گذری به تاریخچه اندروید

با توجه به محبوبیت بسیار زیاد سیستم عامل اندروید گوگل به نظر می رسد، از زمان معرفی و عرضه آن دهه های زیادی سپری شده باشد. با این حال بد نیست بدانید هنوز این سیستم عامل جشن تولد ۱۰ سالگی خود را نیز جشن نگرفته است و راز اصلی محبوبیت بسیار زیاد اندروید بدون شک به استراتژی گوگل مبنی بر ارائه آن به صورت منبع باز یا open source ، باز می گردد.

پس از معرفی اندروید ۱٫۰ بسیاری از شرکت های تولید کننده تلفن همراه به استفاده از این سیستم عامل علاقمند شدند و حال اندروید موفق شده است با پشت سر گذاشتن رقبای بسیار قدرتمندی همچون Symbian، BlackBerry OS، Palm OS، webOS و Windows Phone به عنوان محبوب ترین سیستم عامل بازار شناخته شود و تنها سیستم عامل iOS شرکت اپل موفق شده است همچنان در رقابت با آن در بازار باقی بماند و به نظر نمی رسد به زودی شاهد تغییرات عمده ای در ارتباط با شرایط بازار باشیم.

آغاز اندروید

در اکتبر سال ۲۰۰۳ و پیش از فراگیر شدن واژه گوشی هوشمند و حتی پیش از عرضه تلفن همراه iPhone و سیستم عامل iOS توسط اپل، شرکت اندروید در شهر پالو آلتو ایالت کالیفرنیا آمریکا تأسیس شد. چهار مؤسس این شرکت عبارت بودند از ریچ میلر، نیک سیرس، کریس وایت و اندی رابین.

شرکت اندروید به منظور تأمین مالی پروژه خود از منابع مردمی استفاده می کرد و درست در همان زمان آقای رابین اذعان کرد قصد دارند گوشی های هوشمندتری تولید کنند که نسبت به مکان و شرایط مالک خود حساسیت بیشتری از خود نشان دهد.

در حالی که به نظر می رسد، سخنان آقای رابین تعریف ساده ای از تلفن های هوشمند امروزی باشد، آقای رابین در سال ۲۰۱۳ در یک سخنرانی که در شهر توکیو انجام می شد اعتراف کرد، هدف اولیه آن ها از توسعه سیستم عامل اندروید در واقع بهبود کارایی دوربین های دیجیتالی بوده است. در سال ۲۰۰۴ این شرکت از یک دوربین دیجیتال رونمایی کرد که توسط سیستم عامل اندروید به صورت بی سیم به یک رایانه شخصی متصل شده بود. علاوه بر آن کاربران دوربین های اندرویدی می توانستند در یک محیط مجازی موسوم به Android Datacenter تصاویر خود را بر روی فضای ابری ذخیره کنند.

به واقع، تیم توسعه سیستم عامل اندروید در ابتدا نمی دانستند محصول نهایی آن ها می تواند به عنوان قلب تپنده صنعت تلفن های همراه در سال های آینده ایفای نقش کند. اما با رکود بازار دوربین های دیجیتال شرکت اندروید تصمیم گرفت با تغییر رویه تمرکز خود را بر روی گوشی های هوشمند قرار دهد. همانطور که آقای رابین در سال ۲۰۱۳ میلادی عنوان کرد: « دقیقاً همان پلتفرم و همان سیستم عاملی که برای دوربین های دیجیتال طراحی کرده بودیم را به اندروید تلفن های همراه تبدیل کردیم ».

فصل بعدی زندگی اندروید از سال ۲۰۰۵ میلادی آغاز شد چرا که در این سال شرکت اندروید توسط شرکت گوگل خریداری شد. البته آقای رابین و دیگر مؤسسان این شرکت همچنان در کنار یکدیگر باقی ماندند و روند توسعه سیستم عامل اندروید را این بار زیر نظر شرکت گوگل ادامه دادند. تصمیم بر آن شد که از سیستم عامل لینوکس به عنوان پایه اندروید استفاده شود علاوه بر آن اندروید به صورت رایگان در اختیار شرکت های تولید کننده سخت افزارهای مختلف قرار گرفت. البته شرکت گوگل و تیم اندروید روش بسیار جذابی را برای درآمدزایی انتخاب کردند، زیرا با ارائه رایگان پلتفرم اندروید مخاطبان مختلف را به استفاده از آن علاقمند می کردند اما استفاده از نرم افزارها و سایر خدمات اندروید مستلزم پرداخت هزینه بود.

