سیگارهای الکترونیکی یا سیگارهای معمولی؟ کدام ضرر بیشتری دارد؟

در یک آزمایش مقایسه‌ای که بین افراد سیگاری صورت گرفت. در نمونه‌ی ادرار مصرف‌کنندگان سیگار‌های الکتریکی یا همان E-cigaretteها، فلزات سنگین بیشتری وجود داشت و همچنین نشانه‌های قرار گرفتن در معرض مواد سرطان‌زا و سایر مواد شیمیایی تحریک کننده بیشتری نسبت به افرادی که از سیگار‌های معمولی استفاده می‌کنند مشاهده شد. ذکر این نکته کاربردی است که این عادت مضر ممکن است با خطرات جدی برای سلامتی انسان همراه باشد. و این در حالی است که، تحقیقات جدید نشان می‌دهد که استفاده کنندگان از سیگار‌های الکتریکی (ویپرها یا vaper)  که به طور کامل  به سیگار‌های معمول کوچ کرده‌اند، در نمونه‌ی ادرارشان نسبت به ادرار ویپر‌های دیگر از مواد شیمیایی هشدار دهنده کمتری برخوردار است.

این مطالعه که امروز در مجله JAMA Network Open منتشر شد، خطرات ناشی از قرار گرفتن در معرض سرطان را مستقیما اندازه‌گیری نکرده و تمام زوایای احتمالی که این سیگارها ممکن است به بدن انسان آسیب برساند را مشخص نمی‌کند با این حال در این آزمایش تنها شاخص، مقایسه موادی بوده است که در ادرار شرکت کنندگان کشف شده است. به هر صورت این یافته‌ها این قابلیت را دارد که به بحثی که همواره در گفتگوهای روزمره رایج شده است و در آن بر ضرر کمتر سیگار الکترونیکی نسبت به سیگار‌های معمول اصرار می‌ورزد، یک نتیجه گیری نهایی را ارائه دهد و پایانی بر این بحث‌های تکراری باشد. از همه چیز که بگذریم، این ادعا که سیگارهای الکترونیکی به عنوان یک جایگزین کم‌خطرتر می‌توانند به مصرف برسند، تنها بهانه‌ای است که مصرف‌کنندگان را به سمت سیگارهای الکتریکی سوق داده و یکی از نقطه‌ قوت‌های فروش عمده برای صنعت vape به شمار می‌رود. اما مشکل اصلی این است که سیگار‌های الکتریکی مختلف هنوز تا حد زیادی کنترل نشده به فروش می‌رسند، بنابراین ما به طور خاص نمی‌دانیم که چه مواد شیمیایی در آن‌ها وجود دارد یا چه اثرات شیمیایی را برای دراز مدت بر روی سلامتی انسان می‌تواند داشته باشد.

در این بخش از مقاله مهم است که بدانید که حدود ۶٫۷ درصد از بزرگسالان در طی ۳۰ روز گذشته در یک مطالعه اخیر از سیگار الکتریکی استفاده کرده‌اند و ۳٫۶ میلیون دانش آموز دبیرستانی و مدرسه متوسطه در ایالات متحده در حال ویپ کردن هستند. این مطالعه‌ای است که چند روز پیش به انجام رسید: محققان به کمک آقای Maciej Goniewicz (محقق تنباکو در مرکز سرطان جامع شهر Roswell)، پرسشنامه‌ها و نمونه‌های ادراری را که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ از بیش از ۵۱۰۰ نفر تهیه شده بود را مورد بررسی قرار داده‌اند. هدف آن‌ها از انجام این کار آن بود تا سعی کنند الگوهای آلودگی شیمیایی را در این نمونه‌های تهیه شده تعیین کنند.

ما در حال حاضر فقط نمی‌دانیم که این سیگارها ممکن است به چه میزانی سلامتی ما را تهدید کنند

آقای Gideon St. Helen، (پژوهشگر تنباکو در دانشگاه کالیفرنیا)، که در این تحقیق دخیل نبود نسبت به شرایط حال حاضر  و آزمایش صورت گرفته، ابراز داشت:

این آزمایش، یک مطالعه عظیم است و به همین دلیل برای ما اهمیت دارد. شما مطالعات بزرگی را در این زمینه انجام دادید، مطالعه‌ای که در آن هم در مورد استفاده از سیگار الکترونیکی و هم سیگار معمولی و هم استفاده‌ی دوگانه این دو نوع سیگار بحث شده است و در حال حاضر این آزمایش در نوع خود منحصر به فرد است و این در حالی است که داده‌های biomarker برای همه این افراد وجود دارد.

