یکی از جملات برتر راجع به تکنولوژی گفته تاریخ دان،Melvin Kranzberg است که می‌گوید: “تکنولوژی نه خوب است نه بد. همچنین خنثی هم نیست.” این به عنوان قانونی در ایالات متحده آمریکا مطرح می‌شود.

این جمله کوتاه و پرمعنا است که برای بسیاری سازنده و سرلوحه زندگیشان و برای افرادی مشکل ساز است. در کل به این معنا است که ذات تکنولوژی نه خوب است و نه بد. اما قطعا بر زندگی همگان تاثیر خواهد گذاشت و تاثیری خنثی نخواهد داشت.

جمله ای مشابه آن از نظریه پرداز فرانسوی، Paul Virilio گفته شده که :”اختراع کشتی منجر به نابودی کشتی ها نیز شد.”

ساخت هوش مصنوعی هم مانند کشف الکتریسیته از تکنولوژی های مهم چند قرن اخیر به حساب می‌آید. این تکنولوژی همانطور که علاقه مندان خود را در جای جای جهان دارد و خواهد داشت مخالفانی هم دارد که با دیدگاه اشتباه و منفی شان در راه آن سنگ می‌افکنند. آن ها به این فکر می‌کنند که ربات ها قرار است که جای شغل هایشان را بگیرند. همچنین می‌توانند خطری برای جامعه انسانی باشند. آن ها به این فکر می‌کنند که این ربات ها تبدیل به ترمیناتور هایی می‌شوند که به دنبال خرابی و کشت و کشتار هستند!

این ترس ناشی در دیدگاه های غلط دارد. گرچه خیلی هم دور از انتظار نیست. ابرکمپانی هایی مانند گوگل و فیسبوک نوابغی را به استخدام خود در آورده اند که به دنبال راهی بهتر برای بمباران ما با تبلیغات باشند. نه اینکه به دنبال درمان بیماری ها باشند.

در داخل حاشیه

سال ۲۰۱۸ ممکن است سالی باشد که اوضاع شروع به تغییر کند. استارت بسیاری از پروژه های مربوط به تکنولوژی هوش مصنوعی زده شده است و اولین قدم ها برداشته شده اند. شواهد تاکنون بر آن بوده اند که این پروژه ها به دنبال استفاده از هوش مصنوعی برای اهداف و مقاصد نیک و درست هستند. به عنوان مثال با شروع ترم جدید بخش دانش کامپیوتر دانشگاه Carnegie Mellon (CMU) قرار است تا درسی به عنوان “هوش مصنوعی برای بهبود جهانی” را در چارت خود قرار دهد. این درس در  بسیاری از شاخه ها مانند بهینه سازی، گیم، یادگیری ماشینی و تصمیم گیری ماشین ها حرفی برای گفتن دارد و شروع خوبی برای تغییر ذهن و دیدگاه افراد نسبت به بدی های این تکنولوژی است. همچنین از آن زمان به بعد دانشجویان تشویق می‌شوند که پروژه های خود را در این بخش شروع کنند.

پروفسور Fei Fang به Digital Trends گفت که:

“هوش مصنوعی شاخه ای پر از پتانسیل است و توانایی موفقیت بالایی برای افراد و جامعه فراهم می‌کند. زیرا می‌توان آن را در زندگی روزانه مردم و همچنین فعالیت های پیچیده بکار برد.”

او در ادامه اعلام کرد که :” همزمان با همه ی نکات مثبت آن مردم نگرانی های زیادی راجع به آن دارند. این نگرانی ها مربوط به کمبود شغل ها و … است. این نگرانی ها اکثرا به دلیل کمبود آگاهی مردم از این زمینه و اهداف محققان و دنبال کنندگان آن است. چرا که هوش مصنوعی و تکنولوژی پشت آن می‌توانند بسیاری از مشکلات موجود را برطرف کند.”

دانشگاه CMU تنها جایی نیست که شروع به ارائه درس هایی از این قبیل کرده است. بلکه دانشگاه کالیفرنیای شرقی نیز درسی به نام “AI برای خوبی جامعه” را از سال گذشته ارائه می‌دهد.

در دانشگاه CMU پروفسور Fang و عده ای از سخنرانان زمینه هایی که هوش مصنوعی می‌تواند به انسان ها کمک کند را مورد بررسی قرار دادند. به عنوان مثال با استفاده از این تکنولوژی عملیات های جراحی بطور بهتری انجام داد. راه های زیادی  در روبروی افراد برای استفاده از هوش مصنوعی قرار می‌گیرد و آن ها می‌توانند در زمینه های مختلفی فعالیت داشته باشند.

مشکلات همراه با AI

کلاس پروفسور Fang اولین کلاسی نیست که در آن به اخلاقیات و اصول AI پرداخته می‌شود. در این کلاس ها گفته می‌شود که باید در این تکنولوژی تعادل را سرلوحه قرار داد.

