صدور گواهینامه رانندگی برای زنان سعودی از ماه ژوئن ۲۰۱۸
دراماتیک ترین اقدام سعودی ها در چارچوب طرح مدرن سازی جامعه
عربستان سعودی به زنان سعودی اجازه ی رانندگی خواهد داد و با این کار به منع رانندگی نصف جامعه پایان خواهد بخشید. این اقدام، اقدامی دراماتیک در چارچوب طرح دولت این کشور در آزادی جامعه و مکمل برنامه جاه طلبانه مدرن سازی اقتصاد متکی به نفت سعودی ها است. طبق اخبار منتشر شده از پایگاه خبری رسمی سعودی، با فرمان دربار سعودی، زنان از ماه ژوئن سال بعد حق گرفتن گواهینامه رانندگی را خواهند داشت. به گزارش خبرگزاری رسمی سعودی، کمیته هایی از چندین وزارت خانه جهت بررسی اجرای این قانون تشکیل شده است و قرار است در سی روز در این رابطه گزارشی ارسال شود.
عربستان سعودی از اسلام تند تبعیت می کند و محدودیت ها بر علیه زنان و اقلیت های مذهبی همیشه مورد انتقاد فعالان حقوق بشر بوده اند. زنان سعودی علاوه بر منع حضور در خیابان ها، باید برای ازدواج یا سفر به خارج از سرپرست مرد اجازه بگیرند. شاهزاده محمد بن سلمان رهبر برجسته و مبتکر طرح مدرن سازی جامعه، فشار ها از جانب تشکیلات قدرتمند مذهبی و سنت گراها در عربستان را به جان خرید. دولت سعودی اوایل این ماه برخی از منتقدان محافظه کار را سرکوب کرد و روحانیون، اساتید دانشگاه و تاجران را بازداشت کرد.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، در توییتر تصمیم سعودی ها را ستود و آن را “قدمی مهم در جهتی درست” خواند. سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید هم در بیانیه ای از تصمیم سعودی ها استقبال کرد و بر حمایت بی وقفه ی کشورش از تلاش عربستان در جهت تقویت جامعه و اقتصاد تاکید کرد.
پاول سالیوان، کارشناس مسائل خاورمیانه در دانشگاه جورج تاون واشنگتن گفت: زمانیکه رهبران اقدامات تند و سریعی در مورد فرهنگ سنتی خود می گیرند، همیشه ریسک اعتراضات در عربستان وجود دارد. او همچنین افزود ” بازداشت هایی که قبل از این تصمیم اخیر صورت گرفت، ممکن است از روی احتیاط بوده باشند.” حدس و گمان هایی وجود دارند مبنی بر اینکه شاه عربستان ممکن است به زودی به نفع شاهزاده محمد بن سلمان، از قدرت کناره گیری کند. در هفته ی گذشته، مقامات سعودی همچنین به زنان اجازه ی حضور در جشن سالگرد پادشاهی سعودی را دادند. در ریاض زنان و مردان در جشن خیابانی به رقص و شادی پرداختند. در چند روز اخیر در در راسنه های اجتماعی از پلیس مذهبی عربستان درخواست شد که در دستورات خود بازنگری کنند. سال پیش محمد بن سلمان در مصاحبه ای اعلام کرد که زنان سزاوار آزادی های بیشتری هستند. او گفت :« ما معتقد هستیم که زنان در اسلام حقوقی دارند که هنوز به آنها دست نیافته اند. در آینده احتمال دارد تغییراتی رخ دهد، ما همیشه امید داشته ایم که شاهد تغییرات مثبت باشیم.»
فعالان زن در عربستان سعودی بارها با ممنوعیت رانندگی زنان مبارزه کرده اند و کمپین هایی در این رابطه به راه انداختند که در آن زنان به طور غیر قانونی پشت فرمان نشسته اند. برخی از کسانی که در اعتراضات شرکت داشتند، شغل هایشان را از دست دادند و سال ها بد نام شدند. شاهزاده محمد بن سلمان ۳۲ ساله، قبلا سیاست خارجی محتاطانه و سنتی عربستان را تغییر داده است. او همچنین در عرصه ی سیاست هم تغییرات چشمگیری اعمال کرده است که می توان به خصوصی سازی شرکت آرامکو عربستان اشاره کرد.
بسیاری از ابتکارات محمد بن سلمان با مشکل مواجه شده است. عربستان سعودی در جنگ با یمن به بن بست رسیده است و تلاش های خود در سرنگونی بشار اسد رئیس جمهور سوریه را نیز متوقف کرده است. گرچه اهداف اقتصادی دولت، مورد ستایش قرار گرفته، اما اجرای برخی از اقدامات مشکل بوده است. کاهش پاداش ها و حقوق کارکنان با مخالفت مردمی مواجه شد و بعدا به حالت قبل بازگشت.
گرگوری گاس، کارشناس سعودی در دانشگاهی در تگزاس، گفت که اجازه ی رانندگی زنان متناسب با استراتژی وسیع محمد بن سلمان است؛ آزادی در جامعه، ایجاد بازده اقتصادی، تغییر سیاست داخلی و توجه کمتر به تشکیلات مذهبی از جمله اقدامات ناشی از این استراتژی هستند.
شماری از مقامات اخیرا برخی از منتقدانی را که وابسته به جنبش های محافظه کاری چون اخوان المسلمین بودند دستگیر کردند. جمال خاشوگی، روزنامه نگار و مشاور سابق دولت سعودی، اوایل این ماه و پس از دستگیری فعالان و روخانیون اعلام کرد که موج جدیدی از نگرانی، ارعاب، بازداشت و آبروریزی شکل گرفته است. عزیزه الیوسف، که در دو تظاهرات شرکت داشت، در تماس تلفنی گفت که از حاکمان آل سعود سپاسگزار است و مایل است از هر زنی که از سال ۱۹۹۰ تاکنون در کمپین ها فعالیت می کردند و خواستار حقوق خود بودند، تشکر کند. وی همچنین گفت ” این اقدام، قدم بزرگی در گرفتن اولین گواهینامه سعودی برای زنان در تاریخ عربستان است. من قصد دارم در سریع ترین زمان ممکن اولین نفری باشم که برای گرفتن گواهینامه اقدام به ثبت نام کنم. امیدوارم شماره گواهینامه ام ۰۰۰۱ باشد!”
نظرات