طبق داده‌های ماهواره‌ای که توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) جمع آوری شده، ممکن است صفحات یخی قطب جنوب بقایای قاره‌ای از دست رفته را پنهان کرده باشد. با اطلاعات جمع آوری شده در مأموریت‌های Gravity Field و Ocean Circulation Explorer (GOCE) مقاله‌ای تشریحی درNature Scientific Reports منتشر شده است. این ماموریت‌ها، پروژه‌های ماهواره‌ای چهار ساله برای اندازه گیری گرانش زمین هستند که سیاره را از ماه مارس ۲۰۰۹ تا نوامبر ۲۰۱۳ تحت نظر قرار داده است.
محققان هنوز در حال بررسی تمام داده‌های بدست آمده توسط ماموریت GOCE هستند، برساس همین داده‌ها تیمی از دانشگاه کییل در آلمان و سازمان بررسی قطب جنوب در بریتانیا توانستند شکل یخ‌های زیر قطب جنوب را مشخص کنند. آنها داده‌های GOCE را با داده‌های لرزه نگاری ترکیب کردند تا یک نقشه سه بعدی از پوسته‌ی زیر یخ قطب جنوب را ایجاد کنند. با استفاده از داده‌های گرانشی، آنها توانستند به زیر یخ ضخیمی که قطب جنوب را پوشیده، نگاه کنند و پوسته زمین را در زیر این قاره بررسی کنند.
آنها لایه‌های شکسته‌ی پوسته را در اطراف قطب جنوب کشف کردند که شبیه پوسته‌ی نزدیک ساحل در سایر نقاط جهان بوده که نشان دهنده‌ی خط ساحلی در این مکان است. فرض بر این است که کراتون‌ها که بخش باستانی پوسته زمین هستند، قبلا به عنوان بخشی از قاره عظیم پنجیا به سایر نقاط متصل بوده‌اند. در قسمت شرقی قطب جنوب، داده‌های گرانشی نشان دهنده‌ی شباهت پوسته بین استرالیا و هند است و استدلال می‌شود که این مناطق در گذشته به هم متصل بوده است. در مقابل، قسمت غربی قطب جنوب پوسته نازک‌تر و بدون کراتون دارد که نشان دهنده‌ی اتصال به نقاط دیگر است.
این یافته‌ها نه تنها برای زمین شناسان جالب است، بلکه برای درک ما از کل تاریخ این سیاره مهم است. قارههای کنونی در سیاره‌ی ما به احتمال زیاد به عنوان پنجیا تا ۱۶۰ میلیون سال به هم متصل بوده‌اند و بعد از آن شروه به فاصله گرفتن از یکدیگر کرده و قارههای امروزی را تشکیل داده‌اند. یافته‌ها همچنین حاکی از یک رابطه مدرن هستند، چرا که آنها درک نحوه رفتار صفحات یخی و اینکه چگونه مناطق قطب جنوب به افزایش درجه حرارت دریا و ذوب یخ پاسخ می‌دهند، کمک خواهد کرد.
شما می‌توانید تصویری از چگونگی شکل گیری صفحات تکتونیک منطقه قطب جنوب و نحوه جدا شدن قطب جنوب از استرالیا و هند را در ویدیو زیر مشاهده کنید.
نظرات