دی ان ای خارج کروموزومی یا ecDNA بخشی از عنصر ژنتیکی است که در خارج از کروموزوم‌های سلول‌های انسان یافت می‌شود. کروموزوم مخذن اصلی عناصر ژنتیکی عادی بوده که دستورات چگونگی رفتار، عملکرد و تولید مجدد را به سلول‌های یادشده ارسال می‌کند. ژن‌هایی که خارج از کروموزوم در دیگر بخش‌های سلول یافت می‌شوند، استعداد فعالیت سرطان‌زا داشته و احتمالاً دلیل اصلی مقاومت بالای برخی از سرطان‌ها در برابر داروها نیز می‌باشند.
حالا تیمی از شیمی‌دانان، زیست‌شناسان، متخصصین ژنتیک، ریاضی‌دانان و ایمن‌شناسان دانشگاه‌های کالیفرنیا، بریتانیا و دیگر مراکز تحقیقاتی در سایر نقاط جهان امروز به نقش اساسی ecDNA در پخش و وخیم‌تر شدن سرطان در بدن پی بردند. به‌گفته‌ی هاوارد چنگ (Havard Chang)، متخصص ژنتیک دانشگاه استنفورد، آنکوژن‌های مخفی در ecDNA دلیل اصلی رفتار عجیب بدن بیماران سرطانی، مانند پخش سرطان با سرعتی غیرقابل انتظار، تومورهای مقاوم در برابر دارو و وخیم‌شدن سرطانی که قبلاً درمان شده است، بوده و همین موضوع درمان این بیماری را دشوار کرده است.
زمانی که ژن‌های عادی در کروموزوم‌ها شروع به بروز رفتار ناهنجار می‌کنند، سلول‌ها می‌توانند به تعداد غیرقابل کنترلی تقسیم شده و به تومور خوش‌خیم یا سرطان تبدیل شوند. هرچند که امکان هدف قراردادن آنکوژن‌های یادشده توسط داروها وجود دارد اما برخی از انواع سرطان‌های بدخیم می‌توانند پس از مدتی در برابر این داروها مقاومت کنند. ظاهراً راز پخش سرطان، مخفی شدن آنکوژن‌ها در ecDNA پیش از فعال شدن مجدد آن‌هاست.
بر اساس گزارش پروفسور چارلی سوانتن (Charlie Swanton) از موسسه‌ی فرنسیس کریک، تحقیقات مربوط به ecDNA نشان می‌دهند که آنکوژن‌ها می‌توانند به‌طور کلی از تومور ناپدید شده و زمانی که بیمار استفاده از دارو را متوقف می‌کند، مجدداً در آن ظاهر شوند. کشف نقش ecDNA در سرطان حالا باعث شده تا دانشمندان بتوانند به روشی جدید برای مقابله با این بیماری دست پیدا کنند. به‌گفته‌ی هوارد چنگ، دانشمندان همین حالا موفق شده‌اند که اولین پروتئین نگه‌‌دارنده‌ی ecDNA را کشف کنند.
منبع: TechSpot
نظرات