آقای رابین تا سال ۲۰۱۳ میلادی به عنوان مدیر ارشد تیم توسعه اندروید باقی ماند و پس از آن در سال ۲۰۱۴ شرکت خصوصی خود را تأسیس کرد، البته وی در سال ۲۰۱۷ عنوان کرد به دنیای گوشی های هوشمند بازگشته است و نخستین تلفن همراه خود را نیز معرفی کرد.

آماده سازی اندروید ۱٫۰

در سال ۲۰۰۷ شرکت اپل نخستین iPhone را به بازار عرضه کرد و توانست مرزهای جدیدی را برای تلفن های همراه ترسیم کند. با این حال در آن زمان شرکت گوگل همچنان به صورت مخفیانه در حال توسعه سیستم عامل اندروید بود. اما در نوامبر همان سال این شرکت رفته رفته از برنامه های خود برای رقابت با شرکت اپل و سایر پلتفرم های گوشی های هوشمند رونمایی کرد. در نخستین قدم این شرکت با همکاری شرکت های HTC، موتورولا، کوالکام، Texas Instruments و اپراتور مخابراتی T-Mobile انجمن Open Handset Alliance را تشکیل داد.

سپس مدیر عامل و سخن گوی شرکت گوگل اریک اسکمیدت ( Eric Schmidt ) عنوان کرد: « کنفرانس خبری امروز بسیار فراتر از تلفن همراه گوگل است که خبرگزاری ها از هفته ها پیش به آن پرداخته اند، چرا که رؤیای ما ارائه یک پلتفرم بسیار قدرتمند است که صدها تلفن همراه مختلف، امکان استفاده از آن را داشته باشند ».

بر اساس گزارش های منتشر شده شرکت گوگل پیش از ارائه نسخه بتا عمومی اندروید ۱٫۰ برای توسعه دهندگان در نوامبر ۲۰۰۷، حداقل دو نسخه آلفا از سیستم عامل اندروید را مورد آزمون قرار داده است. علاوه بر آن این شرکت تلفن همراه مرجع داخلی خود موسوم به Sooner را نیز طراحی کرده بود، اما این محصول صرفاً به منظور آزمون قابلیت های مختلف اندروید ساخته شده بود و هیچ گاه وارد بازارها نشد. البته استیون تراوتون-اسمیت یکی از توسعه دهندگان اندروید توانست سال ها بعد به یکی از این تلفن های همراه Sooner دسترسی پیدا کند و تصاویر آن را در فضای مجازی منتشر کرد. همانطور که در تصویر می بیند این تلفن همراه بیشتر به یکی از محصولات شرکت BlackBerry شباهت دارد تا یک iPhone چرا که در آن زمان مردم به تلفن های همراهی که فقط از صفحه نمایش های لمسی بهره می بردند با تردید نگاه می کردند.

در سپتامبر ۲۰۰۸ نخستین تلفن همراه اندرویدی دنیا موسوم به T-Mobile G1 معرفی شد. البته این تلفن همراه در سایر کشورهای دنیا با نام HTC Dream شناخته می شود. گوشی T-Mobile G1 در اکتبر همان سال به بازار عرضه شد. البته این تلفن همراه که از صفحه نمایش لمسی ۳٫۲ اینچی و همچنین صفحه کلید فیزیکی QWERTY بهره می برد، طراحی زیبایی نداشت و با واکنش منفی از سوی منتقدان دنیای فناوری روبرو شد. علاوه بر آن این تلفن همراه فاقد خروجی ۳٫۵ میلیمتری هدفون بود و برخلاف پرچم داران امروزی که حذف خروجی ۳٫۵ میلیمتری هدفون را به عنوان یکی از مزایای خود معرفی کرده اند، عدم ارائه این ویژگی در سال ۲۰۰۸ با واکنش منفی زیادی روبرو شد.

