دانشمندان دانشگاه لندن و کمبریج گونه‌ی جدیدی از یخ را کشف کردند که در زمین مشاهده نشده اما در قمرهای یخی وجود دارد. این فقط یکی از ۲۳ نوع یخی است که دانشمندان در طول سالیان گذشته کشف کرده‌اند.
هرچند که آب عنصر اصلی حیات بوده و ۷۰ درصد از سطح زمین را تشکیل می‌دهد اما بسیاری از ویژگی‌های آن کماکان برای علم مدرن عجیب و ناشناخته است. برای مثال آب تحت فشار زیاد راحت‌تر قابل فشرده‌سازی است. این ویژگی تنها مختص آب بوده و در دیگر ماده‌ها برعکس است.
یکی دیگر از ویژگی‌های عجیب آب، فشرده شدن پس از کاهش دمای آن است. در واقع فشردگی آب در دمای ۴ درجه سانتی گراد به حداکثر میزان خود می‌رسد و با نزدیک شدن به دمای ۰ درجه، آب به تدریج به کریستال‌های یخ تبدیل شده و فشردگی آن کم می‌شود. همین موضوع دلیل شناور ماندن یخ روی آب است. این ویژگی منحصر به فرد آب باعث شد تا دانشمندان علاقه‌ی زیادی به گونه‌ی جامد آن پیدا کنند.
بررسی فرم جامد آب در طی سال‌های گذشته منجر به کشف ۲۲ نوع مختلف یخ، شامل ۲۰ نوع کریستالی و دو مدل بی‌شکل پرتراکم (HDA) و کم‌تراکم (LDA)، شده بود. دانشمندان یخ LDA را در سال ۱۹۳۰ و یخ HDA را در سال ۱۹۸۰ کشف کردند. هر دو نوع یخ یادشده در فضا وجود دارد چرا که در آن‌جا گرمای کافی برای تشکیل یخ کریستالی موجود نیست. در واقع نزدیک‌ترین مکان به زمین که در آن یخ‌های LDA و HDA مشاهده شده‌اند، اتمسفر بالایی زمین است.
حالا گروهی از دانشمندان دانشگاه لندن و کمبریج نوعی از یخ بی‌شکل با نام میان‌تراکم (MDA) را تولید کرده‌اند که از نظر تراکم بین یخ‌های LDA و HDA قرار می‌گیرد. دانشمندان این نوع یخ را به طور تصادفی پس از قراردادن یخ معمولی در آسیاب گلوله‌ای با دمای زیر ۲۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد کشف کردند. این نوع یخ از نظر مولکولی و تراکم شباهت زیادی به آب دارد اما در عین حال به قدری متراکم است که لمس کردن آن باعث برهم خوردن ساختار آن نمی‌شود.
ظاهراً فرآیند آسیاب گلوله‌ای باعث پودرشدن کریستال‌های یخ و تبدیل شدن آن‌ها به حجمی بی‌شکل شده است. یکی از جالب‌ترین ویژگی‌های این گونه‌ی یخ، تبدیل شدن آن به کریستال پس از ذوب شدن است؛ فرآیندی که گرمای فوق‌العاده زیادی را تولید می‌کند. دانشمندان معتقدند که همین موضوع دلیل یخ لرزه‌های قمر گانمید (Ganymede) می‌باشد. انتظار می‌رود که در آینده ویژگی‌های دیگری از یخ MDA نیز کشف شود.
منبع: TechSpot
نظرات