بررسی جزئیات کارت گرافیک RTX 5080

کارت گرافیک RTX 5080 OC عملکردی قوی را ارائه می‌دهد و در عین حال آخرین پیشرفت‌های معماری Blackwell از Nvidia را در خود جای داده است.

البته نباید آن را بیش از حد بزرگ کرد، زیرا افزایش عملکرد خام آن نسبت به نسل قبلی رشد زیادی نداشته. فرآیند ساخت این کارت گرافیک همچنان در اندازه ۴ نانومتری باقی مانده، که در مقایسه با افزایش قدرت اجرای مشاهده شده در سری RTX 4000 کمتر است. این محدودیت‌های فیزیکی اجتناب‌ناپذیر هستند؛ حتی برای Nvidia. برای جبران این موضوع، بهبودهای مبتنی بر هوش مصنوعی به طور قابل توجهی گسترش یافته‌اند؛ به ویژه با تکنولوژی‌های DLSS 4 و MFG. برخلاف نسخه‌های قبلی منتشر شده، که گیمرها باید منتظر بهینه‌سازی گسترده می‌ماندند، DLSS 4 به راحتی روی GPUهای قدیمی‌تر قابل دسترسی است. با این حال، MFG (تولید چند فریمی) منحصر به سری RTX 5000 باقی می‌ماند و به RTX 5080 OC اجازه می‌دهد تا قابلیت‌های نسل بعدی خود را به طور کامل به کار گیرد.

این کارت در زمینه بهبودهای عملکردی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌درخشد و آینده رندرینگ لحظه‌ای و افزایش کیفیت (Upscaling) را نشان می‌دهد. در حالی که بهبودهای سخت‌افزاری خام ممکن است الزامی به نظر برسند، RTX 5080 ثابت می‌کند که تکامل بعدی گیمینگ فقط درباره قدرت خام نیست بلکه درباره بهینه‌سازی هوشمند در اجرا است. بزرگترین محدودیت این کارت گرافیک، VRAM آن است. این کارت تنها ۱۶ گیگابایت VRAM دارد، اگرچه ارتقای آن به GDDR7 سرعت را به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است. با این وجود، سناریوهایی وجود دارند که در آن کارت گرافیک با مشکل مواجه می‌شود و گاهی اوقات منجر به کرش می‌شود.

کاهش رزولوشن کمک زیادی می‌کند و در چنین مواردی اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین RTX 5080 برای گیمینگ در حد HD با تنظیمات حداکثر ایده‌آل است. در برخی بازی‌ها، حتی می‌تواند رزولوشن 4K را بدون کاهش جزئیات اجرا کند. با این حال، عملکرد در 4K بسته به عنوان بازی متفاوت است و تست‌های بیشتری برای تعیین قابلیت‌های واقعی آن در زمینه‌های مختلف الزامی خواهد بود.

کارت گرافیک RTX 5080 چیست؟

می‌توان گفت که RTX 5080 یک کارت گرافیک با عملکرد بالا بر اساس چیپ گرافیکی GB203 است که آن را به دومین کارت گرافیک مصرفی سریع ساخته شده با استفاده از معماری جدید Blackwell از Nvidia تبدیل می‌کند. سری TUF از Asus در بازار کارت‌های گرافیک به خوبی شناخته شده است. از نظر ظاهری، کارت‌های TUF به دلیل طراحی ساده اما کاربردی خود شناخته می‌شوند. RTX 5080 نیز از این نظر مستثنی نیست و به طور یکپارچه در خط تولید قرار گرفته است.

از نظر فنی، RTX 5080 همان مجموعه ویژگی‌های پرچمدار RTX 5090 را ارائه می‌دهد؛ به این معنی که هیچ کاهشی در عملکرد اصلی و قدرت اجرا وجود نخواهد داشت. با این حال، نگاهی دقیق‌تر به مشخصات، تفاوت‌های واضحی در عملکرد میان دو مدل را نشان می‌دهد که بلافاصله توجه مخاطب را به خود جلب می‌کنند.

