بررسی ویژگی های اولین پیش نمایش اندروید ۱۲

گوگل اخیراً پیش‌نمایش توسعه‌دهندگان اندروید ۱۲ را برای کاربران در دسترس قرار داده است. گوگل به گفته خودش قصد دارد که این نسخه از سیستم عامل محبوب موبایلی را بیشتر از همیشه قابل درک، کارآمد و ایمن کند. در واقع بسیاری از تغییرات این نسخه در حال حاضر برای توسعه‌دهندگان ملموس است اما زمانی که نسخه رسمی آن در دسترس قرار بگیرد، کاربران عادی هم از تجربه متفاوت آن بهره‌مند خواهند شد. نسخه کاربران اندروید ۱۲ سرانجام در ادامه سال جاری عرضه خواهد شد.

همانند اکثر پیش‌نمایش‌های مخصوص توسعه‌دهندگان، در این نسخه اولیه از اندروید ۱۲ نیز ما شاهد دگرگونی‌های بصری به‌خصوصی نیستیم. از چند هفته پیش تاکنون شایعات زیادی درباره تغییرات عمده رابط کاربری منتشر شده بود که متاسفانه فعلاً هیچ‌کدام از آن‌ها به حقیقت نپیوسته‌اند. با این حال تغییرات بسیار اندکی مشهود هستند که در ادامه به آن‌ها نگاهی خواهیم داشت.

اعلان‌های اندروید ۱۲

با آن که اعلان‌ها در اندروید ۱۱ نیز تغییرات اندکی را تجربه کرده بودند اما گوگل باری دیگر در این نسخه به اساس آن‌ها دست برده است. اعلان‌ها به لطف توجه گوگل و تیم توسعه‌دهندگان او اکنون از ظاهر بهتر و مدرن‌تری بهره‌مند شده است. شمایل رابط کاربری اعلان‌ها هنوز هم مانند قبل به نظر می‌رسد اما فونت و اندازه آن‌ها دستخوش تغییر شده است. در تصویر زیر می‌توان به آسانی تغییرات صورت گرفته را مشاهده کرد که به هر حال چندان هم چشم‌گیر نیستند.

تغییر محوشدگی و تمایل به رنگ آبی به خوبی در این تصویر مشخص است. احتمالاً گوگل بسیاری از موارد موجود در این‌گونه بخش‌ها را در پیش‌نمایش‌های آینده و مخصوصاً نسخه‌های بتا تا حد زیادی تغییر دهد.

همان‌طور که مشخص است گوگل با اضافه کردن یک آیکون تایمر در گوشه هر اعلان کاربران را قادر ساخته است که آن را ۱۵، ۳۰ دقیقه و یا حتی بیشتر از این به تاخیر بیندازند. از طرفی اکنون رنگ پس‌زمینه اعلان‌ها و تنظیمات سریع نیز تغییر کرده است. گوگل در اندروید ۱۱ از پس‌زمینه کاملاً مشکی و سفید استفاده کرده بود که این بار مقداری تغییر کرده است. با این حال پس‌زمینه هنوز هم تا حدودی به تم کلی دستگاه شما بستگی دارد.

در واقع اگرچه تم کلی دستگاه و تصویر زمینه انتخابی شما تاثیر به‌سزایی در ظاهر اعلان‌ها و تنظیمات سریع دارند اما اندروید ۱۲ به طور خودکار رنگ آبی را به آن‌ها اضافه خواهد کرد. فعلاً مشخص نیست که گوگل به چه دلیلی چنین تصمیمی را اتخاذ کرده است اما اگر نگاهی به شایعات قبلی داشته باشیم، به سادگی می‌توان آن را به رابط کاربری دگرگون شده نسخه نهایی اندروید ۱۲ نسبت داد. به هر حال برای دیدن صحت این موضوع باید تا زمان انتشار نسخه‌های بعدی به‌ویژه نسخه‌های مربوط به کاربران صبر کرد.

گوگل ادعا می‌کند که اکنون وارد شدن به اپلیکیشن‌ها از طریق اعلان‌ها به مراتب از قبل آسان‌تر است. گویا با عرضه اندروید ۱۲ به توسعه‌دهندگان پیشنهاد شده است که به جای استفاده از راه‌های ثانویه مانند «ترامپولین»‌، کاربر را مستقیماً به اکتویتی مربوطه منتقل کنند. استفاده از ترامپولین می‌تواند تاخیرهای قابل توجهی را لحاظ کند بنابراین گوگل نه تنها دیگر علاقه‌ای به استفاده توسعه‌دهندگان از آن‌ها ندارد بلکه استفاده از آن‌ها را به طور رسمی کنار گذاشته است. البته طبق اعلام قبلی، این ویژگی تنها مختص اپلیکیشن‌هایی خواهد بود که اجرا روی اندروید ۱۲ را هدف قرار داده‌اند.

تمایز پس‌زمینه که صفحه تنظیمات است با نوار اعلان، تا حدودی دشوار به نظر می‌رسد. گویا بیش از این که موضوع مورد بحث یک تصمیم جدید باشد، یک اشتباه ضمنی بوده است که گوگل آن را در ادامه رفع خواهد کرد.

در این مقطع باید باری دیگر یادآوری شود که این نسخه اندروید هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد و احتمالاً بعضی از موارد موجود، هنگام عرضه نهایی تغییر کنند. معمولاً در نسخه‌های قبلی باز کردن نوار اعلان یک محوشدگی اندک را ایجاد می‌کرد که در مشاهده هر چه بهتر اعلان‌ها تاثیرگذار بود. این محوشدگی تقریباً در اندروید ۱۲ از بین رفته است و کاربر را هنگام خواندن اعلان‌ها دچار مشکل می‌کند. باید امیدوار بود که در نسخه نهایی شاهد تغییر این روند به حالت قبل باشیم.

تنظیمات

همانند دیگر قسمت‌های رابط کاربری، ظاهر تنظیمات نیز دگرگونی بسیار جزئی را شامل شده است. در وهله اول می‌توان نوار جست‌وجو در قسمت بالایی این بخش را مورد توجه قرار داد. این نوار جست‌وجو در نسخه پیش‌نمایش اندروید ۱۲ به کوچک‌ترین حالت ممکن تغییر شکل داده است و اکنون تمام بخش‌های موجود در بالای صفحه را نمی‌پوشاند. از سوی دیگر آیکون پروفایل این کاهش حجم را جبران و ابعاد بیشتری را تصاحب کرده است.

جدای از تغییرات موارد پیش‌فرض، اکنون شاهد اضافه شدن یک بخش جدید در تنظیمات به نام Saftey & Emergency نیز هستیم. این بخش به کاربران اجازه می‌دهد که سریعاً به اطلاعات اضطراری از جمله داده‌های تماس، جزئیات پزشکی و … دسترسی داشته باشند. علاوه بر این، تشخیص تصادف با خودرو، هشدارهای مربوط به حوادث، هشدارهای اضطراری بی‌سیم و یک قابلیت اضطراری SOS هم در نسخه ۱۲ اندروید لحاظ شده‌اند.

قابلیت اضطراری SOS (Emergency SOS) کاربران را قادر می‌سازد که با فشردن دکمه پاور به تعداد ۵ بار یا بیشتر یک اعلان اضطراری را فعال سازند. این اعلان مخصوص به صورت پیش‌فرض با ۹۱۱ تماس می‌گیرد اما کاربر به سادگی می‌تواند آن را تغییر دهد. با این حال اگر یک شماره تماس غیراضطراری را برای این قابلیت در نظر بگیرید، بدون باز کردن گوشی هوشمند خود قادر به استفاده از آن نخواهید بود.

ظاهراً تغییرات موجود در بخش تنظیمات به موارد مذکور منتهی نمی‌شود. کاربر Mishaal Rahman در تنظیمات اندروید ۱۲ اجرایی روی دستگاه‌های پیکسل، یک حالت «یک دستی» (One-Handed) جدید را کشف کرده است. با فعال کردن این حالت، متن و ظاهر لایه رابط کاربری تنظیمات ابعاد بزرگ‌تری می‌یابد که یادآور رابط کاربری سامسونگ وان UI است. این ویژگی مسلماً برای بهبود تجربه کاربران روی دستگاه‌هایی با نمایشگرهای بزرگ مفید واقع خواهد شد.