Robert Strongin، یک شیمی‌دان ارشد در دانشگاه ایالتی پورتلند است که او نیز در این تحقیق شرکت نداشته است، او اعلام می‌کند که این کار بسیار دقیق و موشکافانه است. با این حال او از این جهت نگرانی دارد که مردم با مشاهده‌ی نتایج به دست آمده در این تحقیق، فکر کنند سیگارهای الکترونیکی بدون ضرر هستند و به این ترتیب به استفاده‌ی بیشتر از آن تشویق شوند. در واقع، آقای Strongin در نهایت به یک نتیجه‌گیری مخالف با نتیجه‌ی به دست آمده در این تحقیق می‌رسد:

این مقاله در واقع این نکته را ابراز می‌دارد که سیگارهای الکتریکی به آن حدی که مردم در مورد بی‌خطر بودن آن اطمینان داشتند، مضر نیستند، ما در این نقطه فقط نمی‌دانیم که این سیگار‌ها ممکن است به چه میزانی سلامتی ما را تهدید کنند.

مقاله‌ای که چندی پیش منتشر شد، مطالعه‌ای است که توسط انجمن جمعیت توتون و تنباکو و بهداشت ایالات متحده (PATH) انجام گرفت که در طی آن به بررسی مصرف تنباکو و سیگار الکتریکی در سراسر ایالات متحده می‌پردازد. محققان در طی این بررسی‌ها دریافتند که بسیاری از کاربران سیگارهای الکترونیکی، سیگاری‌های سابق بودند که از چند سال قبل برای ترک آن‌ها در کمپین‌های ترک اعتیاد ثبت نام و تا قبل از شروع این آزمایشات مصرف دخانیات را ترک کرده بودند. افرادی که از هر دو نوع دخانیت (چه سیگار الکتریکی و چه سیگارهای رایج) استفاده می‌کردند، تقریبا به میزان مشابهی نسبت به سیگارها از سیگار رایج بهره می‌بردند اما به نسبت ویپرها؛ این دسته از افراد به میزان کمتری ویپ می‌کردند.

دانشمندان در CDC نمونه های ادراری را برای ۵۰ بیومارکرهای شناخته شده در مصرف‌کنندگان مواد مخدر، از جمله ترکیبات تولید شده هنگامی که بدن نیکوتین را تجزیه می‌کند، مورد بررسی قرار دادند. محققان فلزات سنگین و نشانگرهای سرطان‌زا دیگر را نیز مورد بررسی قرار دادند که می‌توانست خطر ابتلا به این بیماری کشنده را افزایش دهد. این نمونه‌ها همچنین برای نشانه‌های قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مرتبط با حملات قلبی و بسته شدن راه‌های هوایی مورد آزمایش قرار گرفتند. محققین سطوح این مواد سمی را در میان افرادی که از سیگار معمول استفاده می‌کردند و یا سیگار الکترنیکی و همچنین افرادی که از هر دو سود می‌بردند و همینطور افرادی که از هیچ کدام از این مواد دخانی استفاده نمی‌کردند، مورد سنجش قرار دادند و نتیجه‌های به دست آمده را با یکدیگر مقایسه کردند.

به طرز شگفت‌انگیزی، افرادی که سیگار نکشیدند و یا اینکه از سیگار‌های الکترونیکی استفاده نکردند، پایین ترین سطوح این مواد شیمیایی سمی را در خون خودشان نشان دادند. افرادی که از سیگار الکترنیکی استفاده می‌کردند، تقریبا ۱۹ درصد سرب بیشتری از گروه اولیه، ۲۳ درصد کادمیوم بیشتر (نوعی فلزات سنگین)، ۲۰ درصد پایرین بیشتر (pyrene) (یک نشانگر زیستی از مواد سرطان‌زا که به حملات قلبی مرتبط است)، و ۶۶ درصد آکریلونیتریل (acrylonitrile) بیشتری در ادرار خود داشتند. در یک اطلاعیه‌ی ایمنی برای افرادی که از ماده‌ی شیمیایی آکریونیتریل acrylonitrile استفاده می‌کنند، درج شده است:

در صورت استنشاق، ممکن است تحریک تنفسی به وجود بیاید و در نتیجه باعث سرطان شود. این ماده مظنون به ایجاد ناباروری و یا فرزند‌ان ناسالم یا مرده در هنگام زایمان است.