با انتشار کارت‌های گرافیک Blackwell، بسیاری از بازی‌ها از ویژگی‌های جدیدی مانند DLSS و MFG (تولید چند فریمی) بهره‌مند خواهند شد. علاوه بر این، DLSS به مدل Transformer منتقل می‌شود. چنین موضوعی برای دارندگان کارت‌های گرافیک قدیمی‌تر RTX نیز مفید خواهد بود. با این حال، تولید چند فریمی (MFG) منحصر به کارت‌های گرافیک سری RTX 5000 خواهد بود. اگر بازی به طور بومی از MFG پشتیبانی نکند، کاربران همچنان می‌توانند آن را از طریق برنامه کنترل پنل Nvidia فعال کنند. به گفته Nvidia، نباید تفاوت عملکردی بین پشتیبانی بومی و فعال‌سازی از طریق کنترل پنل وجود داشته باشد.

بسته‌بندی و طراحی کلی

به محض باز کردن جعبه، با طراحی قوی و خوش‌ساخت این کارت گرافیک تحت تأثیر قرار می‌گیرید. بدنه خارجی از ترکیبی از فلز و پلاستیک ساخته شده است، در حالی که صفحه پشتی آلومینیومی آن، استحکام ساختاری را افزایش داده و انتقال حرارت را تقویت می‌‎کند.

طراحی، با حفظ ظاهر سری TUF، مات و ساده است. نورپردازی RGB به حداقل رسیده و به لوگو کنار کارت گرافیک محدود شده است. همین موضوع ظرافتی را اضافه می‌کند که بیش از حد به نظر نمی‌رسد. این رویکرد محتاطانه قرار است برای گیمرها و سازندگان محتوا که عملکرد و دوام را بر زیبایی‌های چشم‌نواز ترجیح می‌دهند، جذاب باشد.

یکی از نکات برجسته این محصول، سیستم خنک‌کننده آن است که از سه فن محوری بزرگ برای ایجاد جریان هوای قوی و کشیدن هوای تازه به طور موثر استفاده می‌کند. با این حال، اندازه بزرگ کارت گرافیک را نباید نادیده گرفت. با طول نسبتاً کمتر از ۳۵ سانتی‌متر و عرضی معادل چهار اسلات، ممکن است در برخی ساخت‌ها، اسلات‌های PCIe مجاور شما را مسدود کند. به طور کلی، در نگاه اول، کارت‌های گرافیک RTX 5080 هم در طراحی و هم در کیفیت ساخت عالی عمل کرده‌اند.

عملکرد: سیستم PCIe 5.0 اما فقط ۱۶ گیگابایت VRAM

کارت‌های گرافیک RTX 5090 همانند RTX 5080 از پیشرفت‌های فنی معماری جدید Blackwell بهره می‌برند. با این حال، از نظر عملکرد، دومین مدل سریع این سری تمایز واضحی با پرچمدار آن دارد؛ برای مشاهده این تفاوت کافی‌ست به نتایج تست‌های نگاهی دقیق‌تر بیندازیم.

RTX 5080 دومین کارت گرافیکی قدرتمند در خط تولید Blackwell از کمپانی Nvidia است. این کارت دارای ۱۰۷۵۲ هسته CUDA دارد و از ۱۶ گیگابایت حافظه GDDR7 و پهنای باند حافظه ۹۶۰ گیگ بر ثانیه بهره می‌برد.

یکی از نکات برجسته آن پشتیبانی از DLSS 4، در همکاری با تولید چند فریمی (MFG)، است. این فناوری پیشرفته، واقع‌گرایی بصری را با استفاده از تولید فریم مبتنی بر هوش مصنوعی و بازسازی پرتو بهبود می‌بخشد. Nvidia ادعا کرده است که این پروسه کیفیت نمایش برتر و گیم‌پلی روان‌تری را ارائه می‌دهد.

کارت‌های گرافیک RTX 5080 از رابط PCIe 5.0 در شرایط بهینه استفاده می‌کند. با این حال سازگاری معکوس، با استانداردهای قدیمی‌تر PCIe، تضمین می‌کند که جدیدترین کارت‌های گرافیک Blackwell همچنان می‌توانند با مادربردهای قدیمی‌تر کار کنند.

شرایط تست کارت گرافیک RTX 5080

برای این تست، از پردازنده AMD Ryzen 7 9800X3D همراه با مادربرد Asrock X870E Taichi استفاده شده است. تمام بنچمارک‌های عملکرد در حالت اجرایی (Performance Mode) کارت گرافیک انجام شدند.

