قیمت، زمان عرضه و قدرت کارت های گرافیک RTX 40 انویدیا

قبل از آن که شروع کنیم باید بدانید انویدیا هنوز هیچ چیزی را راجع به سری کارت‌های گرافیک RTX 40 با اسم رمز لاولیس (Lovelace) رونمایی نکرده است. این شرکت حتی به شکل رسمی وجود آن‌ها را تایید هم نکرده است!

بنابراین تمام اطلاعاتی که در ادامه می‌خوانید براساس شایعات، جزئیات افشا شده و گمانه‌زنی‌ها جمع‌آوری شده‌اند. از آن‌جایی که ما به سابقه این شرکت و رونمایی‌های آن دسترسی داریم، گمانه‌زنی‌ها را نیز تنها براساس موارد منطقی که در گذشته رخ داده‌اند، سامان داده‌ایم. با این حساب، اکنون آزاد هستید ادامه مطلب را بخوانید و ذهنیت بهتری درباره سری RTX 40 انویدیا پیدا کنید!

قیمت و زمان عرضه

افشاگر مطرح این زمینه Greymon55، ادعا می‌کند نسل بعدی کارت‌های گرافیک انویدیا در ماه اکتبر ۲۰۲۲ میلادی یعنی مهر یا آبان سال ۱۴۰۱ معرفی خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود که در این بازه زمانی، افزون بر سری RTX 40، شرکت AMD هم دست به کار شده و کارت‌های گرافیک RDNA 3 خود را معرفی کند.

کارت‌های سری RTX 30 پیش‌تر در سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی معرفی شدند و قبل‌تر در سال ۲۰۱۸ همین اتفاق برای کارت‌های سری RTX 20 رخ داد. به همین دلیل ماه سپتامبر یا اکتبر برای تکرار این امر منطقی به نظر می‌رسند.

حتی اگر کارت‌های یاد شده در ماه‌های مذکور معرفی نشوند، تمام شواهد حاکی از معرفی آن‌ها در نیمه دوم سال هستند. انویدیا طی چند سال گذشته روند معرفی و عرضه دو ساله کارت‌های گرافیک خود را حفظ کرده است. عجیب نیست اگر بگوییم ما این کارت‌ها را نهایتاً تا پایان سال خواهیم دید، با این احتمال که شاید در ماه سپتامبر معرفی و در ماه اکتبر به بازار عرضه شوند.

گزارش‌های چندان زیادی درباره قیمت آن‌ها وجود ندارد اما انویدیا روند قیمت‌گذاری خود را بین عرضه سری‌های RTX 20 و RTX 30 همانند روند معرفی، یکسان باقی نگه داشت. در حال حاضر کارت‌های کنونی انویدیا با قیمت‌های زیر در دسترس قرار دارند:

• RTX 3090: $1,499
• RTX 3080 Ti: $1,199
• RTX 3080: $699
• RTX 3070 Ti: $599
• RTX 3070: $499
• RTX 3060 Ti: $399
• RTX 3060: $329

اگرچه ممکن است با افزایش قیمت اندکی در سری جدید مواجه باشیم اما این احتمال هم وجود دارد که این قیمت‌ها مستقیماً به کارت‌های گرافیک جدید این شرکت منتقل شوند. انویدیا حین گذر از GTX 1080 به RTX 2080، یک افزایش قیمت ۱۰۰ دلاری را اعمال کرد. با نگاهی جزئی به بازار و قیمت واقعی کارت‌های گرافیک می‌توان مشاهده کرد که قیمت پیشنهادی خود انویدیا معنای چندانی هم ندارد. باید امیدوار بود که چنین چیزی در خصوص کارت‌های سری RTX 40 صدق نکند.

معماری

همان افشاگری که درباره زمان عرضه این کارت‌ها سخن گفته، ادعا می‌کند کارت‌های RTX 40 بر مبنای فرایند ساخت گره ۵ نانومتری TSMC ساخته خواهد شد. این ادعا با شایعات اولیه که به استفاده انویدیا از گره ۵ نانومتری اشاره می‌کردند، منطبق است. کارت‌های گرافیک RTX 30 فعلی از فرایند ساخت ۸ نانومتری سامسونگ استفاده می‌کنند. کارت‌های سری RX 6000 شرکت AMD که رقیب اصلی این کارت‌ها هستند، از طریق فرایند ۷ نانومتری ساخته می‌شوند.

گزارش اخیر DigiTimes با اشاره به منابع صنعتی خود این شایعه را تایید کرده است. اگرچه انویدیا هنوز چیزی را تایید نکرده اما همه شواهد این‌طور نشان می‌دهند که این غول دنیای تکنولوژی از TSMC به عنوان همکار بعدی خود در ساخت نسل بعدی کارت‌هایش کمک خواهد گرفت.

استفاده از فرایند تولید کوچک‌تر به آن معناست که انویدیا می‌تواند هسته‌های بیشتری را در هر کارت گرافیک تعبیه کند. شایعات نشان می‌دهند این کارت‌های جدید قادر به جا دادن ۱۸۳۴۲ هسته CUDA خواهند بود که تقریباً ۸۰۰۰ عدد بیشتر از RTX 3090 است. این یک جهش بزرگ است که اگر حقیقت داشته باشد، باعث می‌شود سری RTX 40 همان پیشرفتی را در کارایی تجربه کند که قبلاً سری RTX 30 تجربه کرده بود.

البته چندین مورد در این‌باره وجود دارد که در بخش‌های پیش‌رو به آن‌ها خواهیم پرداخت. طبق شایعات علاوه بر فرایند ساخت ۵ نانومتری، احتمال ساخت این کارت‌ها با فرایند ۵ نانومتری P یا به عبارتی N5P هم وجود دارد. این یک فرایند ساخت بهبود یافته ۵ نانومتری است.

یک احتمال دیگر هم وجود دارد: انویدیا از فرایند ساخت ۴ نانومتری استفاده کند. افشاگر معتبر این حوزه، با نام کاربری Moore’s Law is Dead در آوریل ۲۰۲۲ روی حساب توییتری خود ادعا کرد کارت‌های لاولیس یعنی همین کارت‌ها، در حقیقت با فرایند ساخت ۴ نانومتری ساخته خواهند شد. با این حال Wccftech بعداً با اشاره به این توییت، ابهام‌زدایی کرد که منظور گره 4N شرکت TSMC است که با فرایند ۵ نانومتری ساخته می‌شود.

برای این که بهتر متوجه شوید، گره N4 (برخالف 4N) مبتنی بر فرایند ساخت ۴ نانومتری است. اگرچه احتمال دارد Morre’s Law is Dead واقعاً منظورش اشاره به ساخت کارت‌های RTX 40 با فرایند ساخت ۴ نانومتری باشد اما هیچ چیز معلوم نیست و نمی‌توان احتمال عرضه این کارت‌ها با فرایند ساخت ۵ نانومتری را هم رد کرد.

شایعه شده است که انویدیا از یک طراحی یکپارچه برای ساخت RTX 40 استفاده خواهد کرد در حالی که شایعات مقابل، نشان می‌دهند AMD شاید مشغول توسعه کارت‌های نسل بعدی خود مبتنی بر ماژول چند تراشه‌ای باشد. براساس شایعات و گزارش‌ها انویدیا نیز همانند AMD در توسعه کارت‌های سری هاپر (Hopper) خود از این طراحی استفاده خواهد کرد اما این کارت‌ها بعد از کارت‌های گرافیک RTX 40 معرفی و عرضه خواهند شد.

• ری تریسینگ چیست و چه تاثیری روی بازی ها دارد؟
• انویدیا DLSS چیست و چه تاثیری روی بازی ها دارد؟

ما تاکنون چیزی درباره شرایط ری تریسینگ و هسته‌های تنسور آن‌ها نشنیده‌ایم اما به احتمال بسیار بالا، باری دیگر در کارت‌های جدید این شرکت شاهدشان خواهیم بود. هسته‌های RT وظیفه پردازش ری تریسینگ آنی را به عهده دارند، در حالی که هسته‌های تنسور مسئول محاسبات هوش مصنوعی فناوری DLSS انویدیا هستند. این دو از ویژگی‌های محوری کارت‌های گرافیک انویدیا هستند بنابراین وجود آن‌ها در سری RTX 40 یکی از قوی‌ترین احتمالات موجود است.

کارایی

این کارت‌ها حداقل چند ماه تا معرفی و عرضه با ما فاصله دارند، بنابراین ما هنوز چیز زیادی درباره کارایی آن‌ها نشنیده‌ایم. با توجه به شایعاتی که درباره تعداد هسته‌های آن‌ها منتشر شده، امکان افزایش ۷۶ درصدی کارایی وجود دارد. البته این تنها کارایی نظری است و در حالت عادی از روی کاغذ فراتر نمی‌رود. در حقیقت چند عامل دیگر هم در عملکرد نهایی یک کارت گرافیک تاثیرگذارند بنابراین انتظار پیشرفت این چنینی سری RTX 40 و افزایش کارایی ۷۶ درصدی آن‌ها را نداشته باشید.

افشاگر دیگر این حوزه که اخیراً خود را به عنوان یکی از منابع قابل اعتماد کارت‌های گرافیک اثبات کرده است، پیش‌بینی می‌کند این کارت‌ها حتی تا ۱۰۰ ترافلاپس قدرت محاسبه اعداد اعشاری ۳۲ رقمی را خواهند داشت. لازم به ذکر است که این ادعا کاملاً یک گمانه‌زنی محسوب می‌شود. افشاگر مذکور برای گمانه‌زنی خود بر هیچ جزئیات خاصی استناد نکرده است.

به Greymon55 بازگردیم؛ او باور دارد این کارت‌ها با دو برابر کارایی سری RTX 30 عرضه خواهند شد. با این حال، چنین قدرتی بدون هزینه به دست نمی‌آید و پیش‌بینی می‌شود این کارت‌ها برای رسیدن به این کارایی به حداقل توان مصرفی ۵۰۰ وات نیاز داشته باشند.

در مجموع، این‌طور می‌توان از شایعات برداشت کرد که کارایی کارت‌های جدید، ۲.۲ برابر کارایی کنونی هسته کارت‌های گرافیک پیشرفت خواهد کرد. فعلاً بسیار زود است که این را رد یا تایید کنیم. حتی اگر طراحی این کارت‌ها هم‌اکنون به اتمام رسیده باشد، ممکن است انویدیا نیاز به تغییر درایورها یا بهینه‌سازی آن‌ها برای اجرای بهتر آخرین بازی‌های عرضه شده در بازار بگیرد. ما نمی‌دانیم کارایی نهایی حین عرضه این کارت‌ها چقدر خواهد بود اما حتی بدبینانه‌ترین شایعات هم خبر از پیشرفت بزرگی می‌دهند.

چیز دیگری که در این بخش می‌توانیم به آن بپردازیم، اشاره Kopite7kimi به رابط کارت‌های RTX 40 است. به گفته او، کارت‌های گرافیک نسل بعدی انویدیا برخلاف انتظار از PCIe 5.0 پشتیبانی نمی‌کنند و به استفاده از رابط قدیمی‌تر PCIe 4.0 ادامه خواهند داد. فعلاً معلوم نیست آیا این موضوع تاثیری روی کارایی خواهد داشت یا خیر اما جالب است بدانید دیتاسنتر کارت‌های هاپر فاش کرده‌اند که این سری مرموز که البته ما به آن نخواهیم پرداخت، از PCIe 5.0 پشتیبانی می‌کند.

توان

همان‌طور که در سطرهای پیش هم تکرار کردیم، افزایش قابل ملاحظه کارایی اغلب با افزایش توان مصرفی همراه است. طبق شایعات سری RTX 40 توان مصرفی بیشتری نسبت به کارت‌های قبلی انویدیا خواهد داشت. افشاگران مختلفی تایید کرده‌اند که آن‌ها نیازمند انرژی بالایی هستند اما هنوز عدد و آمار دقیقی منتشر نشده است.

به نظر می‌رسد ۴۰۰ وات حداقل مصرف انرژی قوی‌ترین کارت این سری خواهد بود، از طرفی بعضی از افشاگران به توان مصرفی ۵۰۰ وات هم اشاره کرده‌اند. Moore’s Law is Dead باور دارد RTX 4090 قادر به مصرف ۶۰۰ وات انرژی هم خواهد بود و از آن‌جایی که این مدل مرجع است، پیکربندی و ویرایش‌های شخص ثالث فراتر از این مقدار هم خواهند رفت.

برای مثال RTX 3090 به حداقل توان مصرفی ۳۵۰ وات برای کار نیاز دارد و انویدیا پیشنهاد می‌کند کاربران از یک منبع تغذیه ۷۵۰ واتی برای تامین انرژی آن استفاده کنند. این پیشنهاد چندان هوشمندانه نیست و با در نظر گرفتن برخی از دیگر موارد، کاربران ترجیح می‌دهند از یک منبع تغذیه ۸۰۰ وات یا بیشتر برای استفاده مناسب از آن، بهره بگیرند.

اگر کارت‌های سری RTX 40 نیازمند حداقل توان مصرفی ۵۰۰ الی ۶۰۰ وات باشند، بدون شک شما به یک پاور ۱۰۰۰ وات یا بالاتر برای تغذیه آن‌ها نیاز خواهید داشت. انویدیا برای اولین بار با عرضه سری RTX 30 از سقف توان مصرفی ۲۵۰ وان عبور کرد. پیش از آن حتی پرمصرف‌ترین و قوی‌ترین کارت‌های گرافیک بازار نیز به انرژی کمتری نیاز داشتند.

RTX 3080، RTX 3080 Ti و RTX 3090 Ti همه نیازمند ورودی بالاتر از ۳۰۰ وات هستند اما حتی عجیب‌تر از آن‌ها RTX 3090 Ti با توان مصرفی ۴۵۰ وات است. با وجود این که احتمال محقق شدن توان ۶۰۰ واتی RTX 4090 و در نتیجه افزایش ۳۳ درصدی ورودی آن نسبت به مدل مشابه در سری پیشین وجود دارد اما شایعات حاکی از آن هستند که انویدیا چندان نگران این موضوع نیست و دوست ندارد مصرف برق مدل‌های بالارده خود را محدود کند.

تاکید می‌کنیم که انویدیا چیزی را تایید نکرده و شاید زمانی که طراحی این کارت‌ها نهایی شد، توان آن‌ها نیز کاهش پیدا کند. با این وجود اگر واقعاً به دنبال تهیه یکی از این کارت‌ها بعد از رونمایی و عرضه هستید، شاید بهتر باشید از همین حالا به فکر یک منبع تغذیه جدید باشید!