اولین جنین کرگدن تولید شده در محیط آزمایشگاهی، امیدها را برای عدم انقراض یک زیرگونه‌ی مهم، مجددا زنده کرده است.
محافظت از یک زیرگونه
در ماه مارس، آخرین جنس نر باقی مانده از نژاد کرگدن سفید شمالی (که به اختصار به NWR مشهور است.) جان خود را از دست داد. با مرگ این کرگدن نر، در این کره‌ی خاکی تنها دو جاندار ماده از این گونه باقی ماندند. این اتفاق باعث شد که متولد شدن یک نوزاد به طور طبیعی کاملا منتفی شده و تا حدود زیادی به نظر می‌آمد که دیگر دوران این جاندار با شکوه به پایان رسیده است.
اما به تازگی دانشمندان راهی را برای ادامه‌ی بقای این گونه پیدا کنند، این راه شاید از این گونه به طور کامل حفاظت نکند ولی می‌توان مطمئن بود که حداقل ژن‌های این جانداران صحیح و سالم باقی خواهد ماند. بر اساس مقاله‌ای که در روز چهارشنبه‌ی گذشته در مجله‌ی Nature Communications منتشر شد، یک تیم بین‌المللی از محققان یک جنین دو رگه از این گونه را در آزمایشگاه به وجود آورنده‌اند.
اولین گام، گام پزشکی محور
به منظور ساخت چنین جنین دورگه‌ای از این گونه از کرگدن، محققان در گام اول سلول‌های تخم را از یک جاندار ماده که مربوط به یک زیرگونه‌ی مشابه با زیرگونه‌ی NWR می‌شد، استخراج کردند. نام این زیرگونه‌ی مشابه، کرگدن‌های سفید جنوبی (یا به اختصار SWR) می‌باشد. انجام چنین عمل استخراجی به شدت یک کار خطرناک و مرگبار برای موجود ماده به حساب می‌آمد، به این دلیل که در این گونه از جانداران اندام تخمدان بسیار نزدیک به یکی از سرخرگ‌های بزرگ بدن است. به گزارش توماس هیلدربراندت (Thomas Hildebrandt) ،یکی از اعضای گروه تحقیق، در مصاحبه‌ای با BBC، عمل استخراج سلول‌های تخم احتمال مرگ را برای جاندار ماده خواهد داشت. در گام بعد ،محققان سلول‌های تخم را با استفاده از سلول‌های اسپرمی که پیش از این از جاندار نر متعلق به زیر گونه‌ی NWR بوده(در زمانی که هنوز این جاندار زنده بود)، بارور کردند.
هم اکنون این جنین‌های دورگه به مرحله‌ی بلاستوسیتی رسیده‌اند، مرحله‌ای از رشد که محققان قابیلت قرار دادن جنین را در یک رحم جایگزین جاندار ماده دارند. بر اساس اطلاعاتی که گروه محققین این پروژه در یک نشست خبری ابراز داشته‌اند این کار در تاریخ برای اولین بار به وقوع پیوسته است که یک جنین کرگدن تولید شده توسط انسان به این مرحله از رشد برسد. محققین جنین کرگدن تولید شده را در این مرحله منجمد کردند تا بتوانند در زمان نامعلومی در آینده آن را درون یک جاندار ماده SWR، جایگزین کنند. روشی که آن‌ها در این عملیات استفاده خواهند کرد IVF یا لقاح درون آزمایشگاهی خواهد بود.
یک جاندار NWR کامل و خالص
محققین همچنین امیدوارند که دو سلول تخم را از نژاد NWR استخراج کنند تا بدین وسیله بتوانند یکی جنین NWR صد در صد خالص به وجود بیاورند. آن‌ها به همین دلیل با محدوده‌ی حفاظت شده‌ی طبیعی Ol Pejeta که در کشور کنیا واقع است تماس گرفته اند. در این ناحیه نژاد NWR نگهداری می‌شود و محققین منتظر دریافت اجازه نامه برای انجام عملیات مورد نظرشان هستند. هیلدبراندت در مصاحبه‌ای با NPR اعلام کرد:
هدف نهایی ما این است که در بازه‌ی سه سال آینده اولین کرگدن سفید شمالی را متولد کنیم
با وجود ریسک و خطراتی که جان این حیوانات را در عمل استخراج سلول تخم تحدید می‌کند شاید مسئولان محافظت از محیط زیست نسبت به این عمل، محتاطانه عمل کرده و جان اندک جانداران باقی مانده از این زیرگونه را به خطر نیاندازند. و اگر در این صورت، عمل جراحی مورد نظر محققان به وقوع نپیوندند، جنین کرگدن دورگه‌ی NWR/SWR ممکن است تنها امید ما برای زنده باقی نگه داشتن برخی از ژن‌های یک زیرگونه‌ی با شکوه و در حال انقراض باشد.
نظرات