گذر اپل به تراشه‌های ساخت خودش تقریباً به سرانجام رسیده است. اپل در رویداد بهاره اخیر خود از مک استودیو و M1 اولترا رونمایی کرد که قدرتمندترین سیلیکون تا به امروز است. با این وجود، این تراشه آینده احتمالی کامپیوترهای اپل را هم به همه نشان داد.
اول از همه باید گفت، تمام تراشه‌های اپل اکنون معرفی شده‌اند. اگر اپل قبلاً به عنوان رقیبی قابل توجه در تراشه‌ها شناخته نمی‌شد، الان وقت آن رسیده که این حقیقت را بپذیریم.
استقبال فوق‌العاده مثبت از موج اول رایانه‌های M1 همراه با موفقیتی که دوباره برای مک بوک پروهای مبتنی بر M1 پرو و M1 مکس تکرار شد، موقعیت این شرکت را در این حوزه تثبیت کردند. اما M1 اولترا بزرگ‌ترین قدم اپل در این زمینه است تا جایی که اکنون قوی‌ترین تراشه یک رایانه شخصی در جهان، توسط مهندسان خبره اپل رونمایی شده است.
- نتیجه عملکرد تراشه M1 اولترا در گیک بنچ مشخص شد؛ قدرتمندتر از Core i9-12900k و Xeon W
- اپل پردازنده پرچمدار M1 اولترا را برای قدرتمندترین رایانه هایش معرفی کرد
این تراشه‌ها همین حالا هم تبدیل به یکی از مزایای اصلی این رایانه‌ها شده‌اند. در واقع دیگر با خرید یک مک صرفاً در حال تهیه نرم‌افزار یا طراحی منحصر به فرد این شرکت نیستید، شما به دنبال دست‌یابی کارایی و عمر باتری به گونه‌ای هستید که هیچ‌کس دیگری آن‌ها را ارائه نمی‌دهد.
اپل با هدف قرار دادن قوی‌ترین پردازنده اینتل یعنی Core i9-12900K، کارایی M1 اولترا را در حالت چند رشته‌ای حدود ۹۰ درصد در همان سطح مصرف انرژی و توانایی پردازنده قبلی‌اش، بهبود داد و در حالی به این موفقیت دست یافته است که M1 اولترا ۱۰۰ وات انرژی کمتری از پرچمدار اینتل مصرف می‌کند.
اپل همچنین ادعا می‌کند همین موضوع درباره کارت گرافیک انویدیا RTX 3090 با ۲۰۰ وات مصرف انرژی کمتر صدق می‌کند. اپل سیلیکون بیش از این نمی‌تواند به عنوان یک تجربه عادی از سمت یک غول دنیای فناوری شناخته شود، بلکه سیلیکون آینده اپل است و سایر تولید کنندگان رایانه‌های شخصی هم وادار هستند که به آن توجه نشان دهند.
گذشته از این، ما روشی را شاهد هستیم که اپل به کمک آن دست به ساخت تراشه‌هایش می‌زند. اپل در حال حاضر ۴ مدل مختلف از تراشه‌های M1 مبتنی بر آرم را توسعه داده است. این مدل‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که معمولاً در صنعت نیمه‌هادی، چنین چیزی را شاهد نیستیم.
این شرکت روش متفاوتی را نسبت به سایر تولید کنندگان نیمه‌هادی‌ها در دستور کار خود قرار داده است. اپل به جای ساخت تراشه برای دستگاه‌های مختلف، تنها به شیوه موثری، یک تراشه بسیار خوب تولید می‌کند. برای مثال می‌توانیم به پردازنده‌های سری A اشاره کنیم.
این پردازنده‌ها در مرور زمان تنها از لحاظ مقیاس، بهبود یافته‌اند و ظاهراً محدودیتی هم در این‌باره وجود ندارد. از یک گوشی گرفته تا یک لپ تاپ و همچنین چیزی که می‌توان آن را قوی‌ترین رایانه رومیزی فعلی نامید، راز اپل چیزی بیشتر از دو برابر کردن ابعاد تراشه‌ها و ارتقای سیستم خنک کننده آن‌ها در هر تلاش نیست.
اما همین راز به ظاهر ساده، تحسین‌برانگیز است چرا که هیچ شرکتی قبل از اپل چنین کاری را انجام نداده بود و به لطف چنین رویکردی، اپل می‌تواند مجموعه‌ای کارآمد از رایانه‌هایی با قیمتی متنوع بین ۴۳۰ الی ۸۰۰۰ دلار تولید فقط با تمرکز روی نقشه راه معماری پردازنده‌اش را طراحی، تولید و عرضه کند.
پردازنده M1 در یک مک بوک ایر یا آیپد دقیقاً همان تراشه با همان سرعت و بهره‌وری است که در آیمک و مک مینی رومیزی به کار گرفته شده است. M1 مکس نیز به همین طریق راه خود از یک لپ تاپ‌های مک بوک به رایانه‌های رومیزی مک استودیو باز کرده است.
