و اینک هوش مصنوعی شاعر

بدون هیچ مقدمه‌ای به توضیح خبر می‌پردازیم

آفتاب چیز خوبیه

در سکوت به جریان می‌افته

بین درختان

این تنها آغاز درخشش است

به نظر شما آیا این شعری است که توسط یک نوجوان دبیرستانی دم‌دمی مزاج نوشته شده یا به وسیله‌ی الگوریتم یک هوش مصنوعی؟ آیا جواب این سوال به این آسانی‌ها قابل حدس زدن نیست؟ بله درست حس کردید، فهمیدن این جواب نتها برای ما بلکه برای متخصصین این حوزه نیز دشوار است و قابل حدس زدن نیست.

گروهی از محققین از شرکت مایکروسافت و دانشگاه کیوتو، یک هوش مصنوعی شاعر طراحی کردند که به اندازه‌ای خوب می‌باشد که بتواند قضاوت کنندگان دنیای مجازی را فریب دهد. بر اساس مقاله‌ای که چند روز پیش منتشر شد، این گام، آخرین گام به سمت ساخت هوش مصنوعی است که توانایی ساخت گفتار باورپذیر و انسان مآبانه دارد و به واقع این حرکت، گام بسیار چشم گیری می‌باشد.

به منظور تولید کردن چیزی به ترسناکی یک قطعه‌ی ادبی، به این هوش مصنوعی عددی بالغ بر هزاران تصویر با ضمیمه و اشعار نوشته شده به دست بشر، خورانده شد. و به آن توانایی ارتباط برقرار کردن بین تصویر‌ها و متون نوشتاری یاد داده شد. این هوش مصنوعی همچنین توانایی تصور کردن، ریتم و قافیه و دیگر زبان‌هایی که ممکن است منجر به تولید یک قطعه ی ادبی باور پذیرتر شود را یاد گرفت. به عنوان مثال این هوش مصنوعی توانایی ارتباط دادن برخی از رنگ ها یا تصاویر را با احساسات و استعاره‌های نهفته در آن‌ها آموخت.

زمانی که هوش مصنوعی در حال تمرین بود، به آن یک تصویر داده شد و از آن درخواست شد که یک شعر درباره‌ی آن بنویسد که علاوه بر مرتبط بودن با تصویر، از لحاظ ادبی نیز مانند یک قطعه‌ی ادبی باشد نه فقط یک رشته از مهملات سر هم بندی شده توسط یک هوش مصنوعی.

و اگر بخواهیم قرار انصاف را رعایت کنیم، در واقع برخی از نتایج هم با مهملات سر همبندی شده فرقی چندانی نداشتند و حتی فرا‌تر از آن شما می توانستید در بین برخی از اشعار آن، کتاب شعر یک نوجوان دبیرستانی را نیز سر هم کنید.

این قلمرو باران

آسمان تیره و ابری

صاف و ساده است

امنیت تضمین شده

و حتی بدتر از فاجعه بالا:

من یه قطار ذغالیم

با قلبی شکسته

هیچ صدایی ازم در نمیاد

صدای توی دلم

صدای من نیست

شما احتمالا می‌توانید این قطعات ماشین نویس را در بین قطعات واقعی دست نوشته توسط انسان تشخیص بدهید. (البته امیدواریم.) اما در حالی که می توان حدس زد که این هوش مصنوعی سعدی شیرین بیان نیست، ولی بسیاری از قطعات ادبی ساخته شده توسط آن به واقع مشابه اشعار واقعی می‌باشد.

در گام بعدی، محققین سعی داشتند تا دریابند آیا یک فرد با ضریب هوشی متوسط توانایی تفکیک این اشعار را از نمونه‌های واقعی دارد یا خیر، و در واقع یک آزمایش معکوس انجام دادند.

محققین سوژه‌های آزمایشی خود را از میان کاربران سایت Amazon Mechanical Turk (یک سرویس آنلاین که در آن مردم وظایفی را در جهت پیشرفت اتوماسیونی شدنی که همچنان نیازمند هوش انسانی است بر عهده می‌گیرند) انتخاب کردند و جمعیت را به دو گروه کاربران معمولی و «متخصص‌ها» (که تا حدودی پیش زمینه‌ی ادبی آکادمیک داشتند.) تقسیم کردند. این سوژه‌های آزمایشی سپس با تعدادی از اشعار مواجه شدند که برخی از ان‌ها در ارتباط با یک تصویر بود و برخی دیگر ارتباطی با تصویر مشخصی نداشت و انگاه آن‌ها باید حدس می زدند که آیا این اشعار نوشته‌ی بشر است یا تولید شده توسط یک هوش مصنوعی.

در حالی که گروه «متخصص» در تشخیص اشعار نوشته شده توسط ماشین در صورتی که به آن‌ها تصویرداده می‌شد، بهتر بودند، اما کاربران «معمولی» در شرایط بدون تصویر وضع بهتری داشتند. البته هر دو گروه در انتخاب اشعار نوشته شده به دست انسان نسبت به اشعار ماشین نویس موفق‌تر ظاهر شدند.

و این را نیز باید اضافه کرد که هوش مصنوعی در اغلب اوقات توانست آن‌ها را با موفقیت فریب دهد. شاید این به نظر خیلی سطحی و ساده نگری باشد که به زودی یک کتاب دم دستی اثری از یک ربات گم نام در کنار خودمان داشته باشیم، ولی عجایبی که تا کنون شاهد آن بودیم بسیار قابل باور هستند، زبان اعجاب انگیزی که این الگوریتم‌ها در نوشتن قطعات ادبی استفاده می‌کردند می‌تواند در راه‌های کارآمد‌تر و تجاری محورتر ماهر شود. مانند تبلیغاتی که در فضای مجازی شاهد آن‌ها هستیم و یا سرویس‌های خدمات مشتریان که در آن از بات‌های سخنگو استفاده می‌شود. اما در آن صورت هم، جذاب است که در آینده ربات‌های مودب و شسته و رفته‌ای را تصور کنیم که در حال مطالعه‌ی شکسپیر و مقایسه دل شکسته‌شان با ذغال سنگ قطار‌ها هستند.