۱۰ خرید بزرگ شرکت ها در تاریخ؛ به کلوب ۱۰۰ میلیاردی خوش آمدید

در طی چند دهه گذشته، اقتصاد همیشه فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. کسب و کارها رشده کرده‌اند‌ و به سمت خرید رفته‌اند، سقوط را پشت سر گذاشته‌اند، منفجر شده‌اند و به هر ترتیب چشم‌ها را به خود خیره نگه داشته‌اند.

شرکت‌ها آمده‌ و رفته‌اند،‌ خریده‌اند و خریداری شده‌اند تا پیشرفت کنند و پیشرفت خود را به حوزه‌های بیشتری گسترش دهند. آیا آن‌ها همیشه موفق می‌شوند؟ اصلاً! هیچ‌کس نمی‌تواند چنین ادعایی کند.

موفقیت آن‌ها گاهی اوقات حتی با گران‌ترین خریدهای تاریخ هم قابل پیش‌بینی نیست ولی زمانی که پول‌های باورنکردنی برای تصاحب یک شرکت دیگر هزینه می‌شود، اولین اولویت دقیقاً همین است؛‌ این‌طور نیست؟

به هر حال چه شرکت‌ها بعد از تصاحب به موفقیت خود ادامه دهند یا خیر، روند خریداری آن‌ها به خودی خود جذابیت بی‌حد و اندازه‌ای دارد. ما در این مقاله به بزرگ‌ترین تصاحب‌های تمام تاریخ بشر نگاهی خواهیم انداخت.

چند وقت گذشته خریدهای کوچک و بزرگ توجه بیشتری را در میان عموم مردم به خود جلب کرده است. با افزایش نفوذ شبکه‌های اجتماعی و تولید کنندگان محتوا، این بحث به موضوعی جذاب و داغ برای جلب توجه تبدیل شده و اصلاً هم جای تعجب ندارد.

تلاش ناموفق انویدیا برای تصاحب آرم، ورود ایلان ماسک به قرارداد نافرجام خرید توییتر و از طرفی، خرید اکتیویژن بلیزارد توسط مایکروسافت که آن را تبدیل به گران‌ترین خرید تاریخ تکنولوژی کرد، تنها برخی از موضوعات دیوانه‌وار این حوزه طی یک سال گذشته هستند.

با این حال ما در فهرست پیش‌رو فراتر از صنعت تکنولوژی، تمام صنایع مختلف را بررسی خواهیم کرد. به همین دلیل حتی ارزان‌ترین خرید یا ادغام‌های تاریخ در بین ۱۰ گزینه، ارزشی کمتر از ۱۰۰ میلیارد دلار ندارد. بنابراین گفتنی است که تصاحب اکتیویژن بلیزارد با رقم ۶۸.۷ میلیارد دلار در این فهرست جایی ندارد و در مقاله بزرگ‌ترین تصاحب‌های تاریخ تکنولوژی به آن پرداخته‌ایم.

۱۰. ادغام Heinz و Kraft – به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار

این ادغام که در سال ۲۰۱۵ برای تشکیل شرکت Kraft Heinz صورت پذیرفت، یکی از بزرگ‌ترین تصاحب‌های تمام تاریخ اقتصاد محسوب می‌شود اما قرار نیست در فهرست پیش‌رو، بزرگ جلوه کند.

با وجود مبالغ زیادی که برای صورت پذیرفتن این قرارداد بین طرفین جا به جا شد، نمی‌توان از ریزش سهام این دو شرکت چشم‌پوشی کرد، به طوری که رسانه‌ها با عبارت Mega-Mess از این معامله یاد می‌کنند. یکی از دلایل اصلی این موضوع به ابهامات و ادعاهایی باز می‌گردد که پیش از نهایی شدن این قرارداد نسبت به شیوه‌های حسابداری شرکت‌های مذکور وجود داشته است.

یکی دیگر از دلایل ریزش میلیاردها دلار سهام Kraft Heinz کاهش شدید بودجه بود، در حالی که شرکت‌های قدیمی برای نوسازی و دوام در بازار با شرایطی مشابه این شرکت‌ها، نیازمند اختصاص بودجه زیادی هستند.

۹. ادغام Glaxo Wellcome و SmithKline Beecham – به ارزش ۱۰۷ میلیارد دلار

ادغام دو عدد از بزرگ‌ترین شرکت‌های دارویی انگلستان در سال ۲۰۰۰ اکنون منجر به ایجاد بزرگ‌ترین موسسه دارویی این کشور و ششمین شرکت داروسازی بزرگ جهان و تنها شرکت انگلیسی حاضر در ده داروساز برتر دنیا شده است.

با این حال مانند بسیاری از قراردادهای سنگین تاریخی، بسیاری از سرمایه‌گذاران از این موضوع خوش‌حال نشدند، به طوری که سهام شرکت در حال حاضر حدود ۲۵ درصد نسبت به زمان ادغام به ارزش ۱۰۷ میلیارد دلار، کمتر است.

این موضوع و همچنین تصاحب‌های پرتعداد دهه گذشته شاید دلیل تصمیم جدید این شرکت مبنی بر تقسیم شدن به دو برند در سال‌های آینده است. با این حال قرارداد سال ۲۰۰۰ احتمالاً تا مدت‌ها به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نمونه‌های این چنینی در یادها باقی خواهد ماند.

۸. ادغام AB InBev و SABMiller – به ارزش ۱۰۷ میلیارد دلار

اگر قیمت سهام را به عنوان عامل موفقیت یک تصاحب و ادغام در نظر بگیریم، مسلماً ادغام این دو شرکت به ارزش ۱۰۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ میلادی موفقیت‌آمیز محسوب نمی‌شود.

این معامله روی کاغذ خوب به نظر می‌رسد؛ دو عدد از بزرگ‌ترین آبجوسازان جهان به همدیگر می‌پیوندند تا میزبان بهترین آبجو موجود شوند اما فقط یک مشکل وجود دارد: آن‌ها افزایش نرخ آبجوهای خانگی و تاثیر عظیمش بر این بازار را پیش‌بینی نکرده بودند.

بعد از این خرید هم زنجیره طولانی خریدهای دیگری در صنعت مذکور به راه افتاد تا نهایتاً شاید امیدی به رونق دوباره آن وجود داشته باشد. به هر حال این موضوع هم قضیه را تغییر نمی‌کند؛ ۱۰۷ میلیارد دلار پول کمی نیست.

۷. تصاحب Time Warner توسط AT&T – به ارزش ۱۰۸ میلیارد دلار

تصاحب ۱۰۸ میلیارد دلاری Time Warner توسط AT&T در سال ۲۰۱۸ نه تنها باعث انتقاد شدید منتقدان قوانین ضدانحصار شد بلکه مردم را به یاد قرارداد عظیم سابق تصاحب Time Warner توسط AOL انداخت که با وجود ارزش بیشتر، اصلاً محبوب نبود.

پیش‌تر AOL با مبلغی شگفت‌انگیز قرارداد مشابهی را رقم زد و Time Warner را تصاحب کرد که در ادامه این مقاله به آن خواهیم پرداخت. با این حال AT&T در تجارت نقش پررنگ‌تری دارد و به نظر می‌رسد که بهتر از رقیبش، زیرمجموعه‌های خود را مدیریت می‌کند.

۶. ادغام Raytheon و United Technologies – به ارزش ۱۲۱ میلیارد دلار

از آن‌جایی که این قرارداد اولین بار در سال ۲۰۱۹ مطرح و در نیمه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، هم‌زمان با همه‌گیری بیماری کرونا به ارزش ۱۲۱ میلیارد دلار نهایی شد، هنوز نمی‌توان به خوبی تاثیرات آن و موفقیتش را بررسی کرد.

شرکت جدید که اکنون Raytehon Technologies نامیده می‌شود، باور دارد که این ادغام آینده صنعت هوافضا و دفاع را تعریف می‌کند و پیشرفته‌ترین ارائه‌دهنده سیستم‌های دفاعی جهان را ایجاد خواهد کرد. اکنون Raytheon می‌تواند از فناوری‌های شرکت United Technologies برای ساخت موتورهای جت در دمای فوق بالا استفاده کند.

این دو شرکت انتظار دارند تا سال چهارم بعد از ادغام، سالانه ۱ میلیارد دلار درآمد خالص حاصل از ادغام خود کسب کنند. با این حال مثل تمام نمونه‌هایی که تا به این‌جای مقاله بررسی کرده‌ایم، ارزش سهام دو شرکت بعد از ادغام حدود ۲۵ درصد کاهش یافته است.

۵. ادغام Dow Chemical و DuPont – به ارزش ۱۳۰ میلیارد دلار

وقتی DuPont و Dow Chemical در سال ۲۰۱۵ اعلام کردند که قصد دارند تحت قراردادی به ارزش ۱۳۰ میلیارد دلار ادغام شوند، همه رسانه‌ها در حیرت فرو رفتند. این ادغام به معنای از بین رفتن رقابت بین دو شرکت و ایجاد بزرگ‌ترین شرکت شیمیایی جهان از نظر فروش بود.

مدت کوتاهی بعد از ادغام در سال ۲۰۱۸ درآمد سالانه شرکت به ۸۶ میلیارد دلار رسید. با این حال در سال ۲۰۱۹ اعلام شد این شرکت به سه بخش مجزا با تمرکز متفاوت تقسیم خواهد شد.

۴. کنترل کامل Verizon بر بخش بی‌سیم و تصاحب سهم Vodafone – به ارزش ۱۳۰ میلیارد دلار

Vodafone طی ۲۰ سال گذشته در قراردادهای بی‌شماری درگیر شده و حتی شرکت‌های زیادی را تصاحب کرده است و در ادامه مقاله هم به آن خواهیم پرداخت. این ابرشرکت چند ملیتی یکی از موفق‌ترین زنجیره‌های تصاحب جهان را سال‌ها پیش آغاز کرد.

با این حال هیچ یک از این معاملات و خریدهای شگفت‌انگیز Vodafone، مانع Verizon برای تصاحب بخش بی‌سیم ایالات متحده آن به ارزش ۱۳۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ نشدند. در آن زمان این تصاحب سومین خرید بزرگ تاریخ بود. جالب است بدانید که Vodafone به گونه‌ای در دو خرید دیگر بزرگ تاریخ تا آن زمان، مشارکت داشت.

از نقطه نظر Verizon، خرید مورد بحث به این شرکت اجازه داد که روی بخش بی‌سیم خود کنترل کاملی برقرار کند و به همکاری اجباری با Vodafone که طی یک دهه گذشته ادامه پیدا کرده بود، خاتمه دهد. تا پیش از این قرارداد بزرگ‌ترین سهام‌دار بخش بی‌سیم Verizon خود این شرکت با ۵۵ درصد از سهام و سپس شرکت Vodafone با ۴۵ درصد از سهام بود. Verizon با پرداخت این مبلغ، ۱۰۰ درصد سهامش را تحت کنترل درآورد.

این خرید از طرفی Verizon را قادر به ساخت شبکه‌های موبایل جدید و پیش‌روی در رقابتی کرد که روز به روز داغ‌تر می‌شود.

از نقطه نظر Vodafone، این قرارداد اصلاً به اندازه معاملات پیشینش سودمند نبود و ارزشش را به نصف یعنی ۱۰۰ میلیارد دلار کاهش داد. همچنین این خرید Vodafone را از دومین اپراتور بزرگ جهان تبدیل به چهارمی، پشت سر China Mobile، AT&T و در نهایت، Verizon کرد.

۳. ادغام Gaz de France و Suez – به ارزش ۱۸۲ میلیارد دلار

بر هیچ‌کس پوشیده نیست که فرانسه به قهرمانان خود عشق می‌ورزد؛ چه آن‌ها شخص باشند، چه تیم و گروه و یا چه شرکت! به همین خاطر اصلاً عجیب نیست که رئیس جمهور این کشور در سال ۲۰۰۷ به عنوان یک سرمایه‌گذار و بانکدار نیمه‌وقت وارد مذاکره برای تصاحب Suez توسط شرکت Gaz de France این کشور شد.

امروزه Suez یکی از شرکت‌های بزرگ و تاثیرگذار نفت و گاز دنیا است، اگرچه سهام آن در حال حاضر به سختی نزدیک به نیمی از چیزی است که یک دهه پیش بود. این موضوع به خوبی مشخص می‌کند که چرا رئیس جمهور فرانسه در آن زمان به شدت به دنبال انعقاد این قرارداد بود.

این یکی از بزرگ‌ترین ادغام‌های تاریخ انرژی است که منجر به ایجاد چهارمین شرکت انرژی بزرگ جهان و دومین گروه تولید کننده برق و گاز اروپا شد. این دو شرکت پس از ترکیب، یک زنجیره تامین منعطف و متنوع جریان برق با کیفیت بالا تشکیل دادند که اکنون چیزی جلودارش نیست.

۲. ادغام Time Warner و AOL – به ارزش ۱۸۲ میلیارد دلار

بدون شک «بزرگ» هیچ وقت به معنای «بهتر» نیست و برای بحث در این‌خصوص می‌توانیم به قرارداد ۱۸۲ میلیارد دلاری بین Time Warner و AOL در سال ۲۰۰۰ میلادی اشاره کنیم. تقریباً بیش از دو دهه پیش این ادغام به خوبی به همه یاد داد که دقیقاً چطور دست به ادغام، خرید و فروش نزنند و چه کارهایی را انجام ندهند!

این قرارداد حاوی تمام چیزهایی بود که در یک تصاحب یا ادغام باید به آن‌ها توجه و در نهایت از انجامش صرف نظر کرد؛ از مبلغ هنگفت و بی‌معنا گرفته تا تفاوت‌های فرهنگی شدید، همه نشانگر این بودند که AOL باید منصرف شود یا Time Warner تن به این قرارداد ندهد.

مشخصاً اکنون ثابت شده که این دو شرکت عظیم رسانه‌ای هیچ ایده‌ای نداشتند که چشم‌انداز رسانه به کدام سمت می‌رود. تنها دو ماه بعد از نهایی شدن قرارداد، با ترکیدن حباب دات کام ارزش واقعی این قرارداد به شدت کاهش پیدا کرد و دو طرف متحمل خسارت‌های جبران‌ناپذیری شدند.

این قرارداد که به عنوان بزرگ‌ترین ادغام (و نه تصاحب) تاریخ شناخته می‌شود، سرانجام ۹ سال بعد در سال ۲۰۰۹ میلادی به شکست تمام و کمال منجر شد و هر دو شرکت راه خود را جدا کردند.

۱. تصاحب Mannesmann توسط Vodafone – به ارزش ۲۰۲.۸ میلیارد دلار

تا زمان نگارش این مقاله بزرگ‌ترین تصاحب یک شرکت توسط یک شرکت دیگر در تمام تاریخ مربوط به تصاحب Mannesmann توسط Vodafone در سال ۱۹۹۹ (نهایی شدن در سال ۲۰۰۰) به ارزشی تقریباً نزدیک به ۲۰۳ میلیارد دلار است.

Vodafone اپراتور موبایل انگلیسی در آن سال تصمیم گرفت با پرداخت این مبلغ باورنکردنی، شرکت صنعتی آلمانی Mannesmann را که در دهه ۹۰ به سرعت در حوزه مخابرات هم به موفقیت رسید، تصاحب کند. برخلاف گزینه قبلی فهرست، این تصاحب به عنوان یکی از موفق‌ترین تصاحب‌های تاریخ یاد می‌شود.

Vodafone با نهایی کردن این قرارداد تبدیل به بزرگ‌ترین اپراتور موبایل در جهان و آغازگر زنجیره‌ای از خریدهای عظیم متوالی حوزه ارتباطات در سال‌های بعد از آن شد. شما می‌توانید روند تصاحب‌های موفقیت‌آمیز این شرکت و تبعاتش را در تصویر بالا ببینید. با این حال، Vodafone در سال ۲۰۱۳ با واگذاری سهام خود در شاخه بی‌سیم شرکت Verizon، به این رویه پایان داد.

منبع: DealRoom