بررسی AMD رایزن ۷ 5800X3D؛ بهترین پردازنده گیمینگ

سال گذشته میلادی رقابت نزدیکی میان اینتل و AMD برای عرضه بهترین پردازنده گیمینگ شکل گرفت. AMD با عرضه سری رایزن ۵۰۰۰ جلوتر بود تا این که اینتل با پردازنده‌های نسل دوازدهم خود از ره رسید. با این وجود، تیم قرمز در این نقطه متوقف نشد و با عرضه رایزن ۷ 5800X3D باری دیگر رتبه اول را به خودش اختصاص داد.

این پردازنده با وجود ارائه عملکرد یک پردازنده پرچم‌دار، با قیمت یک میان‌رده روانه بازار شد تا هر رقیبی را از سمت اینتل و حتی خود AMD در صنعت گیمینگ کنار بزند. کارایی عمومی این پردازنده چندان بالا نیست اما همان‌طور که انتظار می‌رفت، برای گیمرهایی که به دنبال حداکثر کارایی ممکن هستند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود. نتیجه؟ 5800X3D بهترین پردازنده گیمینگ سال ۲۰۲۲ است که شما می‌توانید آن را بخرید.

مشخصات و قیمت

مشخصات این پردازنده رایزن تا حد زیادی با 5800X یکسان است. 5800X3D دارای هشت هسته Zen 3 است که ۳۰۰ مگاهرتز کلاک بیس و ۲۰۰ مگاهرتز کلاک بوست کمتری دارند. این موضوع برای اپلیکیشن‌هایی که به تعداد هسته‌ها یا فرکانس حساس هستند، خبر خوبی نیست اما هدف این پردازنده هم چیزی دیگری است و نباید با بررسی وضعیت و نیازمندی‌های اپلیکیشن‌ها به بیراهه رفت.

AMD به صورت واضح مشخص کرده که این پردازنده برای کلاس گیمینگ طراحی شده است. این یعنی 5800X3D مانند رایزن ۹ 5950X به ۱۶ هسته یا مثل اینتل Core i9-12900KS به چنان سرعت کلاک دیوانه‌واری نیاز ندارد. این سازش‌ها، به کاهش قیمت 5800X3D تا ۴۵۰ دلار کمک کرده،‌ قیمتی که رایزن ۷ 5800X حین عرضه به مشتریان ارائه شد.

همان‌طور که در ادامه هم خواهیم گفت، کارایی پردازنده یاد شده در حد پردازنده‌های پرچم‌دار رایزن ۹ 5950X و اینتل Core i9-12900K است که هر دو قیمتی بالاتر از ۶۰۰ دلار دارند. پیش از آن که حتی به نتیجه‌گیری برسیم باید اذعان کرد: AMD رایزن ۷ 5800X3D برای گیمرها یک انتخاب فوق‌العاده هوشمندانه است.

معجزه با کش

حافظه ۶۴ مگابایتی کش (حافظه پنهان) سطح سه تفاوت اصلی بین 5800X و 5800X3D است. شاید این تفاوت بزرگ و موثر به نظر نرسد، چون از طرفی هر دو پردازنده‌های سری رایزن ۹ AMD یعنی 5900X و 5950X همین مقدار کش را دارند. اشتباه نکنید، پردازنده مورد بحث ما همان فرصت بزرگ AMD برای نمایش فناوری 3D V-Chace است که درباره آن صحبت خواهیم کرد.

AMD صرفاً کش بیشتری را اضافه نمی‌کند. این شرکت در این فناوری، کش را دقیقاً به خود تراشه متصل کرده است.این یعنی 5800X3D می‌تواند با سرعتی باورنکردنی به حجم بسیار زیادی از کش دست پیدا کند در حالی که ابعاد استاندارد سری رایزن ۵۰۰۰ را حفظ نموده و از آن تخطی نخواهد کرد.