حتی پردازنده فوق‌العاده قدرتمند M1 اولترا کاملاً با ذهنیت رایانه‌های شخصی طراحی نشده، زیرا بهره‌وری پردازنده‌های M1 دیگر را حفظ کرده است. در دنیای اپل، دستگاه‌ها در ویژگی‌های مشخص یا فرم فاکتور تفاوت دارند نه لزوماً در این زمینه که چقدر قدرتمند هستند.
این همان الگویی است که ما دوست داریم در مک پروی آینده اپل هم ببینیم که به گزارش رسانه بلومبرگ، در ادامه سال جاری میلادی همراه ۴۰ هسته پردازنده و ۱۲۸ هسته گرافیکی تنها روی یک تراشه (برابر با ۴ عدد پردازنده M1 مکس یا به عبارت دیگر، ۲ عدد تراشه M1 اولترا که با هم ترکیب شده‌اند) بار دیگر تمام چشم‌ها را خیره خواهد کرد.
همان‌طور که می‌بینید، تراشه آینده جدید اپل هم باری دیگر از همان روش دو برابر کردن بهره خواهد برد و در عوض، سیستم خنک کننده قوی‌تری هم برای آن در نظر گرفته خواه شد.
در همین زمان که اپل مشغول تمایز مک استودیو از مک بوک پرو به وسیله شکل ظاهری، درگاه‌ها و ویژگی‌های متفاوت است، ما دوست داریم مک پرو هم به خوبی راهش را از مک استودیو جدا کند و به عنوان یک محصول مستقل خودنمایی کند.
مک پرو کنونی قوی‌ترین و همچنین گران‌ترین محصول و البته یکی از متمایزترین کالاها در دنیای رایانه‌های شخصی است. به همین ترتیب شاید بتوانیم آن را آمیخته به بیشترین تصمیمات اشتباه اپل هم در نظر بگیریم، زیرا اپل سالیان سال درباره چیزی که کاربران حرفه‌ای نیاز دارند، اشتباه می‌کرد.
احتمالاً یک مک پروی مبتنی بر M1 به چیزی بیشتر از دو برابر کردن هستهها دارد تا بتواند حرفه‌ای را راضی کند. مک پرو به مقیاس‌پذیری، ماژولار بودن و شخصی‌سازی بیشتر نیازمند است. مواردی مانند کارت‌های PCIe، اسلات‌های قابل تعویض و سازگاری با کارت‌های گرافیک و سایر قطعات سخت‌افزاری خارجی عواملی هستند که فقدان آن‌ها باعث شکست مدل ۲۰۱۶ مک پرو و البته موفقیت مدل ۲۰۱۸ شدند.
تاکنون هیچ کدام از رایانه‌های مبتنی بر آرم اپل این قابلیت‌ها را ارائه نداده‌اند و مشخص هم نیست که آیا اپل به ارائه آن‌ها در هر سطحی تحت طراحی تراشه‌های جدیدش علاقه‌مند است یا خیر.
قدرت خالص هسته‌های پردازنده و همچنین کارت گرافیک اپل احتمالاً اکنون می‌تواند RTX 3090 را هم شکست دهد. یک کارت گرافیک ۱۲۸ هسته در یک مک پرو شاید حتی این فاصله را برای مدت بیشتری حفظ کند اما بدون قطعات قابل ارتقا، شاید خریداران آینده مک‌های پرو مجبور به تجدید نظر دوباره در انتظاراتشان شوند.
باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا اپل این بار از تله‌ی گذشته خود یعنی اکتفا به سیستم‌های غیرقابل ارتقا موفق بیرون خواهد آمد یا باری دیگری دچار آن خواهد شد. تمایز مبهم بین محصولات اپل روی تراشه‌های این شرکت هم به چشم می‌خورد. در حالی که تعداد و تفاوت میان هسته‌هایی با بهره‌بروی بالا و هسته‌های کارآمد از مدلی به مدل دیگر متفاوت است (و حتی داخل یک خانواده از پردازنده‌ها، اپل پیکربندی‌های متنوعی را ارائه می‌دهد) خود هستهها یکسان هستند.
یک هسته کارآمد Firestorm در یک مک بوک ایر M1 تقریباً همانی است که در یک مک استودیو M1 اولترا با سرعت کلاک ۳.۲۳ گیگاهرتز حتی با قابلیت‌های بیشتر مانند کش اضافه و پهنای باند DRAM مضاعف، به چشم می‌خورد.
از طرفی، از نقطه نظر فنی هسته‌های Firestorm تراشه M1 تفاوت زیادی با هسته‌های موجود در یک تراشه A14 به کار رفته در آیفون ۱۲ دارند، البته نباید فراموش کنیم که هسته‌های آیفون سرعت کلاک پایین‌تری دارند.