با این حال، سیستم عامل اندروید ۱٫۰ به کار رفته در این تلفن همراه به خوبی نمایانگر برنامه های آینده شرکت گوگل برای این سیستم عامل بود. گفتنی است اندروید به خوبی توانسته بود برخی از مهم ترین محصولات و خدمات شرکت گوگل را با یکدیگر ادغام نماید که از میان آن ها می توان به Google Maps، YouTube و البته مرورگر HTML ( پیش از Chrome ) در کنار دسترسی سریع به موتور جست و جوی گوگل اشاره کرد. این سیستم عامل همچنین نخستین نسخه فروشگاه اندروید را معرفی کرد، فروشگاهی که شرکت گوگل به عنوان مکانی برای عرضه هزاران نرم افزار مختلف و منحصر به فرد اندروید یاد کرده است. با وجود آن که تمام این ویژگی ها امروزه قابلیت های بدیعی به شمار می رود اما همین ویژگی ها بودند که سیستم عامل اندروید را به محبوبیت امروز رسانده اند.

چرا نام شیرینی؟

در حالی که بیشتر نسخه های اندروید همواره از یک نام شیرینی یا غذای شیرین استفاده کردند، بد نیست بدانید نخستین نسخه اندروید هیچ نام جداگانه ای نداشته است و بر اساس اظهارات جین باپتیسته کورو یکی از مهندسین طراحی اندروید، از نسخه نخست آن چه در داخل شرکت گوگل و چه در فضای عمومی همواره به عنوان سیستم عامل اندروید یاد شده است. اندروید ۱٫۱ نیز که در فوریه سال ۲۰۰۹ میلادی عرضه شد فاقد نام عمومی بود، با این حال برخی از گزارش ها حاکی از آن است که در زمان توسعه در شرکت گوگل اندروید ۱٫۱ را با نام Petit four که نام یکی از شیرینی های محلی فرانسه است، خطاب می کردند.

نخستین نام شیرینی که بر روی نسخه عمومی اندروید قرار گرفت، اندروید ۱٫۵ بود که در آوریل سال ۲۰۰۹ با نام Cupcake معرفی شد. البته بد نیست بدانید رسم نامگذاری شیرینی ها بر روی نسخه های مختلف اندروید از سوی رایان گیبسون مدیر پروژه گوگل پیشنهاد شده است. با این حال پس از عرضه اندروید ۴٫۴ موسوم به KitKat بود که شرکت گوگل سرانجام با یک بیانیه رسمی دلیل اصلی نحوه نامگذاری های اندروید را توضیح داد، در این بیانیه عنوان شده است: « به دلیل آن که استفاده از تجهیزات ] هوشمند [، زندگی ما را شیرین و لذت بخش می کند، هر نسخه از اندروید با نام یک غذای شیرین معرفی می شود ».

نشان اندروید

نشان کنونی اندروید که ترکیبی از یک ربات و حشره است، توسط ارینا بلاک طراحی شده است. وی در مصاحبه با نیویورک تایمز در سال ۲۰۱۳ در ارتباط با نشان اندروید اذعان کرد تنها سفارش تیم اندروید در خصوص نشان این سیستم عامل لزوم تشابه آن به یک ربات بوده است. البته وی در طراحی این ربات سبز رنگ از نشان اتاق های مخصوص زنان و مردان نیز الهام گرفته است.

یکی از مهم ترین ویژگی های این نشان، منبع باز بودن آن است به ترتیبی که شرکت گوگل و خانم بلاک هیچ گونه حقی را برای خود در خصوص باز نشر و همچنین تغییر این نشان قائل نشده اند. از این رو بسیاری از شرکت ها نشان اندروید را با توجه به اهداف مختلف خود تغییر داده اند، با این حال نشان سبز رنگ ایرینا بلاک همچنان از سوی تمام کاربران به عنوان نشان مرجع اندروید شناخته می شود.

استفاده از مجسمه برای معرفی نسخه جدید اندروید

همانطور که پیش تر به آن اشاره کردیم، نخستین سیستم عامل اندروید که از نام یک شیرینی بهره می برد، اندروید Cupcake بود. از آن سال به بعد هرگاه شرکت گوگل نسخه جدید اندروید را معرفی می کند، مجسمه ای از آن شیرینی به همراه نشان اندروید را روبروی درب ورودی مرکز بازدیدکنندگان خود در Mountain View ایالت کالیفرنیا قرار می دهد.