• مقایسه کارت‌های گرافیک انویدیا و ای ام دی

گفتیم این یک پردازنده گیمینگ است و معمولاً در زمینه گیمینگ، کش را چیز تاثیرگذاری در نظر نمی‌گیرند. اما شرایط در این‌جا متفاوت است. AMD با قراردادن ۶۴ مگابایت کش روی ۳۲ مگابایت کش پیشین 5800X، فضای بیشتری را برای پردازنده اختصاص داده تا بتواند دستورالعمل‌ها را بدون نیاز به کمک از حافظه سیستم پردازش کند.

هرکسی که قبلاً از سری رایزن ۵۰۰۰ استفاده کرده باشد، به خوبی می‌داند که سرعت حافظه نقش مهمی در کارایی گیمینگ ایفا می‌کند، پس نباید عجیب باشد که چنین کش تقویت شده‌ای، چنین نتیجه قابل ملاحظه‌ای را در کارایی بر جای بگذارد.

مهم است این را بدانید که سیستم عامل شما کش را به عنوان یک حافظه مشترک ۹۶ مگابایتی نگاه می‌کند، نه دو قطعه حافظه ۳۲ و ۶۴ مگابایتی جداگانه. اضافه کردن کش همیشه باعث افزایش تاخیر می‌شود و همان‌طور که کاربران ویندوز ۱۱ متوجه شدند، تاخیر کش تاثیر مخربی روی بازی‌ها دارد. AMD ادعا می‌کند این افزایش تاخیر کش را در کارایی جبران می‌کند که در ادامه آن را بررسی خواهیم کرد.

کارایی عمومی

اجازه دهید دوباره این جمله را تکرار کنیم که قرار نیست 5800X3D سری ۷ رایزن کارایی عمومی بالایی داشته باشد و حتی ما نیز به آن بپردازیم. سرعت کلاک کمتر و هشت هسته به معنای عقب افتادن این پردازنده در رقابت با پرچم‌داران است.

در حقیقت 5800X3D برای کارایی عمومی گزینه بدی هم نیست اما حتی 5800X هم در مباحث خارج از گیمینگ، گزینه بهتری است. می‌توانید ببینید که چطور تست تست کارایی تک‌هسته‌ای بنچمارک‌های سینه‌بنچ و گیکبنچ مدل‌های ۳ بعدی این پردازنده در مقایسه با سری ۹ رایزن 5950X شکست می‌خورند. تمام پردازنده‌های سری ۵۰۰۰ AMD در محدوده معینی از این بنچمارک‌ها عقب می‌افتند اما سرعت کلاک کمتر 5800X3D آن را از حالت میانگین هم بیشتر عقب می‌اندازد.

تست چند هسته‌ای هم تعریف چندانی ندارد چون صرفاً هشت هسته درون این پردازنده قرار گرفته است که در بهترین حالت به کلاک بوست ۴.۳ گیگاهرتز می‌رسند. این تمام چیزی است که ما درباره کارایی عمومی این پردازنده خواهیم گفت، حالا نوبت پرداختن به هدف AMD در طراحی سری ۷ رایزن 5800X3D است: کارایی گیمینگ.

کارایی گیمینگ

شما می‌توانید نتایج Geoman را در تصویر بالا ببینید که کارایی آن بالاتر از پرچم‌داران پردازنده‌ها در حوزه گیمینگ قرار می‌گیرد. تمام این تست‌ها روی رزولوشن 1080p با کارت گرافیک RTX 3090 و ۳۲ گیگابایت حافظه DDR4 3200 انجام شده‌اند. تنظیمات گرافیکی بازی‌ها با توجه به هر مورد روی High الی Ultra قرار گرفته‌اند.

• مقایسه پردازنده های اینتل و ای ام دی

5800X3D خود را به عنوان بهترین پردازنده‌ای که می‌توانید برای تجربه بازی‌ها تهیه کنید، اثبات می‌کند. این پردازنده ۶.۴ درصد سریع‌تر از 5950X است در حالی که به لطف عملکرد ۱.۷ درصدی بهتر، از پردازنده فوق العاده قدرتمند اینتل Core i9-12900K هم بالاتر می‌ایستد. به خاطر داشته باشید هر دو پردازنده مذکور ۱۵۰ و ۲۰۰ دلار گران‌تر از 5800X3D هستند، بنابراین این یک موفقیت قابل توجه است.