پنل تنظیمات سریع

اگر شما اصلاً از پخش‌کننده‌هایی که از پنل سریع جهت نمایش رابط کاربری خود استفاده می‌کنند، دل خوشی ندارید، تبریک می‌گویم! اندروید ۱۲ به شما اجازه می‌دهد که این موضوع را به صورت اختیاری برای هر اپلیکیشنی غیرفعال کنید. این ویژگی درون تنظیمات بخش «صدا و لرزش» قرار گرفته است و به شما اجازه می‌دهد که با نظارت روی تمام پخش‌کننده‌های موجود روی گوشی هوشمند خود، چنین موردی را فعال یا غیرفعال کنید.

بنابراین اگر نیازی به تخصیص این قابلیت به یوتیوب نمی‌بینید اما هنوز هم از کنترل اسپاتیفای در پنل تنظیمات سریع لذت می‌برید، اندروید ۱۲ مانع اعمال نظرات شما نخواهد شد. در همین راستا گوگل تعامل با این پخش‌کننده‌ها را در پنل مذکور و البته صفحه قفل آسان‌تر کرده است. در واقع این شرکت با بزرگ‌ کردن ابعاد اعلان‌های موجود در این بخش‌ها، ظاهر و نحوه تعامل با آن‌ها را تا حدی تغییر داده است.

گوگل با فدا کردن فشردگی، اعلان‌های مربوط به پخش‌کننده‌های رسانه را از همیشه بزرگ‌تر کرده است. در این حالت کاربران نه تنها می‌توانند قسمت بیشتری از نام خواننده و آهنگ را ببینند، بلکه تعامل با کاور و دکمه‌ها نیز آسان‌تر از قبل است.

از عواقب این تغییر می‌توان به قرار گرفتن نام ترانه و آهنگ در یک خط و در قسمت بالایی اعلان‌ها اشاره کرد. به همین ترتیب دکمه‌های کنترل پخش‌کننده اکنون می‌توانند به جای قرارگیری در طرفین، در زیر هر اعلان و در فضای بیشتری جا بگیرند. با بزرگ شدن تصویر آلبوم یا موسیقی در سمت چپ، در مجموع می‌توان گفت که اعلان‌های مربوط به پخش‌کننده‌ها نسبت به قبل کمتر فشرده و بیشتر جاگیرند.

ویژگی‌های متفرقه اندروید ۱۲

اندروید ۱۱ همین حالا هم استفاده از اشتراک‌گذاری وای فای را آسان کرده است اما اندروید ۱۲ شرایط را حتی از این نیز آسان‌تر می‌کند. فعلاً کاربران پیش‌نماش اندروید ۱۲ در صفحه وای فای می‌توانند با ضربه روی گزینه Nearby، اینترنت خود را سریع‌تر از قبل با دیگران به اشتراک بگذارند. این گزینه با استفاده از قابلیت Nearby کاربران را قادر می‌سازد که اطلاعات وای فای را برای هرکسی که دوست دارند، ارسال کنند.

سرانجام به قابلیتی می‌رسیم که در سال‌های اخیر به دفعات شایعات به راه یافتن آن در نسخه پیش‌نمایش نسخه‌های جدید اندروید اشاره کرده‌اند اما ما در نسخه پایدار شاهد حضورشان نبوده‌ایم. ویژگی پیمایش اسکرین‌شات‌ها همین حالا هم توسط بسیاری از برنامه‌های شخص ثالث لحاظ شده است و برخی از تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند نیز به استفاده از آن در رابط کاربری انحصاری خود می‌پردازند. ظاهراً در پیش‌نمایش نسخه ۱۲ اندروید نیز شاهد حضور دوباره این ویژگی هستیم که به نظر می‌رسد این بار احتمال عرضه آن بیش از قبل است.

ظاهراً ویژگی Nearby نقش اساسی در فرایندهای اشتراک‌گذاری آینده سیستم عامل گوگل خواهد داشت. تعامل اشخاص از طریق محصولات هوشمند یک مسئله همیشگی بوده که اکنون با این روش، گام‌های بزرگ‌تری به سمت آن برداشته شده است.