در سال ۲۰۱۵ مشخص شد نخستین مجسمه را گروه هنرمندان کوچکی در شهر نیوجرسی ساخته اند و پس از آن این گروه وظیفه طراحی و ساخت مجسمه های نسخه های بعدی اندروید را برعهده داشته است و این گروه که کار خود را با طراحی مجسمه Cupcake آغاز کرده بود، در تازه ترین کار خود کار ساخت مجسمه Oreo را به اتمام رسانده اند.

لازم به ذکر است این مجسمه ها از فوم پلی استایرن ساخته شده است و سپس توسط پلاستیک سخت مقاوم شده است. البته کار رنگ آمیزی آن ها پیش از سفر ۳ هزار مایلی به کالیفرنیا به اتمام می رسد.

Android 1.5 Cupcake

اندروید Cupcake که نخستین اندروید ملقب به نام شیرینی بود در آوریل ۲۰۰۹ میلادی ارائه شد. اندروید ۱٫۵ برخی ویژگی ها و قابلیت های جدید را نسبت به دو نسخه پیش از خود ارائه کرد، که از میان آن ها می توان به امکان آپلود ویدیو بر روی YouTube، چرخش خودکار صفحه نمایش بر اساس نحوه گرفتن تلفن همراه و همچنین پشتیبانی از صفحه کلید های طرف سوم بود.

نخستین گوشی های Galaxy سامسونگ و همچنین گوشی Hero شرکت HTC به صورت پیش فرض از سیستم عامل اندروید ۱٫۵ بهره می بردند.

Android 1.6 Donut

شرکت گوگل اندکی بعد به روز رسانی اندروید ۱٫۶ موسوم به Donut را در سپتامبر ۲۰۰۹ منتشر کرد. مهم ترین ویژگی این به روز رسانی پشتیبانی از شبکه های مخابراتی CDMA بود. به این ترتیب تلفن های اندرویدی قابلیت استفاده در تمام کشورهای دنیا را پیدا کردند.

دیگر ویژگی های اندروید Donut عبارت بودند از قابلیت دسترسی سریع تر به جست و جوی گوگل از طریق Quick Search Box و ادغام دوربین فیلم برداری، عکس برداری و محیط گالری به منظور دسترسی سریع تر به آن ها. علاوه بر آن کاربران Donut می توانستند از طریق ویجت Power Control، به Wifi، Bluetooth، GPS و … سریع تر از گذشته دسترسی داشته باشند.

تلفن همراه Streak شرکت Dell یکی از مهم ترین محصولاتی بود که به صورت پیش فرض از این سیستم عامل استفاده می کرد. این تلفن همراه که به صفحه نمایش ۵ اینچی مجهز شده بود در آن زمان به عنوان “smartphone/tablet” معرفی شد. البته تلفن های همراه ۵ اینچی امروزی، به عنوان گوشی هایی با اندازه متوسط به شمار می روند.

Android 2.0-2.1 Éclair

در اکتبر ۲۰۰۹ و پس از گذشت یک سال از نخستین نسخه اندروید، شرکت گوگل دومین نسخه آن را با نام Eclair منتشر کرد. مهم ترین ویژگی افزوده شده به این سیستم عامل پشتیبانی از تبدیل گفتار به متن یا Text-to-Speech بود. علاوه بر آن کاربران Eclair توانستند برای نخستین بار از والپیپر های متحرک یا live استفاده کنند. پشتیبانی از چندین حساب کاربری به همراه ناوبری توسط Google Maps نیز دیگر قابلیت های مهم اندروید ۲٫۰ بود.

تلفن همراه Droid شرکت موتورولا که توسط اپراتور مخابراتی Verzion عرضه شد نخستین محصولی بود که به صورت پیش فرض از این سیستم عامل بهره می برد. البته Droid نام یکی از شخصیت های فیلم جنگ ستارگان بود و حق مالکیت آن نیز در اختیار شرکت فیلم سازی Lucasfilm است، از این رو شرکت موتورولا در نهایت مبلغی را به شرکت Lucasfilm پرداخت کرد و حق مالکیت معنوی این نام را در اختیار گرفت به این دلیل تاکنون شرکت موتورولا تلفن های همراه زیادی را با نام Droid به بازار عرضه کرده است.

