسیب دیده است، میزان آسیب دیدگی و سن و سلامت فرد هستند.

چه تحقیقاتی در مورد زبان پریشی انجام شده است؟

محققان روی بیمارانی که اخیراً به زبان پریشی مبتلا شده‌اند و کسانی که زبان پریشی مزمن دارند، در حال آزمایش انواع جدیدی از گفتار-زبان درمانی هستند و می‌خواهند ببیند که آیا این درمان‌های جدید به بازگرداندن قابلیت‌های انتخاب واژه، استفاده از دستور زبان، قواعد عروضی و سایر بخش‌های گفتار منجر می‌شوند یا خیر.

برخی از این روش‌‌های جدید شامل بهبود توانایی‌های شناختی (که پردازش زبان را پشتیبانی می‌کنند) مانند حافظه کوتاه مدت و توجه می‌شوند. سایر روش‌ها شامل فعالیت‌هایی می‌شوند که تجسم ذهنی صداها، کلمات و جملات را تحریک کرده و به دسترسی آسان‌تر به این توانایی‌ها منجر می‌شوند.

سایر کلینیک‌هایی که توسط موسسه ملی بهداشت کودکان و توسعه انسانی ایالات متحده آمریکا (NIDCD) پشتیبانی مالی می‌شوند نیز در حال آزمایش درمان‌های دیگری برای زبان پریشی هستند.