دوره‎ ی آموزشی زبان برنامه نویسی پایتون – مقدمه

بخش جدیدی در سایت تکفارس که به آموزش برنامه نویسی به صورت رایگان میپردازد. خب قبل از شروع هر چیزی یک توضیح مختصری درباره ی این مجموعه خواهم داد، این مجموعه کاملا توسط خود بنده نوشته و طراحی شده از تمامی متون و تمرینات گرفته تا تمام تصاویر و…. و اصلا کپی یا ترجمه ی هیچ مجموعه ی دیگه ای نیستش. دلیل گرد آوری این مجموعه این بود که بنده خودم زمانیکه به دنبال یادگیری این زبان بودم منابع آموزشی خوبی به زبان شیرین فارسی وجود نداشت و اکثرا کپی یا ترجمه های نامفهومی از منایع دیگه بودند حتی بعضی کتب آموزشی هم بودند که بنده مطالعه کردم اما درون اون ها به همه چیز اشاره شد بود بجز خود مبحث اصلی یعنی یادگیری زبان پایتون!

ما در این آموزش بصورت گام به گام و مرحله به مرحله جلو خواهیم رفت و مطالب رو بصورت خیلی ساده و روان خواهیم گفت. این مجموعه متناسب افرادی هستش که:

• زبان پایتون رو بلد نیستند و تصمیم به شروع یادگیری اون گرفتند.
• زبان پایتون رو از یک یا چند منبع دیگه یادگرفتند اما هنوز در اون تسلط ندارند و بخوبی مطالب رو متوجه نشدند.
• با زبان پایتون مدتی هست که کار می کنند و تصمیم به افزایش تسلط خودشون و یادگیری نکات و مفاهیم مهم دارند.
• هیچ سابقه ای در برنامه نویسی ندارند و پایتون اولین زبانی هستش که اقدام به یادگیری اون کردند.

مطالب به فصل های مختلفی تقسیم شدند که هر کدوم یک یا چند مبحث خاص و مرتبط به هم رو بصورت یکجا ارائه می کنند. در هر فصل سعی شده تا تمام مطالب به همراه نمونه و مثال بصورت کاملا واضح شفاف سازی بشه تا تمامی ابهامات رو از بین ببره. در پایان هر فصل یک یا چند تمرین داده شده که بصورت جدی تاکید میشه که اون ها رو حتما خودتون بعد از تسلط کافی بر مطالب اون فصل حل کنید و بعد با جواب های ارائه شده مقایسه کنید تا جرات کدنویسی پیدا کنید.

بعد از پایان هر چند فصل سعی شده تا با استفاده از مطالب همون فصل های ارائه شده یک برنامه کوچک و کاربردی نوشته بشه تا نحوه ی استفاده از مطالب نشون داده بشه.معرفی زبان پایتون

زبان پایتون که نام انگلیسی اون Python هستش یک زبان فوق العاده قدرتمند و در عین حال ساده هستش. این زبان بشدت انعطاف پذیره و بطور

شگفت انگیزی شی گراست.

درسته همونطور که می بینید من تمامی ویژگی های اون رو با کلمات اغراق آمیزی گفتم اما در واقعیت این ها اغراق نیستند و این زبان به همین اندازه ای که من گفتم و شاید حتی چندین برابر بیشتر قدرتمنده. بسیاری از متخصصان برنامه نویسی به کسانی که تصمیم به قدم گذاشتن در این زمینه دارند توصیه می کنند که ابتدا با این زبان شروع به یادگیری کنند، چون این زبان از لحاظ ساختار نوشتاری که به اون syntax گفته میشه خیلی ساده هستش و خیلی به زبان گفتار انگلیسی نزدیکه. خیلی از افراد بخاطر همین ظاهر ساده فکر می کنند که این زبان قدرت کافی برای انجام پروژه های بزرگ و برنامه های کاربردی و پیشرفته رو نداره. اما این زبان کاملا بر خلاف این تفکر عمل میکنه ودر عین سادگی بسیار قدرتمنده.

تاریخچه

زبان پایتون توسط شخصی بنام خودو فان روسوم (Guido van Rossum) و در سال ۱۹۸۹ ساخته شده.

طبق گفته ی ایشون در کریسمس این سال در حال طراحی یک مفسر بودند که با زبانی ساده کار کند و بعد ها این پروژه جدی تر شدو تحت عنوان پایتون توسعه پیدا کرد و در سال ۱۹۹۱ بصورت رسمی اولین نسخه از پایتون منتشر شد.

Syntax

همونطور که گفته شد زبان پایتون دارای ساختار نوشتاری بسیار ساده ای هستش که به اون syntax گفته میشه. syntax یک زبان به مجموعه ی دستورات و ساختار نوشتاری اون گفته میشه. زبان پایتون از نظر ساختار بسیار ساده است و از نظر ظاهری بسیار شبیه به زبان انگلیسی است. حتی کسی که دانشی از برنامه نویسی ندارد با دیدن یک متن تقریبا ساده از زبان پایتون میتواند متوجه شود که این برنامه چه قصدی دارد و چه کاری انجام می دهد.

متن باز و آزاد

پایتون یک زبان آزاد و متن باز هستش و توسط بنیاد نرم افزار پایتون توسعه پیدا میکنه، مدیریت این بنیاد توسط آقای فان روسوم انجام می شود.

Python Software Foundation

نسخه های پایتون

• Python 2.7 – July 3, 2010
• Python 3.0 – December 3, 2008

پایتون دارای دو نسخه ۲ و ۳ می باشد. تفاوت اصلی اون ها در یکسری توابع توکار و ساختار نوشتاری اونها هستش. پایتون ۳ برای این ایجاد شد که یکسری ایرادات و مشکلات نسخه ۲ رو رفع کنه. پایتون ۳ امکان اجرای دستوراتی که با ساختار نوشتاری ۲ هستند رو نداره. اما این اصلا یک مشکل به حساب نمی آید. ما در این آموزش از نسخه ی ۳ پایتون استفاده خواهیم کرد اما در جاهایی که اختلاف بین ۲ و ۳ وجود دارد به آنها اشاره خواهد شد.

پروژه ها و نرم افزار های تحت پایتون

زبان پایتون در موارد مختلفی قابل استفاده است از برنامه های کاربردی گرفته تا ساخت وبسایت های اینترتی. این زبان محدود به دستگاه یا سیستم خاصی نیست و دست شما را برای ساخت هر نوع برنامه ای باز می گذارد. از نمونه برنامه ها و وب سایت های ساخته شده با این زبان می توان به:

• موتور جستجوی گوگل
• وبسایت ناسا
• وبسایت پایتون
• نرم افزار بیت تورنت
• نرم افزار بلندر
• و همچنین از زبان پایتون به عنوان زبان اسکریپت نویسی در بعضی نرم افزار ها مثل Cinema 4D و ۳D Max و… استفاده می شود.

برنامه نویسان گوگل یکی از بزرگترین استفاده کنندگان از این زبان هستند و بطور مغرورانه ای به استفاده ای از آن افتخار می کنند.

پلتفرم های پایتون

زبان پایتون یک زبان چند پلتفرمی به حساب می آید دلیل اون هم اینه که این زبان رو تمامی سیستم عامل های ویندوز و مک و توزیع های مختلف لینوکس نصب و اجرا میشه.

پایتون یک زبان سطح بالا به حساب می آید. بطور کلی زبان های برنامه نویسی را به دو دسته ی سطح بالا و پایین تقسیم می کنند که زبان های سطح پایین به ماشین ( سخت افزار ) نزدیک تر هستند مثل اسمبلی و… و اما زبان های سطح بالا از ماشین دورتر هستند مثل پایتون و….

کاربرد های پایتون

از زبان پایتون برای کارهای متعددی میتوان استفاده کرد و در این زبان فریم ورک ها و محیط های کاری زیادی وجود دارد. مثلا در زمینه ی طراحی وب سایت یکی از معروف ترین های این حوزه ی dJango(جنگو) می باشد که برای ساخت وبسایت های کاربردی از آن استفاده می شود از زمینه های کاری دیگر می توان به طراحی رابط کاربری گرافیکی برای برنامه ها GUI (Graphical User Interface) اشاره کرد که در اینجا موارد معروفی مثل tKinter و PyQT وجود دارند. البته زمینه های کاری متعدد دیگری هم وجود دارند.

تفسیری بودن

زبان پایتون یک زبان برنامه نویسی تفسیریست. یعنی این زبان بصورت تفسیری اجرا میشه. حالا اصلا تفسیر یعنی چی ؟ تو دنیای برنامه نویسی زبان ها معمولا به دو دسته ی تفسیری و کامپایلی تقسیم می شوند. زبان های تفسیری توسط عاملی بنام مفسر (Interpreter) بصورت خط به خط اجرا می شوند. یعنی مفسر زمانی که ما کد های خودمون رو می نویسیم شروع به خوندن اونها میکنه و تک به تک خط ها رو اجرا می کنه و اگر زمانی به خطی برسه که مشکل داشته باشه همونجا اخطار میده و متوقف میشه (یعنی برنامه تا محل رخ دادن خطا اجرا میشه، و از اون به بعد متوقف خواهد شد). اما زبان های کامپایلی بصورت کلی اجرا می شوند یعنی عاملی بنام اجرا کننده (Compiler) کل خط های برنامه ما رو به زبان ماشین و بصورت قابل اجرا در میاره و به ما تحویل میده و بعدا دیگر نیازی به کامپایل مجدد اون ها نیست. تو این حالت اگه کامپایلر به خطایی بر بخوره کل فرآیند رو متوقف میکنه و اصلا به ما هیچ خروجی بجز خطا رو نمیده.

کلام آخر!

تا اینجا فقط یکسری مقدمات رو بررسی کردیم و گفتیم که پایتون چی هست و از کجا اومده اما اینجا فقط چند جمله رو بعنوان کلام آخر میگم!

از کدنوشتن نترسید! واقعا نترسید خیلی ها هستند که کتاب ها و مقالات و فیلم های آموزشی زبانی رو می‌گیرند و استفاده می کنند اما زمانیکه باید خودشون شروع به کدنویسی کنند کاملا باز می مونند دست هاشونو به نشونه ی تسلیم بالا میدند چون جرات کدنویسی ندارند. پس در طول این دوره‌ی آموزشی تک تک خط های کد و مثال ها رو خودتون بنویسید (کپی نکنید!!!!) و اجرا کنید اینکار شاید به ظاهر وقتگیر و یا مسخره باشه اما باعث میشه که شما قدرت نوشتن پیدا کنید. با کدها بازی کنید، مقادیر رو تغییر بدید و حالت های مختلف رو امتحان کنید اینطوری دیدتون نسبت به کار خیلی باز میشه و این عالیه!

تنبل نباشید! این مطلب، روزنامه نیست که بخونیدش و کاری انجام ندید این دوره برای اینه که شما رو به نوشتن وادار کنه پس تمام تمرین ها رو حتما حتما خودتون انجام بدید و از اشتباه بودن یا نتونستن نترسید شما این مطالب رو میخونید که این نتوستن ها به تونستن تبدیل بشند.

و در آخر بقول کتاب Python for kids از برنامه نویسی لذت ببرید. اینجا یک محیط خشک و بی روح و جدی نیست. اینجا محل کارتون نیست اینجا جایی برای سرگرم شدن ولذت بردن از برنامه نویسیه. شما میتونید با این دید برنامه و بازی های جالبی بنویسید و اون رو با دوستانتون به اشتراک بذارید و لذت ببرید!