برق و بیت‌کوین، آیا برق بیت‌کوین را متوقف خواهد کرد یا بیت‌کوین برق را تمام خواهد کرد؟!

چند سالی است که درمورد برقی که برای یک معامله‌ی کوچک به وسیله‌ی ارز مجازی بیت‌کوین (Bitcoin) مصرف می‌شود، هشدارهایی می‌شنویم. الکس دوییز، از متخصصین بیت کوین شاغل در PwC (یک شرکت ارتباطات)، برآورد می کند که مصرف انرژی فعلی جهانی برای سرورهایی که نرم افزار بیتکوین را اجرا می کنند، حداقل ۲٫۵۵ گیگاوات (GW) است. این رقم در یک سال به  ۲۲ تراتوات ساعت (TWh) می‌رسد که این رقم معادل مصرف کل کشور ایرلند است. البته این مقدار مصرف هم ثابت نیست و سالانه مقدار زیادی به آن اضافه می‌شود. برای مقایسه‌ی این مقدار مصرف، کل فعالیت‌های گوگل در سرتاسر جهان در سال ۲۰۱۵، ۵٫۷ تراوات ساعت اعلام شده است. مقدار برق مصرفی توسط استخراج کنندگان بیت‌کوین نسبت به سال قبل ۵ برابر افزایش یافته است. مقدار مصرف در حالت کلی هر سال به نسبت بالایی نسبت به سال قبل افزایش می‌یابد و هیچ علامت و نشانه‌ای از کاهش این روند در آینده وجود ندارد. اما چرا این مقدار برق برای تولید یا جابه‌جایی یک چیز مجازی نیاز است؟ چرا این رقم حتی از مقدار مصرفی در صنایع بزرگ نیز بیش‌تر است؟

بیت‌کوین و سایر کریپتوکارنسی‌ها (cryptocurrencies: یک نوع رمزنگاری در فضای مجازی مانند ارزهای دیجیتال)، بر اساس یک زیرساخت تغییرناپذیر به نام بلاک‌چین (blockchain) ساخته و پرداخته شده‌اند که در حقیقت یک مقدار را (مانند بیت‌کوین) از شبه حساب یک طرف (شخص حقیقی، حقوقی یا مجازی). به طرف دیگر جابه‌جا می‌کند. استخراج کنندگان ارزهای کریپتوکارنسی، در حقیقت به دنبال حل یک پازل الگوریتمیک هستند و حل کردن این پازل به یک سری ملزومات نیاز دارد. به طور متوسط در هر ۱۰ دقیقه یکی از این پازل‌ها (در حقیقت تکه‌هایی از آن‌ها) توسط سرورهای استخراج کنندگان حل می‌شود و سیستم مادر بیت‌کوین برای این کار پاداشی به استخراج‌کننده‌ی صاحب آن سرور می‌دهد. در حال حاظر این پاداشی ۱۲٫۵ بیت‌کوین (حدود ۸۵۰۰۰دلار) است. جواب‌های استخراج‌کنندگان و هم‌چنین همه‌ی معاملاتی که با بیت‌کوین (یا سایر کریپتوکارنسی‌ها) انجام می‌پذیرد در بلاک‌چین ثبت می‌شود. هر جواب یا معامله به محض انجام پذیرفتن به عنوان یک بلوک به بلاک‌چین اضافه نمی‌شود بلکه زمانی این اتفاق می‌افتد که مجموعه‌ای از جواب‌ها و معاملات با هم جمع شوند. البته این را درنظر باید گرفت که ممکن است مجموعه‌ای از جواب‌ها و معاملات به صورت هم‌زمان انجام پذیرند. برای اطمینان از این‌که استخراج بیت‌کوین‌ها به سادگی انجام نپذیرد پیچیدگی پازل‌هایی که باید حل شوند نیز پیچیده‌تر می‌شود. معمولا برای هر ۲۰۱۶ بلوک (در زمان حاظر تقریبا دو هفته برای رسیدن به این مقدار زمان نیاز است) رمزنگاری پازل‌ها از ابتدا تنظیم شده و پیچیده‌تر می‌شود. استخراج‌کنندگان برای دریافت بیت‌کوین بیش‌تر نیاز به نیرو محساباتی بیش‌تر بر روی سرور و شبکه‌های خود دارند که این نیرو بیش‌تر، برق بیش‌تری هم می‌خواهد.

اگر چه سازندگان سخت‌افزارها همیشه در حال کار کردن بر روی افزایش قدرت نسبت به مصرف تراشه‌ها هستند، ولی افزایش مصرف برق برای استخراج بیت‌کوین بیش‌تر ازاین اقدامات است. آقای دوییز اعتقاد دارد این روند افزایش مصرف برق بالاخره در نقطه‌ای متوقف خواهد شد چرا که با درنظر گرفتن قیمت کنونی بیت‌کوین (۸۰۰۰ دلار) و با توجه به نرخ افزایش مصرف برق و قیمت آن، زمانی که مقدار مصرف برق به ۷٫۶۷ گیگاوات (یا ۶۷تراوات ساعت معادل یک پنجم مصرف انگلستان) برسد، دیگر استخراج بیت‌کوین به صرفه نخواهد بود.

البته ممکن است قبل از رسیدن به این نقطه نیز استخراج بیت‌کوین متوقف شود. هزینه‌ی جابه‌جایی بیت‌کوین (هزینه‌ای که هنگام معامله‌ی بیت‌کوین از مقدار معامله کسر می‌گردد) به شدت متزلزل است. یا در آمریکا، کمیسیون امنیت و معماملات (SEC) می‌تواند به دلیل کاهش نقدینگی معاملات بیت‌کوینی را متوقف کند. علاوه بر این ممکن است که قیمت برق پیش از این افزایش یابد. بسیاری از استخراج کنندگان بیت‌کوین در روستاهایی از چین و آمریکا که به دلیل استفاده از هیدروالکتریک قیمت برق ارزانتری دارند مشغول به فعالیت هستند. این کشورها در برخی نقاط خود شروع به متوقف کردن این تکنولوژی کردند و ممکن است این اقدام سایر نقاط کشور را در برگیرد. یک مورد دیگر احتمال تغییر شیوه‌ی استخراج است. در شیوه‌ی جدید استخراج‌کنندگان باید پس از استخراج بیت‌کوین برای یک مدت زمانی از آن مراقبت نیز بکنند. در این روش نگه داری از بیت‌کوین خود مقدار زیادی برق می‌خواهد و هزینه‌ی قابل توجهی خواهد داشت. به هر حال هر اتفاقی که بیافتد باید مراقب مصرف برق توسط کریپتوکارنسی‌ها باشیم.