Android 2.2 Froyo

اندروید ۲٫۲ موسوم به Froyo ( frozen yogurt یا ماست یخ زده )، در می ۲۰۱۰ عرضه شد. مهم ترین ویژگی های افزوده شده به اندروید در این نسخه پشتیبانی از Wi-Fi hotspot، فناوری پیام رسانی C2DM و همچنین رسانه های فلش بود.

نخستین تلفن همراه از خانواده Nexus گوگل Nexus One نام داشت که در سال ۲۰۱۰ میلادی و با سیستم عامل اندروید ۲٫۱ عرضه شد. با این حال گوشی Nexus One بعد از معرفی اندروید ۲٫۲ به نسخه جدید اندروید مجهز شد. این تلفن همراه که حاصل همکاری بسیار نزدیک گوگل و HTC بود، امکان استفاده از اندروید خالص را برای کاربران فراهم کرد.

Android 2.3 Gingerbread

اندروید Gingerbread در سپتامبر ۲۰۱۰ منتشر شد و قدیمی ترین سیستم عاملی است که شرکت گوگل همچنان از آن با ارائه بسته های امنیتی پشتیبانی می کند. البته بر اساس تحقیقات صورت گرفته در تاریخ ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۷ تنها ۰٫۶ درصد از گوشی های اندرویدی از نسخه ۲٫۳ این سیستم عامل استفاده می کنند.

شرکت گوگل در این نسخه رابط کاربری اندروید را از نو طراحی کرد و پشتیبانی از فناوری NFC را به آن افزود. تلفن همراه Nexus S که حاصل همکاری مشترک گوگل و سامسونگ بود نخستین گوشی هوشمندی بود که به فناوری NFC و سیستم عامل Gingerbread مجهز شده بود.

البته بدون شک جذاب ترین ویژگی نسخه ۲٫۳ سیستم عامل اندروید پشتیبانی از دوربین جلو و تماس تصویری از طریق Google Talk است.

Android 3.0 Honeycomb

در فوریه ۲۰۱۱ شرکت گوگل سومین و البته عجیب ترین نسخه سیستم عامل اندروید را منتشر کرد. اندروید Honeycomb تنها بر روی تبلت ها قابل نصب بود و از تلفن های همراه پشتیبانی نمی کرد. تبلت Xoom شرکت موتورولا نخستین محصولی بود که از اندروید ۳٫۰ بهره می برد.

رابط کاربری Honeycomb برای صفحه نمایش های بزرگ بهینه شده بود و در پایین رابط کاربری برای نخستین بار notification bar قرار گرفته بود. شرکت گوگل عنوان کرد صفحه نمایش کوچک تلفن های همراه پاسخ گوی نیاز آن ها نبوده است با این حال عرضه تبلت iPad توسط شرکت اپل در اتخاذ این استراتژی بسیار تأثیرگذار بود. البته اتخاذ این استراتژی هیچ گاه نتوانست به موفقیت خاصی دست یابد چرا که با وجود ارائه اندروید ۳٫۰ باز هم بسیاری از تبلت هایی که به بازار عرضه می شدند از سیستم عامل های اندروید ۲٫x بهره می بردند. از این رو شرکت گوگل بسیاری از ویژگی های اندروید ۳٫۰ را در ادامه در نسخه چهارم اندروید به کار برد.

Android 4.0 Ice Cream Sandwich

چهارمین نسخه اندروید در اکتبر سال ۲۰۱۱ ارائه شد. Ice Cream Sandwich ویژگی های فراوانی را ارائه کرده بود با این حال بیشتر این ویژگی ها از نسخه سوم اندروید که مخصوص تبلت ها طراحی شده بود به نسخه چهارم و تلفن های همراه منتقل شده بود. مهم ترین ویژگی Ice Cream Sandwich پشتیبانی از سیستم تشخیص چهره به منظور باز کردن قفل تلفن همراه بود. ویژگی که نسل جدید آن با نام Face ID توسط شرکت اپل ارائه شده است.

تا ششم جولای تنها ۰٫۷ درصد از تلفن های اندرویدی به نسخه چهارم این سیستم عامل مجهز شده بودند که تنها اندکی بیشتر از نسخه سوم بود.