این ماه کمپانی ماکروسافت کتابی به نام “آینده ای پردازش شده، هوش مصنوعی و نقش آن بر جامعه” را منتشر کرد. در این کتاب هم از این موضوع گفته می‌شود که از AI می‌شود برای کارهای خوب استفاده کرد. کسانی که مشکل بینایی دارند می‌توانند به وسیله آن دوباره ببینند. از این مثال ها زیاد است. دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که از این تکنولوژی در ساخت دارو های جدید و کاربردی می‌شود استفاده کرد. بیماری ها را شناسایی کرد. کارهای سنگین را که برای انسان ها مضر است به دست ربات های قدرتمند انجام داد و در کل سلامت جهانی بوسیله آن بالا رود. آموزش های بهتری به کارگران داده شود تا کارهایشان را بصورت ایمن تری انجام دهند و قبل از بروز اتفاقات ناگوار ربات ها وقوع آن ها را پیش بینی کنند و به افراد اخطار دهند.

این ها مثال هایی از کاربرد مثبت این تکنولوژی هستند اما فقط چند مثال قرار نیست تا ذهن و دیدگاه مردم را نسبت به آن ها تغییر دهد. هوش مصنوعی باید بگونه ای ساخته شود که جز فعالیت های مثبت کاربرد دیگری نتواند داشته باشد و از طرف جامعه تایید شود.

هفت سال پیش پروفسور سیاه پوستی به نام Latanya Sweeney از دانشگاه هاروارد ثابت کرد که الگوریتم جست و جوی کمپانی گوگل نژاد پرستانه است. بطوریکه اسم های شایع در افراد سیاه پوست را به سابقه جنایی افراد خلاف کار مربوط می‌کرد. این فرد که حتی یک بار هم دستگیر نشده بود و سابقه ای نداشت با جست و جوی اسم خود تبلیغاتی از قبیل “آیا تاکنون دستگیر شده اید؟” و “آیا به وکیل نیاز دارید؟” را مشاهده کرد. این در حالی است که حتی یک بار نیز برای همکاران سفید پوستش همچنین اتفاقی نیافتاده بود.

این مشکلات می‌تواند در تکنولوژی هوش مصنوعی نیز پدیدار شود و در آن صورت پیامد های ناگوار و خشم جهانی را به دنبال آورد. همچنین Black Box شدن الگوریتم ها هم مشکلی دیگر در برنامه نویسی هوش های مصنوعی است که آن ها را حتی نسبت به سازندگانشان محدود می‌کند و می‌تواند حتی اجازه دسترسی را از آن ها بگیرد. در این کتاب ماکروسافت اشاره شده که AI باید در چهارچوبی اخلاقی توسعه یابد. بنا بر کتاب نویسنده سبک تخیلی،Isaac Asimov، شش قانون باید در مورد ساخت ربات ها رعایت شود. آن ها باید مطمئن و ایمن باشند. باید خصوصی و با امنیت بالا ساخته شوند تا از سوی دیگران هک نشوند. باید واضح و کاربردی باشند و مسئولیت پذیر باشند.

نویسنده کتاب ماکروسافتی می‌‌گوید که:”اگر به درستی AI ها ساخته شوند می‌توانند قضاوتی عادلانه تر از انسان ها داشته باشند. زیرا آن ها بطور کامل منطقی هستند و در تئوری، نسبت به عواملی که بر قضاوت انسان ها اثر می گذارند مصون اند.”

کار بیشتری باید انجام گیرد

این همه کار در گفتن راحت است. برای رسیدن به ایده‌آل هایی که مطرح شدند کار بیشتری باید انجام گیرد. بنا بر دیدگاه بسیاری از مردم، تحقیقات بر روی هوش های مصنوعی در بخش شخصی و خصوصی جامعه انجام می‌گیرد. مشکل این جا است که نظر آن ها خیلی اشتباه نیست و بسیاری از پروژه های مربوط به این زمینه مخفیانه هستند و اطلاعات زیادی از آن ها به بیرون درز نمی‌شود. همچنین بسیاری از کمپانی ها در صورتی که برایشان منفعتی نداشته باشد کاری انسان دوستانه انجام نمی‌دهند. پس برخی از نگرانی های عموم به جا است و نمی‌توان آن ها را تغییر داد.

با ورود AI باید برخی مسائل تغییر کنند. آیا قرار دادن مقررات سفت و سخت می‌تواند این وعده را بدهد که قدرت این تکنولوژی خطری و یا تهدیدی را ایجاد نمی‌کند؟ هنوز راه حلی کامل برای این مسائل بوجود نیامده است اما می‌توان امیدوار بود که این اوضاع بهتر می‌شود. و بزرگترین سوالی که ایجاد می‌شود این است که این مقررات را چه کسی وضع می‌کند؟ چه کسی مرز خوب و بد را برای این تکنولوژی ایجاد می‌کند؟