کاربر Mishaal Rahman فعال در انجمن XDA که پیش‌تر نیز به آن اشاره کرده بودیم، ادعا می‌کند که اندروید ۱۲ واقعاً از این ویژگی پشتیبانی می‌کند اما هنوز فعال نیست. با توجه به این که ما از سال ۲۰۱۹ در این رابطه می‌شنویم و به واسطه تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند، دیگر چندان هم نمی‌توان از وجود آن هیجان‌زده شد، شاید اکنون واقعاً وقت عرضه آن باشد.

ویژگی‌هایی که قابل دسترسی نیستند

باز هم باید عبارت «مانند همیشه» را تکرار کنیم. مانند همیشه این نسخه از اندروید هم به ویژگی‌های زیادی مجهز است که یا تنها برای توسعه‌دهندگان در دسترس و یا کاربران پیش‌نمایش نمی‌توانند آن‌ها را تا زمان عرضه نسخه پایدار امتحان کنند. در ضمن برخی از ویژگی‌ها در منبع مورد نظر بررسی نشده‌اند و تنها به توضیحات گوگل اکتفا شده است.

هپتیک همراه با افکت‌های صوتی

به راحتی می‌توان در تاثیر غیرقابل انکار هپتیک در تجربه کاربری گوشی‌های هوشمند به صحبت پرداخت. بنابراین گوگل هم به خوبی می‌داند که چه پتانسیل عظیمی درون این فناوری نهفته است. گوگل در اندروید ۱۲ با استفاده از موتور لرزشی گوشی هوشمند کاربر به پشتیبانی از هپتیک همراه با افکت‌های صوتی خواهد پرداخت.

توسعه‌دهندگان به لطف این ویژگی جدید می‌توانند تجربه‌های صوتی و لرزشی بهتری را از جانب چند منبع مختلف صدا منتقل کنند. گوگل با ارائه چند مثال به توضیح قابلیت‌های این ویژگی پرداخته است. برای نمونه صدای زنگ یک تماس تصویری می‌تواند با استفاده از این ویژگی، هویت مخاطب را برای کاربر مشخص کند. حتی می‌توان به یک بازی مسابقه‌ای اشاره کرد که هپتیک ادغام شده با افکت‌های صوتی آن می‌تواند جنس سطوح مختلف را به زیبایی منتقل کند.

حرکات ناوبری بهبودیافته در حالت غوطه‌وری

زمانی که به صورت تمام صفحه وارد یک فیلم، بازی یا کتاب می‌شوید، حالت غوطه‌وری فعال می‌شود. حرکات ناوبری پیش‌فرض سیستم عامل گوگل در این زمان معمولاً به انجام چند سوایپ معمولی خلاصه می‌شود؛ با یک سوایپ داخلی از طرفین و یک سوایپ مخالف جهت بازگشت به صفحه پیشین. با این وجود در اندروید ۱۲ سوایپ دوم در اپلیکیشن‌هایی مانند گالری تصاویر و فیلم‌ها نیاز نیست.

در این نسخه و در این شرایط کاربر می‌تواند تنها با یک سوایپ به صفحه قبلی بازگردد. گوگل ادعا می‌کند که این حرکت نه تنها از تجربه ناخوشایند حالت غوطه‌وری می‌کاهد بلکه اشتباهات احتمالی را نیز از بین می‌برد. اگر شما هم‌اکنون در حال استفاده از نسخه پیش‌نمایش اندروید ۱۲ هستید، با انجام این حرکت می‌توانید ادعای گوگل را محک بزنید.

بهبودهای Project Mainline

گوشی‌های هوشمند اندرویدی با تمام مزایای خود معمولاً به علت به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری کند و دیرهنگام مورد انتقاد قرار می‌گیرند. در نتیجه گوگل به دنبال تغییر این روند در نسخه جاری و نسخه‌های آینده اندروید است. این غول فناوری ماژول Android Runtime که با حروف اختصاری (ART) شناخته می‌شود را به Project Mainline افزوده است.