پشتیبانی از کلیدهای مجازی بازگشت، Home و جابجایی میان نرم افزارهای مختلف، کشیدن انگشت ها به منظور رد کردن اعلان ها و همچنین مدیریت بهتر میزان استفاده از داده های اینترنتی دیگر ویژگی های قابل ذکر این نسخه از اندروید به شمار می روند.

Android 4.1-4.3 Jelly Bean

دوران اندروید Jelly Bean از ژوئن ۲۰۱۲ و پس از عرضه اندروید ۴٫۱ آغاز شد و با ارائه اندروید ۴٫۲ در اکتبر ۲۰۱۲ و اندروید ۴٫۳ در جولای ۲۰۱۳ ادامه یافت.

طراحی دوباره بخش اعلان ها، مرورگر Chrome، معرفی Google Now به عنوان بخشی از نتایج جست و جو و همچنین پروژه Butter که با هدف بهبود انیمیشن ها و همچنین پاسخ گویی به صفحه نمایش لمسی طراحی شده بود، پشتیبانی از صفحه نمایش های خارجی و Miracast به همراه عکس برداری HDR مهم ترین ویژگی های اندروید Jelly Bean بودند.

شرکت گوگل به تمام افراد حاضر در کنفرانس خبری I/O 2012 تبلت Nexus 7 را که به صورت پیش فرض از سیستم عامل اندروید ۴٫۱ بهره می برد، هدیه داد. نسخه های مختلف اندروید Jelly Bean هم اکنون بر روی تعداد زیادی از تلفن های همراه استفاده می شود و بر اساس آخرین تحقیقات صورت گرفته حدود ۶٫۹ درصد از محصولات اندرویدی از آن بهره می برند.

Android 4.4 KitKat

اندروید ۴٫۴ نخستین سیستم عامل گوگل بود که از نامی بهره می برد که پیش از این نشان تجاری آن ثبت شده بود. پیش از عرضه KitKat در سپتامبر ۲۰۱۳ و پس از کنفرانس خبری I/O بیشتر افراد تصور می کردند شرکت گوگل از نام Key Lime Pie برای نسخه بعدی سیستم عامل خود استفاده کند.

با این حال جان لاگرلینگ، مدیر بخش بین المللی اندروید، استفاده از نام Key Lime Pie را برای بازار بین المللی اندروید، گزینه چندان مناسبی نمی دانست. از این رو وی نام شکلات های KitKat را از شرکت Nestle درخواست کرد. شرکت Nestle نیز ضمن پذیرش درخواست وی، در اقدامی متقابل شکلات های KitKat  با طرح ربات اندروید را به بازار عرضه کرد. با وجود موفقیت بسیار چشمگیر این همکاری، شرکت گوگل تا پیش از عرضه اندروید Oreo با شرکت شیرینی سازی دیگری همکاری نکرد.

با وجود آن که اندروید KitKat ویژگی جدید قابل توجهی را ارائه نمی کرد، اما به لطف طراحی هوشمندانه به خوبی بر روی تلفن های همراهی که تنها از ۵۱۲ مگابایت رم بهره می برند، قابل نصب بود. به این ترتیب سیستم عامل اندروید توانست بر بازار گوشی های هوشمند ارزان قیمت غلبه کند.

تلفن همراه Nexus 5 نخستین محصول مجهز به اندروید ۴٫۴ بود. با وجود آن که تقریباً ۴ سال از عرضه این سیستم عامل سپری شده است، همچنان حدود ۱۵٫۱ درصد از تلفن های همراه اندرویدی از آن استفاده می کنند.

Android 5.0 Lollipop

پنجمین نسخه اندروید که در پاییز ۲۰۱۴ عرضه شد، از رابط کاربری کاملاً جدیدی بهره می برد. طراحی دوباره کلید های بازگشت، Home و جابجایی میان نرم افزارهای مختلف و اعلان های بهینه تر در صفحه قفل دیگر تغییرات رابط کاربری اندروید بود.

به روز رسانی ۵٫۱ برخلاف به روز رسانی ۵٫۰ بیشتر بر روی ویژگی های داخلی اندروید تمرکز کرده بود. پشتیبانی رسمی از دو سیم کارت به صورت همزمان، تماس های صوتی با کیفیت HD، امنیت بیشتر پس از factory reset مهم ترین ویژگی های این به روز رسانی به شمار می روند.