افرادی که به طور روزانه از سیگارهای الکتریکی استفاده می‌کنند سطوح بالاتری از این مواد را نسبت به افراد غیرسیگاری در خود نشان داده‌اند.

در مقایسه با سیگاری‌های استفاده‌کننده‌ از سیگار‌های رایج، ویپرها نتایج بهتری را در این آزمایشات از خود نشان داده‌اند ولی این ابراز نظر به طور کلی است و باید بگوییم که از برخی جهات، نتایج به نفع سیگاری‌های رایج می‌چربد و نتایج در سیگاری‌های الکتریکی خطرناک‌تر ظاهر شده‌ است. ویپر‌ها در مقایسه با افراد سیگاری سطوح مشابهی از فلزات سنگین را به استثنای کادمیوم داشتند. البته، بسیاری از ویپر‌ها در واقع سیگاری‌های سابق بودند و از آنجایی که فلزات سنگین در طول مدت طولانی در بدن قرار دارند، این فلزات فقط می‌توانند از روزهای سیگار کشیدن آن‌ها در بدنشان باقی مانده باشد. در نمونه ادرار ویپرها همچنین با سه ترکیب آلی فرار مواجه شدیم که در نمونه‌ی ادرار افراد سیگاری نیز مشهود بودند، این مواد عبارتند از تولوئن، بنزن و دی سولفید کربن. این مواد از جمله مواد شیمیایی هستند که شیمیدان‌ها اقدامات احتیاطی جدی را برای اجتناب از استنشاق آنها در آزمایشگاه‌ها انجام می‌دهند، پس می‌دانیم که در حال حاضر با چه موادی روبرو هستیم! برای مثال، در یک اطلاعیه‌ی ایمنی برای افرادی که با دی سولفید کربن کار می‌کنند آمده است که:

خطر! این ماده باعث ایجاد اثرات نامطلوب تولید مثلی و همچنین عقیم شدن در حیوانات می‌شود. در صورت بلعیده شدن، استنشاق، یا جذب در پوست، مضر است. این ماده ممکن است اثرات منفی بر روی سیستم عصبی نیز داشته باشد.

زندگی واقعی با سرعتی، سریع‌تر از این مطالعات به جلو پیش می‌رود!

هنگامی که مردم به جای سیگار کشیدن از عمل ویپ کردن استفاده می‌کنند، در معرض سطوح پایین‌تری از سایر مواد شیمیایی مانند نیکوتین قرار  خواهند گرفت. این حقیقتی تعجب‌آور است تا زمانی که به یاد می‌آورید شرکت‌کنندگان این تست تحقیقاتی، نمونه‌های ادرار خود را در فواصل سال‌های ۲۰۱۳ تا سال ۲۰۱۴ به مسئولان اجزاء کننده‌ی این آزمایشات ارائه دادند. این آزمایشات در دوره‌ای به وقوع پیوستند که محصولاتی با مقدار بالای نیکوتین همانند ماده‌ای به نام Juul از بازار‌ها جمع‌آوری نشده بود. سنت هلن (St. Helen) در این زمینه و تاخیر موجود در واقعیت و آزمایشات انجام گرفته، می‌گوید:

این مطالعات بزرگ زمان زیادی را به خود اختصاص داد در صورتی که متاسفانه زندگی واقعی با سرعت بسیار بیشتری در حال پیشروی است.

