به نظر میرسد که این مسئله برای مدتهای طولانی مورد بحث دانشمندان بوده و به این زودیها نیز قصد حل شدن ندارد. در ادامهی خبر با تکفارس همراه باشید.
درست از زمانی که اتحادیهی فضانوردی بینالمللی یا IAU، انتخاب نهایی خود را در مورد این جرم آسمانی در سال ۲۰۰۶ گرفت و رتبهی پولوتو را از یک سیاره به یک سیارهی کوتوله تقلیل دادند، عدهای از فضانوردان و علاقمندان این حوزه، برای بازگرداندن رتبهی پولوتو اقدام به مبارزه علیه این تصمیمگیری کردند.
آخرین ضربهای که در این مبارزه بر بدنهی دستهبتدی و انتخاب IAU فرود آمد، مربوط به یک مقالهی منتشر شده توسط دانشگاه مرکزی مطالعات سیارهای فلوریدا میشود. در این مقاله نویسندهی ارشد آن آقای فیلیپ متگر (Philip Metzger) به IAU توضیح میدهد که چگونه و چطور در انتخاب خود در مورد پولوتو اشتباه کردهاند.
ما در اینجا تعریفی که اتحادیهی IAU در مورد یک سیارهی بیان میکند را مورد بازنگری قرار میدهیم؛ در طی این تعریف به جرم آسمانی، اسم کره تعلق میگیرد که بتواند همهی شرایط زیر را در آن واحد داشته باشد:
- جرم آسمانی مورد نظر در حال چرخش به دور خورشید باشد.
- به اندازهای جرم داشته باشد که جاذبهی شخصی آن بتواند بر نیروی جاذبهی اجرام سنگین خارجی غلبه کند و همچنین از یک شکل هیدرو استاتیک متوازن (تقریبا به شکل یک دایره) برخوردار باشد.
- اجرامی را که در همسایگی دارد پاک کرده و در محور چرخشش به طور خورشید مزاحمی نداشته باشد.
پولوتو در مورد دو مورد ابتدایی مشکلی ندارد ولی تمام بحثها حول مورد سوم رخ میدهد، چراکه این جرم آسمانی در کمربند کوپیر ( Kuiper ) قرار دارد. این کمربند به محوطهای از منظومهی شمسی اطلاق میگیرد که از اجرام یخ زده احاطه شده است. اما پژوهشگری به نام متزگر در مورد ناواضح بودن بند سوم دلایلی ارائه میدهد.
متزگر ادعا میکند که هیچ دلیل موجهی برای چرایی وجود بند سوم در این مقاله وجود ندارد و اینکه چرا باید یک سیاره نیاز به حرکت در یک محور تعیین شده و خالی از دیگر همسایگان دارد. او این اعتراض خود را با ارجاعاتی به مطالعات قدیمی کاملتر کرده و افزود که با مطالعهی انتشاراتی که در طی دویست سال اخیر انجام گرفته است تنها در یک مورد در سال ۱۸۰۲ میلادی، نشریهای عامل سوم را نیز در لیست تعریفی خود برای یک سیاره تعریف کرده بود، و این تنها نشریهای بود که این بند را به شرایطش افزوده است که درون آن هم از دلایلی استفاده شد که امروزه به طور علمی نفی شدهاند و نظریاتی کهنه به شمار میروند.
دومین سیارهی پیچیده و جالبی که در منظومهی شمسی ما وجود دارد!
متزگر تمایل دارد تا پولوتو با این تعریف شناخته شود. وی همچنین تعاریف موجود در دستورالعملهای IAU را شلخته و درهم برهم، میداند. او به جای آن تعریف، پیشنهاد میدهد تا به اجرامی لقب «سیاره» داده شود که تنها از جرم و اندازهی کافی برخوردار باشند به طوری که جاذبهی موجود به آنها اجازه دهد تا شکل کروی مانندی به خود بگیرند. متزگر با اشاره به قمرهایی که حول این «سیاره» میچرخند و همچنین جغرافیا و اتمسفر پیچیدهی آن، بیان میکند که این جرم آسمانی حتی از کرهی مریخ نیز داینامیکتر و زندهتر میباشد.
این برای اولین بار نیست که دانشمندان در مورد این طبقهبندی عجیب IAU برای سیارهها، اعتراضات خود را بیان میکنند. در سال ۲۰۱۷ نیز گروه افقهای نوین ناسا (NASA’s New Horizons) که یک سفینهی فضایی را به منظور مطالعات بیشتر در جهت قرار گیری پولوتو تنظیم کردند، از یک تعریف جدید در مورد سیارات رونمایی کردند. این ادعای جدید وضعیت طبقهبندی پولوتو را به وضع سابق خود یعنی یک سیاره باز میگرداند اما همچنین اگر از این قواعد استفاده کنیم، برخی از قمرها و اجرام آسمانی منظومهی شمسی نیز واجد شرایط خواهند شد و نام سیاره را یدک خواهند کشید.
لارز لیندربرگ کریستنسن ،مسئول خبری اتحادیهی IAU، به وبسایت CNET ابراز میدارد:
تا به حال هیچ دلیل موجهی وجود نداشته است که ما در طبقهبندیهای خود تغییراتی را به وجود بیاوریم و به این ترتیب وضعیت فضایی پولوتو را متحول کنیم. این بحثی بیمورد و ناسالم است که نتیجهای در پی نخواهد داشت.
مطالعات علمی که به کمک تلاشهای متزگر انجام گرفته است، تمرکز خود را بر روی نحوهی طبقه بندی سیارکها و دلیل تمایز آنها با سیارات قرار داده شده است، این مقاله به صورت آنلاین در طی هفتهی اخیر در مجلهی Icarus منتشر شده است.
شما در مورد این جرم مظلوم منظومهی شمسی چه فکر میکنید؟ آیا بعد از مبارزات زیادی که در این زمینه به وقوع پیوسته است، پولوتو لایق لقب «سیاره» نمیباشد؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
نظرات