به عنوان یک جایگزین، حالت ساکت (Q-Mode) نیز ارائه داده می‌شود که از انحنای فن برای کاهش سرعت فن استفاده می‌کند. با این وجود، این حالت روی مصرف حداکثر انرژی یا سرعت کلاک کارت گرافیک تأثیر نمی‌گذارد.

بنچمارک‌های سنتتیک

کارت‎‌های گرافیکی RTX 5080 نسبت به RTX 4080 Super در بنچمارک‌های سنتتیک کمی قدرت اجرا را افزایش می‌دهند؛ با این وجود کارت گرافیک مذکور در مقایسه با نسخه پایه‌گذار RTX 5080، به سختی پیشی می‌گیرد. باید در نظر داشته باشید که تفاوت میان قدرت اجرای این دو تنها ۲ درصد است. چنین تفاوتی در استفاده واقعی و هنگام کار قابل توجه یا قابل بررسی نخواهد بود.

در مقابل پرچمدار جدید، RTX 5090، کارت گرافیکی RTX 5080 به طور قابل توجهی عقب می‌افتد. حتی RTX 4090 نیز پیشتازی واضحی دارد و با برتری ۱۱ درصدی خود از RTX 5080 پیشی می‌گیرد. از نظر رقابت با AMD، کارت‌های گرافیکی Radeon RX 7900 XTX همچنان رقیب سرسختی هستند؛ حتی در مقابل دومین مدل سریع Blackwell از Nvidia.

با وجود نتایج تست سنتتیک، امتیازات بنچمارک همیشه مستقیماً عملکرد واقعی گیمینگ یا بهره‌وری را به نمایش نمی‌گذارند. همان‌طور که عملکرد واقعی بسته به عواملی مانند بهینه‌سازی بازی، به‌روزرسانی‌های درایور و نیازهای خاص کاملاً متفاوت خواهد بود.

عملکرد کارت گرافیک RTX 5080 در برنامه‌های حرفه‌ای

بر اساس نتایج تست، به طور کلی کارت گرافیک مورد نظر ما از RTX 5090 (در زمینه عملکرد و اجرای کلی) عقب می‌افتد. با این حال، برای کارهای نیمه‌حرفه‌ای، RTX 5080 همچنان می‌تواند گزینه مناسبی باشد، زیرا عملکرد مطلوب را در SPECviewperf 2020 ارائه می‌دهد.

در آخرین تست SPECworkstation 4.0، تفاوت اجرایی میان این کارت‌های گرافیکی کاهش می‌یابد؛ اگرچه رتبه‌بندی کلی بدون تغییر باقی می‌ماند. جالب اینجاست که AMD باری دیگر به عنوان گزینه‌ای قدرتمند برای برنامه‌های حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نهایت این Radeon RX 7900 XTX است که استاندارد را در این دسته تعیین می‌کند.

با این حال، سازگاری سخت‌افزاری با نرم‌افزارهای خاص برای به حداکثر رساندن عملکرد بسیار مهم است. در محیط‌های حرفه‌ای کارت‌های گرافیکی Workstation مجهز به درایورهای تخصصی‌،به طور کلی بهترین انتخاب برای اطمینان از ثبات و بهینه‌سازی کامل نرم‌افزار هستند.

عملکرد گیمینگ

کارت‌های گرافیکی RTX 5080 برای مدیریت بازی‌های مدرن قدرت کافی دارند اما عملکرد آن بسته به عنوان بازی متفاوت است. نگاهی دقیق‌تر نشان می‌دهد که محدودیت‌های VRAM می‌توانند به یک مانع تبدیل شوند، زیرا حافظه ۱۶ گیگابایتی این کارت تنها نصف مدل پرچمدار است.

یک مثال واضح از این موضوع، بازی Indiana Jones and the Great Circle است که به طور مداوم در رزولوشن 4K با DLSS و ردیابی مسیر کامل کرش می‌شود. همین موضوع نشان می‌دهد مشکل VRAM واقعی است. بنچمارک‌ها در این زمینه کامل نشدند؛ اگرچه حتی RTX 4080 نیز با مشکل مواجه شد و تنها ۱۷ فریم بر ثانیه ارائه داد. احتمالاً RTX 5080 نیز عملکرد بهتری نخواهد نداشت. با این حال، این مشکل در سایر بازی‌ها وجود ندارد؛ این نکته باعث می‌شود Indiana Jones and the Great Circle بیشتر یک استثنا باشد تا یک روند کلی.