تلفن همراه Nexus 6 و تبلت Nexus 9 نخستین محصولاتی بودند که به صورت پیش فرض از سیستم عامل اندروید ۵٫۰ بهره می بردند. هم اکنون حدود ۲۹ درصد از کاربران اندروید از این سیستم عامل استفاده می کنند. بد نیست بدانید اندروید Lollipop هنگام توسعه در گوگل با نام Lemon Meringue Pie شناخته می شده است.

Android 6.0 Marshmallow

اندروید Marshmallow در پاییز ۲۰۱۵ عرضه شد. البته همانند اندروید ۵٫۰ گوگل نام متفاوتی را برای نسخه در حال توسعه آن در نظر گرفته بود و پیش از Marshmallow، نسخه ششم سیستم عامل اندروید با نام Macadamia Nut Cookie شناخته می شد. پشتیبانی از حسگر اثر انگشت، USB Type-C، Android Pay و دسترسی سریع به Google Now تنها بخشی از ویژگی های جدید اندروید ۶٫۰ به شمار می روند.

نخستین محصولات مجهز به سیستم عامل اندروید ۶٫۰، تلفن های همراه Nexus 6P و Nexus 5X و تبلت Pixel C بودند. هم اکنون این نسخه از سیستم عامل اندروید با پشت سر گذاشتن Lollipop به عنوان پرکاربرد ترین نسخه سیستم عامل گوگل شناخته می شود و ۳۲٫۲ درصد کاربران از آن استفاده می کنند.

Android 7.0 Nougat

هفتمین نسخه از سیستم عامل اندروید در پاییز سال گذشته عرضه شد. شرکت گوگل در نامگذاری این نسخه نیز استراتژی مشابه اندروید های ۵٫۰ و ۶٫۰ را در پیش گرفت و نسخه هفتم پیش از معرفی رسمی، با نام New York Cheesecake شناخته می شده است. با روند رو به رشد استفاده از صفحه نمایش های بزرگ تر، شرکت گوگل توجه بیشتری به ویژگی multi-tasking داشته است و حالت split-screen را معرفی کرد. البته پیش از گوگل، شرکت سامسونگ این ویژگی را در پرچم دارهای خود به کار برده بود.

پشتیبانی بهتر از رابط گرافیکی Vulkan API به منظور پردازش سریع تر تصاویر سه بعدی و همچنین پلتفرم واقعیت مجازی DayDream دیگر ویژگی های جدید سیستم عامل Nougat به شمار می روند.

همزمان با ارائه اندروید ۷٫۰، شرکت گوگل وارد بازار تلفن های همراه پرچم دار شد و دو تلفن همراه Pixel و Pixel XL را عرضه کرد. این دو گوشی هوشمند به همراه LG V20 نخستین محصولاتی بودند که به صورت پیش فرض از سیستم عامل اندروید Nougat بهره می بردند.

در ماه جولای گذشته، میزان استفاده از هفتمین سیستم عامل اندروید ۱۵٫۸ درصد عنوان شد. البته انتظار می رود در ماه های آینده تعداد بیشتری از کاربران از این سیستم عامل استفاده کنند.

Android 8.0 Oreo

در مارس ۲۰۱۷ شرکت گوگل نخستین نسخه توسعه دهندگان اندروید ۸٫۰ را منتشر کرد. البته پیش از عرضه نسخه توسعه دهندگان هیروشی لوکهایمر، نایب رئیس ارشد اندروید گوگل تصویر کیک Oreo را در فوریه ۲۰۱۷ منتشر کرد و نام بعدی سیستم عامل اندروید را معرفی کرد.

در ماه آگوست، شرکت گوگل به صورت رسمی اندروید ۸٫۰ را با نام Oreo معرفی کرد. البته همانند KitKat، شیرینی Oreo نیز یک نام تجاری است که حقوق آن در اختیار شرکت Nabisco است. برخلاف رسم گذشته شرکت گوگل، مجسمه Oreo در یک کنفرانس خبری در شهر نیویورک رونمایی شد و ساعاتی پس از آن نسخه دیگر مجسمه روبروی مرکز بازدیدکنندگان گوگل در کالیفرنیا قرار گرفت.