و در اینجاست که نکته‌ی تعجب‌برانگیز حتی بیشتر از قبل خود را نشان می‌دهد: بر اساس نتایج به دست آمده در این آزمایش که نسبت به داده‌های امروزی تاریخ مصرف گذشته است و در زمان آزمایشات انجام شده سیگار‌‎های الکتریکی مقادیر بیشتری نیکوتین داشتند، با این احوالات اما مصرف‌کنندگان سیگار‌های الکتریکی همچنان در معرض سطوح پایین‌تری از این مواد خطرناک در مقایسه با مصرف‌کنندگان سیگارهای رایج هستند. همچنین ذکر این نکته مهم است که بگوییم این نتایج در صورتی تاثیر واقعی خود را نشان می‌دهند که یک سیگاری تنها از سیگارهای الکتریکی استفاده کند و حتی لب به سیگارهای رایج نزند. همانطور که طبق این تحقیقات اثبات شده است، افرادی که از هر دو نوع سیگار یعنی هم سیگارهای رایج و هم سیگار الکتریکی، استفاده می کردند، هیچ کاهش خطری در آن‌ها دیده نشده است. در واقع، این دسته از مصرف‌کنندگان دوگانه سوز(!) سطح بالاتری از نیکوتین و بسیاری از سموم، از جمله دو فلز سنگین و برخی مواد سرطانزا، را در نمونه‌ی ادرار خود نشان داده‌اند. این یک مسئله‌ی نگران‌کننده است زیرا بیش از نیمی از کاربران سیگارهای در حال حاضر از هر دو نوع این سیگارها استفاده می‌کنند، طبق گزارش CDC که در سال ۲۰۱۶ ذکر شد، سنت هلن میگوید:

این پدیده‌ی بسیار شگرفی است که در تمامی نمونه‌های مصرف‌کنندگان دوگانه، تمام نشانه‌‌گرهای مورد بررسی ما یافت شده است و بهت‌آور اینکه این افراد سطح مواد سمی بیشتری از سایر افراد در همه‌ی زمینه‌ها و نشانه‌گرها داشتند.

چه مواد سمی در سیگارهای الکتریکی موجودند که در سیگارهای رایج وجود ندارند؟

محدودیت‌هایی برای این مطالعه وجود دارد. اولا، این تحقیق تنها به سمومی می‌پردازد که وجود آن‌ها در تنباکو تایید شده‌اند و این مسئله کاملا منطقی است که مصرف‌کنندگان سیگارهای الکترونیکی در مقایسه با کاربران سیگارهای رایج، مقادیر کمتری از این سموم را در نمونه‌ی ادرارشان داشته باشند. مواد تشکیل‌دهنده متفاوت هستند اما ممکن است مواد شیمیایی بالقوه خطرناکی در نیکوتین‌های مایع موجود در سیگارهای الکتریکی وجود داشته باشد که محققان بهداشت عمومی همچنان اطلاعی از حضور آن‌ها ندارند و یا اینکه موادی باشند که در نیکوتین‌های مایع که با نوع نیکوتین موجود در سیگارهای رایج تفاوت داشته باشد. یک مطالعه اخیر نشان می‌دهد که مواد شیمیایی تحریک‌کننده زمانی می‌توانند شکل بگیرند که مواد تشکیل دهنده vape در یک محفظه با یک دیگر مخلوط شوند. Strongin می‌گوید:

شما به طرف دیگر این مسئله نگاه نمی‌کنید. سمومی که در سیگارهای الکتریکی وجود دارند ولی در سیگارهای رایج موجود نیستند چه می‌شود؟ شما این مسئله را تنها از دو بعد می‌خواهید حل کنید در حالی که به ابعاد دیگر موجود در این موضوع نگاهی نمی‌کنید.

سنت هلن می‌گوید:

طبیعتا، بررسی مواد سمی منحصر به فردی که در سیگارهای الکتریکی موجود است به حرف آسان است اما در عمل، انجام چنین کاری در حال حاضر از دست ما بر نمی‌آید چرا که نشانگر‌های زیادی برای تشخیص این مواد منحصر به فرد وجود ندارد. برای مثال در طی آزمایشات انجام شده و بر اساس محفظه‌ی سیگارهای الکتریکی و نمونه‌ی ادرار ویپرها، مقادیر بسیار اندکی از ماده‌ی شیمیایی فورمالدهید (formaldehyde) یافت شده است ولی در حال حاضر راه مناسبی برای اندازه‌‎گیری دقیق این ماده‌ی شیمیایی در دسترس ما قرار ندارد و اقرار می‌کنیم که این یک مشکل است و این دلیلی می‌تواند باشد که ما تمرکز خود را بر روی مواد سمی گذاشتیم که در ساختار سازنده‌ی سیگارهای رایج وجود داشتند.

