درست در آخرین روزهای باقی مانده تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی تلسکوپ ناسا یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های ممکن درون منظومه‌ی شمسی ما را در لنز‌های خود پیدا کرد! در ادامه‌ی خبر با تکفارس همراه باشید.
وقتی به آسمان نگاه می‌کنید تا به امید اینکه در این وقت از سال، چشمانتان ناظر پرواز یک ستارهی دنباله دار در دل سیاهی شب باشد، و به دنبال دیدن آن، امید و آرزو‌های خود را به آن وصل کنید و به عزیزانتان خبر دیدن یک ستارهی دنباله دار را اعلام کنید شاید این روز‌ها در واقع روزهای شانستان باشد.
با این حال، کریسمس ۲۰۱۸ به ویژه برای آن دسته از مردم که به دنبال نوعی ستاره دنباله دار خاص فضایی هستند، شاید بسیار بیشتر از باقی مردم لذت بخش و دوست داشتنی باشد. چرا که در این وقت از سال ستارهی بیش از حد فعال ۴۶P/Wirtanen بر اساس مداری که متوالیا به دور آن در حال چرخش است، به زمین بسیار نزدیک شده، و این بار حتی در فاصله‌ای بسیار نزدیکتر از دفعات قبلی نسبت به زمین قرار گرفته است.
با وجود این پدیده‌ی طبیعی خارق‌العاد البته باید انتظار این را نیز داشت که به زودی ناسا برای مشاهده و بررسی این ستاره در محل حضور پیدا کند. این سازمان فضایی با استفاده از مجموعه‌ای از تلسکوپ‌های فضایی خود از جمله هابل، رصدخانه اشعه ایکس چاندرا و رصدخانه نایل جرل سویفت (Neil Gehrels Swift Observatory)، در محل مورد نظر جایگیری کرد تا بتواند از تمام زوایای موجود از این واقعه‌ی کم یاب و بی‌سابقه عکس برداری و مطالعه انجام دهد.
تصویری که در تیتر این خبر مشاهده می‌کنید در تاریخ ۱۳ دسامبر توسط دوربین عریض میدان هابل (WFC3) گرفته شده است، زمانی که فاصله‌ی این ستارهی درخشان دنباله دار از زمین به حدود ۷٫۴ میلیون مایل (۱۲ میلیون کیلومتر) رسید. هسته جامد این ستارهی دنباله دار، چیزی که از آن با نام نکلئوز یا nucleus در مجامع علمی یاد می‌شود، درون یک هاله و نور آبی پنهان شد. محققین حدس می‌زنند که این نور دیده شده ترکیبی از گاز و سنگ باشد. این درخشش تولید شده توسط ستاره دنباله به دلیل افزایش دمایی است که در حین عبور از منظومه شمسی آن را کسب کرده است و به این ترتیب باعث شده است تا گازهایی را به فضای اطراف خود آزاد کند. نکته‌ی جالب ماجرا آنجاست که اگر چه که ستارهی ۴۶P / Wirtanen به عنوان یک ستارهی دنبال دار “سبز رنگ شبه‌وار” توصیف شده است، اما در تصویر گرفته شده از این ستاره و پس از عملیات پردازش تصویر، محققان یافتند که نور تولیدی از این ستاره در واقع آبی رنگ است. شاید بگویید نور تولید از ستاره شاید آنچنان هم مهم نباشد ولی در واقعیت این نور تولیدی و بررسی طول موج مخصوصی که توسط این نور به دست ما می‌رسد اطلاعات گرانبهایی در مورد مواد سازنده‌ی این ستاره و عناصر موجود در آن به ما خواهد داد، و به این ترتیب است که نور تولیدی واقعی توسط ستاره شناسان بسیار اهمیت دارد.
از آنجایی که ستارهی دنباله دار ۴۶P / Wirtanen با فاصله‌ی بسیار نزدیک به زمین نزدیک شده بود، اخترشناسان قادر به بررسی این ستارهی دنباله دار شدند و به همین ترتیب این امکان برای آن‌ها فراهم شد تا در مورد ساختار تشکیل دهنده‌ی این ستاره تحقیقاتی را شروع و همچنین به این نکته نیز پی ببرند که چگونه گاز محبوس شده در این ستاره در حین گذر از منظومه‌ی شمسی و با اثر برداری از تشعشعات و پرتو‌های خورشیدی، دچار تغییر و تحول می‌شود.
یکی دیگر از ابزاری که ناسا در این ماموریت مهم از آن بهره می‌برد، تلسکوپ فضایی هواپیمایی ناسا یا همان SOFIA می‌باشد (رصدخانه استراتوسفر برای مقاصد نجوم مادون قرمزی). این رصدخانه‌ی هوایی توانست تصویری از ستاره دنباله دار را در زمانی تهیه کند که این هواپیما در فاصله‌ی ۴۰،۰۰۰ فوتی از سطح زمین پرواز می‌کرد. این هواپیما درست در تاریخ ۱۶ دسامبر این عکسبرداری را انجام داد، دقیقا در زمانی که این ستارهی دنباله دار نزدیکترین فاصله‌ی خود با زمین قرار گرفته بود. ماموریت انجام گرفته به وسیله‌ی رصد خوانه‌ی هواپیمایی SOFIA به منظور مطالعه و برسی علائم آب بر روی این ستارهی دنباله دار انجام گرفت، شاید برای شما وجود یک آب بر روی سطح یک “ستاره” عجیب باشد ولی ستاره شناسان این کار را به این منظور انجام دادند چرا که آن‌ها بر این باورند که آبی که هم اکنون بر روی زمین در جریان است، زمانی به وسیله‌ی همین ستاره‌های دنباله‌دار و سیارک ها به این سیاره‌ی سبز منتقل شده‌اند.
تصویری که در تاریخ ۱۶ دسامبر توسط پایگاه رصد خانه‌ای SOFIA در فاصله‌ی ۴۰٫۰۰۰ فوتی از سطح زمین از این ستارهی دنباله دار تهیه شد.
اگر چه ستارهی دنباله دار ۴۶P / Wirtanen در حال حاضر از سطح زمین فاصله‌ی خود را بیشتر و بیشتر می‌کند و به حرکت در مسیر دایره‌ای خود ادامه می‌دهد، شما با این حال هنوز هم می‌توانید یک نگاه کوتاه به آن انداخته و اثر اجمالی از آن را در آسمان شب مشاهده کنید، این کار در صورتی محقق می‌شود که دقیقا بدانید به کدام گوشه از این آسمان پهناور چشم بدوزید. ناسا توصیه می‌کند که به وب سایت کمپین مشاهدات ستارهی دنباله دار Wirtanen (اینجا) برای دستیابی به موقعیت اصلی این ستارهی دنباله دار رجوع کنید. در این وبسایت شما می‌توانید با بررسی یک نمودار ستاره‌ای که در اختیار شما قرار داده می‌شود، موفق به ردیابی مسیر این ستاره شوید. در این نمودار به شما کمک می کند این ستارهی مشخص را از نمای آسمانی موجود در نمودار انتخاب کنید و به ردیابی آن در آسمان واقعی بپردازید. همچنین باید این نکته را ذکر کنیم که رصد کردن این ستارهی دنباله دار برای چشم غیر مسلح تنها در مکان‌های بسیار تاریک و دور از روشنایی‌های شهری قابل مشاهده است، بنابراین اگر بخواهید یک رصد خوب را تجربه کنید، به شما توصیه می‌شود که یک جفت دوربین دوچشمی یا یک تلسکوپ را با خود به حاشیه‌ی شهر و یک محل بسیار کم نور ببرید و به مشاهده‌ی این ستاره بپردازید. شما در مورد این ستارهی دنباله دار چه فکر می‌کنید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
نظرات