برای کسانی که خریداری RTX 5080 را در نظر می‌گیرند، انتخاب نمایشگر مناسب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این کارت عمدتاً برای گیمینگ QHD (رزولوشن 1440p) و UHD (رزولوشن 4K) طراحی شده است. البته گیمینگ 4K ممکن است به مرور زمان چالش‌برانگیزتر شود؛ به خصوص زمانی که تنها به عملکرد rasterisation (تبدیل تصویر وکتور به رستر) تکیه می‌شود. فناوری‌های upscaling مانند DLSS ممکن است برای حفظ نرخ فریم روان در رزولوشن‌های بالاتر ضروری باشند.

DLSS 4 و تولید چند فریمی (MFG)

هنگامی که به عملکرد خام رستر نگاه می‌کنیم، کارت‌های گرافیکی Blackwell از شرکت Nvidia برتری قابل توجهی نسبت به نسل Ada Lovelace ارائه نمی‌دهند. با این حال Nvidia فناوری‌های کلیدی، از جمله DLSS و تولید فریم (FG)، را بهبود داده و بازسازی کرده است.

با تغییر به مدل Transformer (DLSS 4)، کیفیت تصویر به طور چشم‌گیری بهبود می‌یابد؛ بدون اینکه روی قدرت اجرا تأثیر بگذارد. در ترکیب با FG و تولید چند فریمی (MFG)—که منحصر به کارت‌‎های گرافیکی Blackwell است—نرخ فریم می‌تواند افزایش یابد.

کارت‌های گرافیکی RTX 5080 برتری چندانی نسبت به نسخه پایه‌گذار (Founders Edition) ندارند؛ اگرچه از همان چیپ همیشگی استفاده می‌کند. با این حال، در مقایسه با RTX 5090، همچنان با تفاوت قابل توجهی عقب می‌ماند.

هنگامی که عملکرد گیمینگ بومی با DLSS 4 و فعال‌سازی MFG در نظر گرفته می‌شود، تفاوت چشمگیری را مشاهده می‌کنیم. با فعال‌سازی MFG، کارت‌های گرافیکی RTX 5080 OC می‌توانند افزایش عملکرد ۴ برابری را نسبت به RTX 4090 تجربه کنند.

البته این مقایسه محدودیت‌هایی دارد، زیرا پرچمدار Ada Lovelace از این فناوری‌های جدید پشتیبانی نمی‌کند. به همین دلیل، این مقایسه منصفانه نیست. با در نظر گرفتن همین موضوع، RTX 5080 نرخ فریم روانی را، با فعال‌سازی بهبودهای مبتنی بر هوش مصنوعی، ارائه می‌دهد.

انتشار صدا

کمپانی Asus سیستم خنک‌کننده با عملکرد بالایی را در RTX 5080 خود قرار داده است. این کارت دارای سه فن Axial-Tech است که برای ایجاد جریان هوای بهینه و کنترل دما طراحی شده‌اند.

در عمل، این تصمیم یعنی فن‌ها در حالت 2D غیرفعال هستند و تنها تحت بارهای سبک و با سرعت پایین می‌چرخند. در حالت idle یا کارهای کم‌فشار، تنها ۳۰.۳ دسی‌بل در یک تنظیم تست اندازه‌گیری شده است که کارت را تقریباً بی‌صدا می‌کند.

با این حال، در تست استرس، سطح صدا به ۴۲.۳ دسی‌بل افزایش پیدا می‌کند. اگرچه این میزان صدا بیش از حد بلند نیست، به وضوح در طول عملیات قابل شنیدن است.

دمای کارت گرافیک RTX 5080

کارت‌های گرافیکی RTX 5080 از عملکرد خنک‌کنندگی متفاوتی نسبت به Founders Edition استفاده می‌کنند که باعث می‌شود این دو کارت گرافیک از نظر تبادل حرارت بسیار متفاوت باشند. Asus از یک هیت‌سینک بزرگ با محفظه بخار همراه با سه فن Axial-Tech برای عبور هوای تازه از طریق پره‌های خنک‌کننده برای مدیریت حرارت استفاده کرده است.