و اما بزرگترین سوال موجود

در حالی که ما می‌دانیم کاربران سیگارهای الکترونیکی در معرض برخی از این مواد شیمیایی هستند اما به هر حال لزوما به این حقیقت پی نبرده‌ایم که آیا سطوح این مواد منحصر به فرد در سیگارهای الکتریکی به حد کافی بالا است که بتواند در مصرف طولانی مدت بر روی مصرف‌کنندگان تاثیر مضری داشته باشد یا خیر؟ آقای Goniewicz در این باره می‌گوید:

این بزرگترین سوالی است که متاسفانه در حال حاضر برای آن پاسخی نداریم.

خطر موجود در این مسئله تنها بستگی به مقداری دارد که مصرف‌کننندگان سیگارهای الکتریکی از این مواد سمی منحصر به فرد به مصرف می‌رسانند. حتی استشمام بخار آب هم در صورتی که از حد خود فراتر رود، برای سلامتی انسان مضر خواهد بود. پس در نهایت به این نتیجه نهایی باید برسیم که تنها میزان تعیین کننده‌ی تاثیر پذیری این مواد سمی، مقدار مصرف‌کننده‌ی سیگار است. اشتباه نکنید در اینجا باید بگوییم که اگر برای برخی از این مواد شیمیایی، میزان تهدید خیلی زیاد باشد در این صورت حتی مصرف مقادیر کمی از آن‌ها، این خطر را می‌تواند داشته باشد که سلامت انسان را تهدید کنند مخصوصا برای افرادی که در سنین نوجوانی یا جوانی به ویپ کردن عادت پیدا کرده و آن را تا انتهای عمر خود ادامه می‌دهند. به همین دلیل است که آقای Gooniewicz و تیم تحقیقاتی‌اش می‌خواهند علائم دیگر مربوط به مشکلات سلامتی مانند نشانگرهای التهاب و عفونت را نیز به تحقیقات‌شان اضافه کنند چرا که بررسی تنها مواد شیمیایی سمی در این سیگار‌ها به این آزمایشات کمک نمی‌کنند و آن‌ها می‌بایست دامنه‌ی تحقیقات خود را به منظور یافتن پاسخ هر چه بهتر گسترش دهند.

با این حال، در یک جمع بندی کلی، محققان طی آزمایشاتی که انجام دادند در نهایت به این نتیجه رسیدند که احتمالا سیگارهای الکتریکی در مقایسه با سیگارهای رایج خطر کمتری را برای سلامت انسان دارند. Strongin می‌‎گوید:

تقریبا این امری غیر ممکن است که سازندگان محصولی را در این زمینه تولید کنند که خطر کمتری نسبت به سیگارهای رایج داشته باشد!

فقط در صورتی که افراد به طور کامل به سیگار الکترونیکی بپیوندند، خطر کمتری نسبت به سیگار‌های معمولی، جانشان را تهدید خواهد کرد. در حالی که استفاده از هر دو ممکن است در واقع خطرات سلامتی را نسبت به سابق نیز افزایش دهد و هنوز هم احتمالا خطرناک‌تر از ویپ کردن است. Goniewicz می‌گوید:

اگر سیگار نمی‌کشید، از سیگار الکترونیکی استفاده نکنید زیرا ممکن است در معرض سموم قرار بگیرد. اما در صورتی که شما یک فرد سیگاری هستید و استفاده از سیگارهای الکتریکی را به عنوان یک روش ترک سیگار و یا کاهش صدمات وارده به سلامتی‌تان در نظر گرفته‌اید، باید به طور کامل سیگارهای رایج را ترک کرده و از سیگارهای الکتریکی استفاده کنید چرا که استفاده از هر دوی این موارد خطر و ریسک‌های وارده را حتی نسبت به سابق نیز بیشتر افزایش‌ خو‌اهد داد.

شما در مورد این نوع سیگارها چه فکر می‌کنید؟ آیا کم ضرر بودن آن‌ها دلیلی برای سیگاری شدن و شروع مصرف دخانیات خواهد بود؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید