امروزه شاهد ظهور فناوری‌هایی هستیم که می‌توانند جنبه‌های مختلف زندگی بشر را دچار تغییر و تحول کنند. در مقاله امروز به بررسی ۱۰ فناوری نوظهور جهان در سال ۲۰۲۵ می‌پردازیم.
غولهای فناوری جهان از IBM و انویدیا گرفته تا گوگل، مایکروسافت و OpenAI از پیشگامان فناوری‌های نوظهور جهان محسوب می‌شوند. با وجود اینکه هوش مصنوعی با قابلیت‌های نوآورانه خود مورد استقبال کاربران و سرمایه‌گذاران قرار گرفته است، در سال گذشته شاهد پیشرفت مدل‌های یادگیری ماشینی با قابلیت تولید متن، ایجاد تصاویر، ویدیوها و کدهای کاربردی رایانه بوده‌ایم. این تنها یک حوزه از فناوری نوظهور سال ۲۰۲۵ است.
سیر تحول بر پایه دهه‌ها انقلاب فناوری، از اولین رایانه‌های تجاری دهه ۱۹۵۰ گرفته تا انقلاب اینترنت در دهه ۱۹۹۰ و عصر امروزی رایانش فراگیر شکل گرفته است. هر فناوری که پا به میدان گذاشته به سیر تغییر و تحول سرعت بخشیده است. به عنوان مثال، با پیشرفت‌های کنونی در محاسبات کوانتومی، حوزه‌های متعددی از رمزنگاری گرفته تا داروپژوهی در حال تغییر هستند.
با وجود پیشرفت فناوری، چالش‌های بیشتری نیز سر راه آن‌ها بوجود آمده‌اند. برای مثال، اختلالات پیش روی زنجیره‌های تامین نیمه هادی تهدید جدی برای کسب و کار ها محسوب می‌شود. علاوه بر این تهدیدات امنیت سایبری نیز شکل پیچیده‌تری به خود گرفته است.
امنیت و ملاحاظات اخلاق هوش مصنوعی حتی با وجود اینکه این فناوری در زیرساخت‌های حیاتی جای پا برای خود باز کرده است نیازمند اعمال مقررات است. امروزه اخلاق و خط مشی پیشرفت فناوری باعث ایجاد تنش بین شرکت ها، مشتریان و حتی دولتمردان شده است.
از آنجاییکه هیچ نشانه‌ای کند شدن نوآوری‌ها در حوزه فناوری دیده نمی‌شود، در مقاله امروز به برخی از برترین فناوری‌های نوظهور جهان می‌پردازیم و شما را با نمونه‌ها و پیشگامان این عرصه و اقدامات آتی آن‌ها برای رهبری این حوزه آشنا می‌کنیم.
۱۰. رایانش لبه‌ای
رایانش لبه‌ای با نزدیک‌تر کردن محاسبات به منبع، کاهش تأخیر و افزایش امنیت، پردازش داده‌ها را متحول می‌کند. این فناوری با پردازش لوکال داده‌ها، محاسبات ازدحام شبکه را به حداقل رسانده، زمان پاسخگویی را بهبود بخشیده و حریم خصوصی داده‌ها را تقویت می‌کند.
مایکروسافت در سرویس ابری Azure Edge Zones خود از این فناوری برای ارائه محاسباتی با تأخیر کم بهره می‌برد. علاوه بر این، با ادغام شبکه‌های 5G در سرویس AWS Wavelength امکان ارائه پردازش‌های بلادرنگ فراهم می‌شود. همچنین پلتفرم Cloudflare’s Workers به توسعه دهندگان این امکان را فراهم کرده است تا پردازش‌های بدون سرور در لبه شبکه ایجاد کنند.
۹. بلاک چین
فناوری بلاک چین در صنایع مختلف برای بهبود مدیریت داده‌ها استفاده می‌شود. این فناوری در واقع یک سیستم دفتر کل غیرمتمرکز و توزیع شده‌ای است که تراکنش‌های ایمن و شفاف را بدون واسطه امکان پذیر می‌کند. اتریوم به لطف بلاک چین قراردادهای هوشمند و پردازش‌های غیرمتمرکز را تسهیل می‌کند.
ریپل نیز با استفاده از این فناوری بر ساده‌سازی و کارآمد ساختن پرداخت‌های فرامرزی برای مؤسسات مالی تمرکز دارد. همچنین شرکت بین المللی IBM به کمک بلاک چین راه‌حل‌های سازمانی، به ویژه در مدیریت زنجیره تأمین، افزایش قابلیت ردیابی و کارایی را ارائه می‌دهد. بلاک چین تنها در رمز ارزها کاربرد ندارد بلکه در بخش‌های دیگری مانند مراقبت‌های بهداشتی، نظام رای گیری و حقوق مالکیت معنوی می‌توان از آن بهره مند شد.
۸. خودروهای خودران
وجود فناوری‌های پیشرفته مانند رادار، فناوری سنجش از راه دور لایدار، دوربین‌ها و هوش مصنوعی در خودروهای خودران آن‌ها را قادر می‌سازد تا در محیط‌های پیچیده بدون مشکل حرکت کنند. شرکت‌های تسلا، وایمو و کروز در خط مقدم این حوزه هستند و هر کدام از رویکردهای منحصر به فرد خود در این صنعت فعالیت می‌کند.
تسلا به شدت به سیستم‌های مبتنی بر دوربین و یادگیری ماشین متکی است، و کروز و وایمو به ایتفاده از حسگرها و نقشه‌برداری با وضوح بالا اعتقاد ویژه‌ای دارند. با این حال، علیرغم پیشرفت در حوزه خودروهای خودران، این فناوری با چالش‌هایی در زمینه‌های مقررات، پذیرش عمومی و اصلاح فنی روبرو است.
۷.زیست فناوری در کشاورزی
زیست فناوری در کشاورزی با افزایش عملکرد محصولات، انعطاف پذیری و پایداری، تولید مواد غذایی را بهبود می‌بخشد. از شرکت‌های فعال در این حوزه می‌توان به Bayer، Corteva Agriscience و Ginkgo Bioworks اشاره کرد. این شرکت‌ها با بکارگیری از این فناوری محصولات اصلاح شده ژنتیکی مقاوم در برابر آفات، بیماری‌ها و خشکسالی را روانه بازار می‌کنند. به عنوان مثال، برنج طلایی حاوی بتاکاروتن برای مبارزه با کمبود ویتامین A مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از دیگر نمونه‌های زیست فناری می‌توان به زیست فناوری میکروبی اشاره کرد که از طریق کودهای زیستی و آفت کش‌ها باعث ارتقا سلامت خاک می‌شود و سیستم مدیریت کشاورزی دقیق باعث بهبود کارایی کشاورزی می‌شود.
۶. اینترنت اشیا (IoT)
پلتفرم‌های بزرگی از قبیل AWS IoT آمازون، Cloud IoT شرکت گوگل و Cisco نمونه‌هایی از اینترنت اشیا هستند. این فناوری میلیاردها دستگاه را به منظور به اشتراک گذاشتن داده‌ها و خودکارسازی فرآیندها به هم وصل می‌کند. کاربرد اینترنت اشیا در خانه‌های هوشمند و اتوماسیون صنعتی سبک زندگی و مشاغل بشری را متحول ساخته است. این فناوری نوظهور امکان تصمیم گیری در زمان واقعی، نگهداری و تعمیرات پیشگویانه و افزایش بهره وری عملیاتی را در بخش‌ها فراهم می‌کند.
به عنوان مثال، در تولید، حسگرهای اینترنت اشیا چرخه‌های تولید را بهینه می‌کنند و در حوزه کشاورزی شرایط محصول را نظارت می‌کنند، در حالی که شهرهای هوشمند از اینترنت اشیا برای مدیریت ترافیک و صرفه جویی در انرژی استفاده می‌کنند.
۵. واقعیت افزوده (AR)
AR یا واقعیت افزوده با یکپارچه سازی محتوای دیجیتال با محیط فیزیکی در بهبود نحوه تعامل ما با جهان نقش دارد. این فناوری در حقیقت مرز بین دنیای فیزیکی و دنیای دیجیتال را از بین می‌برد. محصولاتی نظیر HoloLens مایکروسافت، ARKit اپل و Pokémon GO نیانتیک نمونه‌های توسعه یافته این فناوری هستند.
AR تجربیات دنیای واقعی را در بخش‌های مختلف، از بازی گرفته تا مراقبت‌های بهداشتی و تولید، افزایش می‌دهد. بدین ترتیب دستگاه‌های هوشمند، از جمله گوشی‌ها، تبلت‌ها و هدست‌های تخصصی، به عنوان دروازه‌ای برای تجربه واقعیت افزوده عمل می‌کنند.
۴. واقعیت مجازی ۲.۰ (VR 2.0)
فناوری واقعیت مجازی (VR 2.0) با ادغام هوش مصنوعی، محیط‌های شخصی‌شده و پاسخده را همانند سازی می‌کند و بازخورد لمسی را برای حس لامسه‌ای فراهم می‌کند. به همین دلیل این ابزار تجربه‌های همه جانبه را در صنایع متحول می‌کند. Oculus متا، پلی استیشن VR سونی و اچ تی سی با دارا بودن سخت افزارهای پیشرفته با نمایشگرهای با وضوح بالا و ردیابی دقیق حرکت نمونه‌هایی از این فناوری هستند.
این گجت‌ها با دارا بودن قابلیت‌های دسترسی پیشرفته، از جمله کنترل‌های قابل تنظیم و پشتیبانی از چند زبان، در بین کاربران بسیار محبوب و فراگیر شده است. این فناوری اکنون گرافیک فرا واقعی، صدای ۳ بعدی و ادغام یکپارچه با شبکه های 5G را برای تجربه‌هایی با تاخیر کم ارائه می‌دهد.
۳. گسترش شبکه 5G
کشور چین با داشتن ۴.۲ میلیون ایستگاه پایه از پیشتازان شبکه 5G است. این کشور دارا بودن ۴.۵ میلیون ایستگاه را تا پایان سال جاری میلادی هدف گذاری کرده است. به گزارش خبرگزاری GSMA Intelligence، پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ تعداد اتصالات 5G در جهان به ۵.۵ میلیارد برسد.
با این تعداد اتصالات، می‌توان شاهد تحول در خودروهای خودران، شهرهای هوشمند و اتوماسیون صنعتی باشیم. شرکت‌هایی مانند کوالکام، اریکسون، نوکیا و هواوی با تمرکز بر پردازش‌های با تأخیر بسیار کم و ارتباطات گسترده از نوع ماشین،در این زمینه حرف اول را می‌زنند.
۲. رایانش کوانتومی
رایانش کوانتومی از اصول مکانیک کوانتومی برای حل مسائل پیچیده‌ای که از توان کامپیوترهای کلاسیک خارج است، استفاده می‌کند. رایانه‌های کوانتومی از کیوبیت‌هایی که می‌توانند در چندین حالت به طور همزمان وجود داشته باشند و قدرت پردازش نمایی را ممکن می‌سازند، استفاده می‌کنند. این فناوری در صنایع مختلفی از جمله داروپژوهی، مدل سازی مالی،رمزنگاری و هوش مصنوعی کاربرد دارد.
رایانش کوانتومی نوید بهبود عرصه‌هایی از قبیل علم مواد، پیش بینی آب و هوا و بهینه سازی را می‌دهد. غولهای صنعتی IBM، گوگل، مایکروسافت و IonQ از پیشگامان این فناوری هستند. در سال ۲۰۲۴، ویلو، تراشه کوانتومی گوگل، توانست محاسباتی را در ۵ دقیقه انجام دهد که یک ابرکامپیوتر برای انجام آن به ۱۰ سپتیلیون سال نیاز دارد.
۱. هوش مصنوعی مولد
به گزارش شرکت مشاوره‌ای مک‌کینزی ۷۲ درصد از سازمان‌ها تا سال ۲۰۲۴ از هوش مصنوعی مولد در یک یا چند بخش تجاری استفاده می‌کنند، این در حالی است که در سال ۲۰۲۱ آین آمار ۵۶ درصد بود. خبرگزاری MarketsandMarkets نیز تخمین می‌زند بازار هوش مصنوعی مولد در سال ۲۰۳۰ به ۱۳۶.۷ میلیارد دلار برسد.
هوش مصنوعی مولد مجهز به قابلیت‌هایی مانند ایجاد محتوای در رسانه‌های مختلف، بخش‌هایی مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و امور مالی را متحول می‌کند. امکان بیش شاخصی سازی، تشخیص زودهنگام بیماری و تولید خودکار محتوا از دیگر ویژگی‌های این فناوری است. ChatGPT و DALL-E 2 از OpenAI، و انویدیا و Bard گوگل نمونه‌هایی از هوش مصنوعی مولد هستند.
لازم به ذکر اسن جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا هنگام ارائه نوآوری‌های جدید هوش مصنوعی این شرکت در CES 2025 به سیر تحول هوش مصنوعی مولد و قابلیت‌های ایجاد متن، تصاویر و صدای این فناوری اشاره کوتاهی داشت.
دیدگاه ها