رایزن ۷ 5800X3D تقریباً‌ در تمام بازی‌های بررسی شده منبع، عملکرد برتر را به خود اختصاص داده است. Far Cry 6 که فشار زیادی روی پردازنده وارد می‌کند، نشان داد که 5800X3D حدود ۲۷.۸ درصد کارایی بالاتری نسبت به 5950X سری ۹ رایزن دارد. همین شرایط در بازی Fortnite که باید بهره زیادی از کش ببرد، صدق می‌کند. البته عملکرد این پردازنده این‌جا تقریباً منطبق بر اینتل Core i9-12900K است.

این برتری در همه بازی‌ها مخصوصاً عناوینی که تکیه زیادی بر کارت گرافیک دارند، تداوم نمی‌یابد. به نظر می‌رسد بازی‌های جهان بازی مانند Red Dead Redemption 2 و Cyberpunk 2077 که به قدرت گرافیکی زیادی نیاز دارند، از کش اضافه موجود سود چندانی نمی‌برند. Forza Horzion 4 یکی از معدود بازی‌های این دسته است که با افزایش ۶ درصد کارایی نسبت به 5950X رایزن ۹ برخلاف جهت حرکت و برتری 5800X3D را نمایان می‌کند.

تست‌هایی مانند 3D Mark Time Spy قدرت این پردازنده را نشان نمی‌دهند اما در بنچمارک بازی‌های واقعی مثل Civilization VI، بهبودهای عظیم حاصل از کش اضافه 5800X3D رایزن ۷ مشاهده می‌شود. AMD با پرداخت پول کمتر، با هسته‌های کمتر و همچنین سرعت کلاک پایین‌تر، کارایی گیمینگ بهتری را ارائه می‌دهد که حیرت‌انگیز است.

مصرف انرژی، گرما و سرعت کلاک

تا این‌جا بسیار درباره کش اضافه این پردازنده و تاثیر مناسب آن سخن گفتیم اما چنین رویکردی بدون هزینه هم نیست. اگرچه مصرف انرژی 5800X3D به اینتل Core i9-12900KS نزدیک هم نیست اما موارد دیگری برای توجه وجود دارد. حرارت این پردازنده طی تست چند هسته‌ای سینه‌بنچ R23 در یک سیستم خنک کننده تماماً مایع به ۸۶ درجه سلسیوس می‌رسد. خوشبختانه مصرف انرژی آن در تست منبع در این شرایط هرگز به بیش از ۱۰۱ وات نرسیده است.

با توجه به حجم کاری و فشاری که تستی مانند سینه‌بنچ وارد می‌کند، این حرارت خطرناک نیست. با این حال، این نشان می‌دهد که چرا AMD تصمیم گرفته اورکلاک را روی این پردازنده غیرفعال کند. فرکانس تمام هسته‌ها در این تست به حداکثر ۴.۳۵ گیگاهرتز رسید و فشار آوردن برای افزایش بیشتر فرکانس، منجر به حرارت ۹۰ درجه سلسیوس خواهد شد.

در تست یک هسته، فرکانس پردازنده به ۴.۴۵ گیگاهرتز رسید در حالی که انرژی کمتری یعنی چیزی حدود ۳۶ وات مصرف می‌کرد. حرارت هم با ایستادن در ۵۲ درجه سلسیوس، بسیار بهتر از حالت قبل است. در مجموع انجام بیشتر کارها روی این پردازنده، حرارت میانگین ۶۰ درجه‌ای را ایجاد می‌کند.

این پردازنده در همین موقعیت هنوز هم فاصله زیادی با انرژی مصرف و حرارت تولید شده توسط پردازنده‌های اینتل دارد اما در مقایسه با سایر پردازنده‌های سری ۵۰۰۰، بیشتر داغ می‌شود.