البته شرکت مذکور ار فناوری MaxContact خود نیز تبلیغ می‌کند، که طراحی شده است تا یک سطح تماس فوق‌العاده صاف بین خنک‌کننده و چیپ کارت گرافیک فراهم کرده و انتقال حرارت بهتری را تضمین کند. با این حال، این ادعا را نمی‌توان تأیید کرد، زیرا در طول تست کارت گرافیک باز نشده است.

هیت‌سینک بزرگ برای مدیریت TGP کامل ۳۶۰ واتی کارت گرافیک کافی است. در طول تست استرس، دمای حداکثر ۶۴.۳ درجه سانتی‌گراد برای هسته GPU ثبت شده است؛ در حالی که دمای VRAM کمی پایین‌تر و در ۶۲ درجه سانتی‌گراد باقی ماند. متأسفانه، دمای نقطه داغ کارت گرافیک اندازه‌گیری شود و مشخص نیست که آیا Nvidia این قابلیت را در به‌روزرسانی‌های آینده فعال خواهد کرد یا خیر. دسترسی به این داده‌ها ارزشمند خواهد بود، زیرا می‌تواند به تشخیص مشکلات احتمالی انتقال حرارت ناشی از فرسودگی مواد با گذر زمان کمک کند.

Asus رویکرد متفاوتی نسبت به مواد حرارتی در مقایسه با نسخه Founders Edition از Nvidia دارد، که از فلز مایع برای بهبود رسانایی استفاده می‌کند. در عوض از یک پد حرارتی تغییر فاز استفاده می‌شود، که طراحی شده است تا به همان اندازه بادوام باشد و در عین حال از معایب خمیر حرارتی سنتی دوری کند. این مسئله ثبات بلندمدت را بدون ریسک‌های مرتبط با استفاده از فلز مایع تضمین می‌کند.

مصرف برق

خوشبختانه، RTX 5080 رکورد جدیدی در مصرف برق ثبت نمی‌کند. با این حال، Nvidia نسبت به RTX 4080 میزان TGP را افزایش داده است. این مقدار را از ۳۲۰ وات به ۳۶۰ وات رسیده است. افزایش مذکور از افزایشی که در پرچمدار این سری مشاهده می‌شود، کمتر است؛ مصرف برق در سری مورد نظر تا ۵۷۵ وات (یک رکورد جدید برای کارت‌های گرافیکی Nvidia) بالا می‌رود.

بر اساس تست‌های انجام شده، RTX 5080 مصرف برق مشابه RTX 3090 دارد. هنگامی که عملکرد به ازای هر وات در نظر گرفته می‌شود، بهبود قابل توجهی در بازدهی نسبت به نسل‌های قبلی نشان می‌دهد. با این حال، با اوج مصرف ۴۸۷ وات در تست‌های استرس و حدود ۴۵۰ وات در گیمینگ، RTX 5080 به هیچ وجه یک کارت گرافیک کم‌مصرف محسوب نمی‌شود.

برای کسانی که قصد خریداری و نصب دومین کارت گرافیک سریع در سری Blackwell را دارند، Asus یک منبع تغذیه با حداقل ۸۵۰ وات را توصیه می‌کند. رعایت این مشخصات برای اطمینان از عملکرد پایدار و قابل اعتماد سیستم تحت فشار بسیار مهم است.

رتبه‌بندی کلی

RTX 5080 یک کارت گرافیک با عملکرد بالا است که با استفاده از معماری جدید Blackwell از Nvidia، افزایش قابل توجهی در نرخ فریم ارائه می‌دهد؛ البته به شرطی که آخرین ویژگی‌های آن مورد استفاده قرار بگیرند. Asus به طراحی امضای TUF خود وفادار مانده است و اطمینان حاصل می‌کند که این کارت گرافیک به سادگی در خط تولید سری TUF قرار بگیرد.

با این حال، دارندگان کارت‌های بسیار قدرتمند از نسل Ada Lovelace نباید نگران باشند. افزایش عملکرد خام نسبت به نسل قبلی نسبتاً متوسط است. بزرگترین مزیت‌های معماری Blackwell به فناوری‌های جدید آن تعلق دارد که افزایش قابل توجهی در نرخ فریم در بازی‌ها و برنامه‌های پشتیبانی‌شده ایجاد می‌کند.