آیا هوش مصنوعی خودروها باید برای جان سرنشین نسبت به عابر پیاده ارجحیت قائل شود؟

هر کسی که سریال  The Good Place را تماشا کرده باشد به خوبی با مسئله‌ی تراموا  آشنا است. به طور خلاصه تصور کنید که یک تراموا را می‌بینید که در مسیر مستقیم به سوی پنج  انسان معلول در حال حرکت است. شما توانایی حرکت دادن یک اهرم را دارید که قطار را به یک مسیر جانبی هدایت‌ می‌کند و درنتیجه جان پنج نفر را نجات‌ می‌دهید. تنها یک مشکل وجود دارد، یک فرد در این مسیر دراز کشیده است و با تصویب تصمیم برای انتقال تراموا، شما می‌توانید به صورت آگاهانه هر کدام از آنها را محکوم به مرگ کنید.

فیلسوفان برای قرن‌ها با معضلات اخلاقی شبیه به این درگیر بوده‌اند، اما ورود اتوموبیل‌های خودران ناگهان آنها را به تمرکز در جهان واقعی واداشته است. این مسئله زمانی رنگ واقعیت به خود می‌گیرد و تصمیاتی مانند مسئله‌ی تراموا مهم می‌شود که پاسخ اتوموبیل‌های خودران در حین رانندگی در خیابان مد نظر قرار گرفته می‌شود. به طور مثال موقعیتی که در آن  آسیب به سرنشین یا عابر پیاده براساس تصمیم خودرو تعیین می‌شود.

این سوال‌ها به طور قابل پیش بینی پرتلاطم و پیچیده هستند – اما یافته‌های یک نظرسنجی در مقیاس بزرگ نشان‌ می‌دهد که چگونه افراد به طور کلی اصول اخلاقی را که باید رفتار ماشین‌ها را تعیین کند، پاسخ می‌دهند. با توجه به پاسخ ۲٫۳ میلیون نفر از سراسر جهان، این مطالعه ۱۳ سناریو که در آن مرگ یک فرد اجتناب ناپذیر بود را تهیه کرد. پس از آن از پاسخ‌دهندگان سوال شد که چه کسانی را با توجه به طیف گسترده‌ای از متغیرها مانند سن، ثروت و تعداد افراد نجات می‌دهند.

بعضی از پاسخ‌ها ثابت بودند: افراد به جای حیوانات خانگی و تعداد زیادی از افراد به جای یک نفر انتخاب شدند. اما اختلاف نظر نیز وجود داشت، مانند این واقعیت که افراد در بعضی از کشورها با احتمال بیشتری فردی که به طور غیرقانونی از جاده عبور‌ می‌کند را برای تصادف انتخاب می‌کنند. به نظر‌ می‌رسد عوامل مذهبی و مسائلی مانند نابرابری اقتصادی نیز در این تفاوت‌ها نقش داشته باشد.

ایاد رحوان، استادیار رسانه‌های هنری و علوم در موسسه فناوری ماساچوست که در این پروژه کار‌ می‌کرد ، به Digital Trends گفت.

فکر‌ می‌کنم تعجب آورترین (نتایج برای من) این بود که پاسخ‌دهندگان تمایل بیشتری برای نجات افراد با شخصیت اجتماعی بالاتر دارند، من به خصوص در مورد فهمیدم که این عامل در مقایسه با سایر عوامل قوی‌تر است. مهم این است که از این نوع تعصب آگاه باشیم و آن را کم کنیم.

ادموند آواد، یک متخصص پسادکترا در MIT، به Digital Trends گفت:

در نهایت، محققان معتقد نیستند که چنین یافته‌هایی باید لزوما به طور مستقیم در تصویب قوانین آینده مورد استفاده قرارگیرند. ما فکر‌ می‌کنیم که این یافته‌ها به منظور اطلاع دادن به کارشناسانی است که در حال کار بر روی دستورالعمل‌های هنجاری هستند. ما پیشنهاد نمی‌کنیم که کارشناسان به ترجیحات عمومی توجه خاصی‌ نداشته باشند، مخصوصا وقتی که این ترجیحات در رابطه با آنها است. اما آنها باید حداقل از این تحقبقات  و اندازه گیری‌ها برای پیش بینی واکنش عمومی آگاهی داشته باشند.

یک مقاله توصیفی از این تحقیق در مجله‌ی Nature منتشر شد.

در مسئله‌‌ی تراموا شما کدام مسیر را انتخاب می‌کنید؟ آیا اخلاقیات نیز از مواردی است که باید به هوش مصنوعی تعلیم داده شود؟ لطفا نظرات خود را با ما درمیان بگذارید.