با این اقدام، گوگل می‌تواند کارایی زمان کار دستگاه و مدیریت حافظه را به عهده بگیرد و حتی فرایندهای مربوط به کاتلین (Kotlin) را بدون نیاز به یک به‌روزرسانی نرم‌افزاری کامل، بهبود و سرعت بخشد. (Project Mainline پروژه جدیدی از سمت گوگل است که طی آن برخی فرایندها و اجزای اصلی اندروید بدون نیاز به به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری کامل، می‌توانند از طریق گوگل پلی به‌روز شوند.)

پشتیبانی از HEVC برای اپلیکیشن‌های غیرسازگار

به لطف استفاده از رمزگذارهای سخت‌افزاری موجود در گوشی‌های هوشمند امروزی، بسیاری از دستگاه‌های اندروید می‌توانند به ثبت تصاویر در فرمت HEVC بپردازند. با این حال ما در دنیای آرمانی زندگی نمی‌کنیم و بعضی از اپلیکیشن‌ها از این فرمت پشتیبانی نمی‌کنند.

گوگل برای استفاده از چنین اپلیکیشن‌هایی یک فرایند رمزگذاری مجدد به AVC را در اندروید ۱۲ معرفی کرده است. شرکت مذکور ذکر کرده است که برای تکمیل پروسه رمزگذاری مجدد یک دقیقه ویدیو ۱۰۸۰p با نرخ فریم ۳۰ روی گوشی هوشمند پیکسل ۴ حدوداً ۹ ثانیه زمان نیاز است.

پشتیبانی از فرمت تصویر AVIF

اندروید ۱۲ به صورت رسمی از تصاویر AVIF پشتیبانی می‌کند. این فرمت از رمزگذاری‌های درون قابی حاصل از فشرده‌سازی فیلم برای تشکیل تصویر استفاده می‌کند. در حالت تئوری و روی کاغذ این فرمت در مقایسه با تصاویر JPEG، باید در حجم یکسان کیفیت بالاتری ارائه دهد.

درج آسان‌تر محتوای غنی در اپلیکیشن‌ها

گوگل در اندروید ۱۲ انتقال و دریافت محتوای غنی مانند تصاویر، ویدیوها یا فایل‌های صوتی را از قبل آسان‌تر کرده است. اندروید ۱۲ از یک API یکپارچه جدید استفاده می‌کند که به اپلیکیشن‌ها اجازه می‌دهد محتوای مورد نظر را از هر منبعی مانند کلیپ‌برد، صفحه کلید و یا حتی حالت «کشیدن و رها کردن» (Drag and Drop) نیز بپذیرد.

به وسیله یک رابط جدید موسوم به onReceiveContentListener، اپلیکیشن‌ها هنگام درج یک محتوا از منبعی متفرقه، یک کال‌بک دریافت می‌کنند. (این توضیح برای توسعه‌دهندگان اندروید بسیار آشنا و قابل درک خواهد بود) این رابط فرایند انتقال محتوا از هر منبعی را ممکن می‌کند و بدون توجه به نوع داده، کار خود را به سرانجام می‌رساند.

بهبود صدای چند کاناله

اندروید ۱۲ برای اولین بار در این سیستم عامل پشتیبانی از MPEG-H در حالت‌های Passthrough و offload را ممکن می‌سازد. افزون بر این، میکسرهای صدا، نمونه‌گیرهای مجدد (Resamplers) و افکت‌ها برای حداکثر ۲۴ کانال بهینه شده‌اند.

بهبود سرویس‌های پیش‌زمینه (Foreground)

این نسخه از اندروید اجرای سرویس‌های پیش‌زمینه‌ای را که از پس‌زمینه یک اپلیکیشن آغاز شده‌اند و توسعه‌دهندگان آن را برای اندروید ۱۲ توسعه داده‌اند، منع خواهد کرد. گوگل برای ممکن شدن این امر، یک نوع job جدید را معرفی کرده است که هنگام قرارگیری در JobScheduler، بالاترین اولویت را به خود اختصاص می‌دهد و بدون در نظر گرفتن موارد احتیاط مانند مصرف انرژی، سریعاً اجرا می‌شود.