بخش تنظیمات سیستم عامل اندروید در Oreo دوباره طراحی شده است و حالت تصویر در تصویر نیز دیگر ویژگی جدید این سیستم عامل به شمار می رود. بخش اعلان ها نیز تغییرات زیادی داشته است و کاربران مدیریت بهتری بر روی رمزهای عبور ذخیره شده خواهند داشت.

این سیستم عامل هم اکنون بر روی دستگاه های Nexus و Pixel قابل دسترس است و به صورت پیش فرض بر روی تلفن های همراه Pixel 2 که انتظار می رود در اکتبر آینده عرضه شوند، نصب شده است.

آینده اندروید پس از Oreo

سیستم عامل اندروید راه پر پیچ و خمی را طی کرده است و حاصل همکاری یک تیم کوچک هم اکنون به عنوان پیش رو سیستم عامل های همراه شناخته می شود. البته بر اساس برخی گزارش های منتشر شده شرکت گوگل قصد دارد در آینده سیستم عاملی یکپارچه مشابه ویندوز ۱۰ مایکروسافت را ارائه کند. آن سیستم عامل که فعلاً با نام Fuchsia شناخته می شود، علاوه بر تبلت ها و تلفن های همراه، بر روی رایانه های شخصی نیز نصب خواهد شد. با این حال تاکنون شرکت گوگل واکنش رسمی نسبت به این گزارش ها نداشته است و حتی ممکن است این پروژه هیچگاه به سرانجام نرسد.

البته توجه به Fuchsia به معنای پایان عمر اندروید نخواهد بود چرا که این شرکت هم اکنون با ارائه Android TV، Android Auto و Android Wear در تلاش است بازار اندروید پیش از بیش توسعه دهد. البته این سیستم عامل هم اکنون نیز بیش از ۸۵ درصد از بازار تلفن های همراه را در اختیار دارد و سیستم عامل iOS با ۱۴ درصد در رتبه دوم قرار دارد و سایر سیستم عامل ها نیز کم تر از ۰٫۱ درصد از سهم بازار را اختیار دارند. علاوه بر آن در کنفرانس خبری I/O 2017 که در ماه می گذشته برگزار شد، شرکت گوگل عنوان کرد هم اکنون بیش از ۲ میلیارد دستگاه مختلف از سیستم عامل اندروید استفاده می کنند.

البته همچنان مهم ترین مشکلی که از نخستین نسخه این سیستم عامل با آن همراه بوده است، عدم یکپارچگی در ارائه به روز رسانی ها است. برخلاف سیستم عامل iOS اپل، به دلیل گستردگی بازار اندروید، شرکت گوگل ارائه به روز رسانی های امنیتی و سیستمی را به شرکت های سازنده تلفن همراه و اپراتورهای مخابراتی واگذار کرده است. تلفن های همراه Nexus و Pixel که به صورت مستقیم توسط گوگل پشتیبانی می شوند همواره نخستین به روز رسانی ها را به صورت ماهیانه دریافت می کنند، از سوی دیگر برخی تلفن های همراه نیز ممکن است هرگز این به روز رسانی ها را دریافت نکنند. از این رو شرکت گوگل با معرفی پروژه Treble در اندروید ۷٫۰ قصد دارد، یک بار و برای همیشه این مشکل را برطرف کند، البته باید دید این پروژه در نهایت چه نتیجه ای را در پی خواهد داشت.

سخن آخر

به نظر می رسد هیچ شرکتی توان مقابله با اندروید گوگل را ندارد، مگر آن که شرکت اپل تلفن های همراهی ارزان تر از مدل های پیشین عرضه کند ] که با توجه به عرضه iPhone X با قیمت ۹۹۹ دلار، کمی دور از انتظار خواهد بود [ بازار تلفن های همراه همچنان در دستان اندروید باقی خواهد ماند. هم اکنون تلفن های همراه با قیمت کمتر از ۱۰۰ دلار از سیستم عامل اندروید استفاده می کنند از سوی دیگر پرچم دارنی همچون Galaxy S8 شرکت سامسونگ نیز به این سیستم عامل مجهز شده است، پس همانطور که می بینید این سیستم عامل به خوبی توانسته است تمام رده های بازار را تسخیر کند و شرایط در سال های آتی نیز به همین صورت باقی خواهد ماند.