پردازنده‌های نسل ۱۲ اینتل که جدیدترین پردازنده‌های این شرکت هستند، با روش مشابهی ساخته شده‌اند. در این پردازنده قوی‌ترین مدل‌های رومیزی تا مدل‌های لپ تاپ به ترکیب یکسانی از هسته‌های کارآمد و هسته‌هایی با بهره‌وری بالا مجهز هستند. اما تراشه‌های اینتل در مقیاس کاملاً یکسانی با تراشه‌های اپل ساخته نمی‌شوند. در واقع پردازنده‌های اینتل برای لپ تاپ‌ها و رایانه‌های رومیزی بسیار بیشتری نسبت به محصولات اپل بهینه می‌شود. تراشه‌ها اینتل همچنین در مقایسه با اپل، بین لپ تاپ‌ها و تبلت‌های مختلفی به اشتراک گذاشته نمی‌شوند.
چه خبر از M2؟
در نهایت، ما اکنون آینده پردازنده‌های اپل را می‌دانیم. اپل سیلیکون به طور کاملاً واضحی این‌جاست که بماند. بنابراین احتمالاً در مقطعی نه چندان دور که انتظار می‌رود ادامه سال جاری باشد، ما به تدریج نسل بعدی پردازنده‌های این شرکت را تحت نام M2 یا هر چیزی دیگری که اپل تصمیم بگیرد، ببینیم.
البته به هر حال هر زمانی که این اتفاق رخ دهد و نسل بعدی پردازنده‌های M از راه برسند، دوباره شکافی که گذر از اینتل به M1 ایجاد کرد را شاهد نخواهیم بود. در عوض، تغییرات بیشتر شبیه به تحولات پردازنده‌های سری A موجود در آیفون خواهند بود.
وقتی صحبت از ارتقای پردازنده‌ها می‌شود، دو راه وجود دارد: اول می‌توانید معماری جدیدی را به کار بگیرید که از هسته‌های قدرتمندتر یا کم‌مصرف‌تری استفاده می‌کند یا دوم، می‌توانید به سمت نود (Node) کوچک‌تری حرکت کنید. مورد دوم به شما اجازه می‌دهد ترانزیستورهای بیشتری را در فضای مشابه به کار بگیرید یا حتی سخت‌افزار بیشتری را در این فضا تقسیم کنید.
ما اکنون می‌دانیم که اپل طراحی سیلیکون بهتری دارد. تراشه A15 این شرکت به هسته‌های پرمصرف آوالانچ پیشرفته‌تر و هسته‌های کم‌مصرف بلیزارد بهتری مجهز است که حداقل روی کاغذ، عملکرد بهتری از هسته‌های فایراستورم و آیس‌استورم M1 دارند.
شاید M2 از این هستهها کمک بگیرد و در کنار آن، به سمت نود کوچک‌تری هم متمایل شود. حداقل یکی از شایعات اخیر به چنین فرایندی اشاره کرده‌اند. در این شایعه به افزایش هسته‌های گرافیکی نیز در برخی مدل‌های M2 اشاره شده است.
طبق برخی از دیگر شایعات، اپل می‌تواند تغییرات کمتری را در دستور کار قرار دهد. در نتیجه ما بار دیگر شاهد طراحی M1 با نود کوچک‌تری باشیم. شاید مک بوک ایرهای جدید مبتنی بر نود ۴ نانومتری TSMC عرضه شوند و به این ترتیب، اپل برای اولین بار از نود ۵ نانومتری، به این سمت حرکت کند. در این صورت، اپل می‌تواند کارایی و بهره‌وری انرژی را دوباره در پردازنده‌های نسل جدید خود، ارتقا دهد.
با تمام این اوصاف، رقبای اپل هم بی‌کار نخواهند نشست. اینتل سرانجام در حال عرضه تراشه‌های نسل بعدی خود است و در آن سو، محصولات AMD به بهترین کیفیت تاریخ‌شان رسیده‌اند. این در حالی است که ما حرفی از رقبای اپل در زمینه آرم مانند کوالکام نزده‌ایم؛ رقیبی که قصد دارد با معرفی تراشه‌های Nuvia خود در سال ۲۰۲۳، به جنگ اپل برود.
اپل سیلیکون شروعی تازه برای رایانه‌های این شرکت بود و در همین ابتدای راه، کفه رقابت را به سمت اپل خم کرد. در حال حاضر، زمانی که گذر به این تراشه‌ها تقریباً تکمیل شده است، حالا اپل باید چیزهای بیشتری را برای حفظ برتری خود رونمایی کند. به نظر شما این اتفاق چگونه و چطور رخ خواهد داد یا اپل قادر نیست به تاثیر شگفت‌انگیز خود در بازار تراشه‌ها ادامه دهد؟
نظرات