این ابداع جدید می‌تواند تعداد اپلیکیشن‌هایی که به هر دلیلی بسته می‌شوند تا حافظه آزاد شود را کاهش دهد و منجر به افزایش کارایی گوشی هوشمند شود. اندروید ۱۲ در کنار این موضوع برخی از سرویس‌های پیش‌زمینه را تا حدود ۱۰ ثانیه به تاخیر می‌اندازد تا فرایندهای کوتاه‌مدت بتوانند پیش از ظاهر شدن اعلان‌ها به سرانجام برسند.

زمان عرضه نسخه عمومی اندروید ۱۲

در حال حاضر گوگل چند تاریخ و بازه زمانی مختلف برای عرضه نسخه پیش‌نمایش آزمایشی و بتا اندروید ۱۲ برای توسعه‌دهندگان مشخص کرده است. این بازه‌های زمانی که به ۳ بخش تقسیم می‌شوند، برای نسخه پیش‌نمایش به این صورت هستند: ماه‌های فوریه، مارس و در نهایت آپریل سال جاری میلادی. از طرفی توسعه‌دهندگان می‌توانند با شروع ماه می و تا پایان آگوست منتظر ۴ بتای مختلف باشند.

در نموداری که گوگل منتشر کرده می‌توان عبارت Platform Stability را زیر تاریخ تقریبی انتشار بتای چهارم مشاهده کرد. بتای چهارم در ماه آگوست منتشر می‌شود که همان بازه آماده‌سازی و بررسی نهایی اپلیکیشن‌ها، SDK و کتابخانه‌های اندروید ۱۲ است.

۳ عدد پیش‌نمایش و ۴ بتا برای اندروید ۱۲ در نظر گرفته شده است. بتای آخر در ماه آگوست منتشر خواهد شد و انتظار می‌رود که در ماه سپتامبر شاهد عرضه نسخه پایدار اندروید ۱۲ باشیم.

با این حال عرضه رسمی اندروید ۱۲ در ماه یاد شده رخ نخواهد داد و گوگل هم در این‌باره اطلاعات چندانی را در اختیار رسانه‌ها و کاربران قرار نداده است. با این وجود می‌توان با توجه به تاریخ انتشار نسخه پیش‌نمایش، بتا و در نهایت نسخه پایدار اندروید ۱۱ که به ترتیب در ماه فوریه، ژوئن و سپتامبر رقم خوردند، به پیش‌بینی‌های قابل توجهی دست یافت. انتظار می‌رود که گوگل به روند پیشین خود پایبند باشد و ما در میانه ماه سپتامبر شاهد عرضه نسخه پایدار اندروید ۱۲ باشیم.

آیا باید نسخه پیش‌نمایش اندروید ۱۲ را نصب کنیم؟

مانند تمام نسخه‌های مخصوص توسعه‌دهندگان دیگر، شما با نصب این نسخه از اندروید ۱۲، احتمال بروز هر مشکلی را شخصاً به عهده می‌گیرید. این بیلد اندروید ۱۲ اولین پیش‌نمایش آن به شمار می‌آید و این به معنای آن است که رسماً فقط توسعه‌دهندگان قادر به استفاده از آن هستند.

بنابراین اگر تصمیم به نصب آن دارد، ممکن است که با مشکلات و مسائل بسیار مهمی مواجه شوید. پیشنهاد می‌شود که حداقل تا عرضه اولین نسخه بتا در ماه می منتظر بمانید؛ از طرفی حتی آن زمان هم احتمال رخ دادن باگ‌ها و مشکلات ضمنی بسیار بالاست اما دیگر بیشتر از این نمی‌توانیم شما را به صبر و انتظار دعوت کنیم!

اگر در حال حاضر به یک گوشی هوشمند سری پیکسل دسترسی دارید که دستگاه اصلی و مورد استفاده روزانه شماست، نصب نسخه پیش‌نمایش اندروید ۱۲ اصلاً توصیه نمی‌شود. با این حال اگر یک دستگاه پیکسل اضافی در اختیار دارید (که اصلاً انتظار نمی‌رود) می‌توانید به استقبال اندروید ۱۲ بروید.