برخلاف تفکرات رایج، هیچ‌وقت برای یادگیری یک زبان جدید دیر نیست. می‌توانید از نکاتی که در این مقاله آوردهایم، برای شروع یادگیری زبان مد نظرتان استفاده کنید.
برای بیشتر از دو سال، دولسی شونِر اهل میلواکی در ایالت ویسکانسین، به طور روزانه روی گوشی‌اش تمارین آلمانی انجام داده است. شاید این کار برای برخی مانند یک تکلیف خودخواسته به نظر بیایید، اما این کار برای شونر که عاشق زبان‌ها است و ویراستار مجله Reader’s Digest و انتشارات دیگری است، این گونه به نظر نمی‌آید. وی در این باره می‌گوید:
من از این کار لذت می‌برم. توانایی خواندن یک داستان کوتاه به آلمانی بسیار خوشایند است.
توانایی خواندن متن، نوشتن یا برقرار کردن یک مکالمه در یک زبان دیگر، کاری است که تعداد بسیار کمی از آمریکایی‌ها انجام می‌دهند. تنها ۷ درصد از دانشجویان آمریکایی زبانی غیر از انگلیسی را یاد می‌گیرند و کمتر از یک درصد بزرگسالان آمریکایی به زبانی که در دانشگاه یا مدرسه خوانده‌اند، مسلط هستند. شونر هم در برهه‌ای یکی از این ۹۹ درصد بزرگسالان آمریکایی بوده است. او می‌گوید:
از کلاس آلمانی دانشگاهم چیز بسیار کمی به یادم مانده بود.
اما پاداش کسانی که زبان دومی (یا سوم، یا چهارمی) یاد می‌گیرند، بسیار عمیق است؛ یکی از موارد واضح آن، فرصت‌های افزایش یافته سفر به کشورهای مختلف است. از سایر مزایای آن اما می‌توان به بهبود حافظه و توانایی انجام چند کار همزمان اشاره کرد. مغزهای دو زبانه در مقابل نارسایی‌های شناختی مانند بیماری آلزایمر، دفاع بهتری دارند و با استناد به نظر سنجی‌ای که توسط برنامه یادگیری زبان Babbel انجام شده است، دانستن زبان‌های متعددی می‌توانند شما را جذاب‌تر جلوه دهند.
چرا افراد بیشتری چند زبانه نیستند؟
خب با این تفاسیر، چرا تعداد بیشتری از ما چندین زبان بلد نیستند و یا حتی تلاشی هم در این زمینه نمی‌کنند؟ پاسخ‌های متعددی برای این پرسش وجود دارند، اما یکی از شایع‌ترین باورهای غلطی که در ذهن بسیاری نقش بسته، این است؛ بزرگسالان، مخصوصاً آن‌هایی که سن بیشتری دارند، نمی‌توانند به راحتی کودکان به یادگیری زبان بپردازند.
بسیاری از زبان شناسان دیری است که بر سر پرسش چه سنی برای یادگیری زبان زیادی دیر است؟ در حال بحث و تحقیق هستند. اما تحقیقات اخیر به طورکل این پرسش را از بیخ و بنیان مردود می‌شمارند. دکتر اَلیسون گابریِل از دانشگاه کانزاس، که سال گذشته رهبری تحقیق را بر عهده داشت (که نشان می‌داد زبان آموزان بزرگسال -حتی اگر تازه کار باشند- می‌توانند ساختار جملات را تا حدود بسیار زیاد درست مانند گویشوران بومی پردازش کنند)، می‌گوید:
هیچ مقطع زمانی جادویی‌ای وجود ندارد که پس از گذشتن از آن یادگیری یک زبان جدید، به امری غیرممکن بدل شود. تحقیق مجزای دیگری که اخیراً در دانشگاه کمبریج انجام شده است نیز نشان می‌دهد آموزش زبان، روی کودکان و بزرگسالان به یک اندازه تاثیر می‌گذارد.
با اینکه این گفته که کودکان به طور معمول در یادگیری زبان‌های جدید سریع‌تر هستند و زودتر یاد می‌گیرند، این امر بیشتر بسته به روش یادگیری آن‌ها است تا سنی که در آن آموزش می‌بینند. کودکان اطلاعات زیادی را صرفاً با گوش سپردن به خانواده، دوستان، معلم‌ها و رسانه‌های صوتی و تصویری اطرافشان درک و دریافت میکنند. این فرآیند بدون تلاش و تفکر چندانی از سوی آن‌ها انجام می‌گیرد و وقتی هم که تلاش خود را به کار می‌بندند، به قصد درک کامل داستان، لطیفه یا بازی‌ای که در حال انجام است این کار را انجام می‌دهند.
از طرفی دیگر بزرگسالان خیلی بیشتر تمایل به یادگیری زبان در قالب سفت و سخت آکادمیک دارند؛ قالبی که در آن انتخاب بسیار محدودی در آنچه مطالعه میکنند دارند و از این رو ریسک دل‌زده شدن وجود دارد. چیزی که خانم شونر از کلاس‌های آلمانی خود به یاد می‌آورد، فشاری است که بر خود برای بالا نگه داشتن میانگین نمرات خود وارد می‌کرده است. او می‌گوید:
من از اشتباه کردن واهمه داشتم. اما الان هیچ ترسی ندارم و عملکردم بسیار بهتر از زمانی است که در دانشگاه بودم.
چگونه زبانی جدید یاد بگیریم؟
اگر رویای دوزبانه شدن را در سر می‌پرورانید، باید از این واقعیت باخبر باشید که سن‌تان به هیچ وجه نباید مانعی در راه شما باشد. سعی کنید فرآیند یادگیری خود را جذاب‌تر کنید تا با نکاتی که در بخش زیر آوردهایم، در این راه موفق‌تر شوید:
- انگیزه خود برای یادگیری زبانی جدید را بیابید
آیا افسوس می‌خورید که چرا در دبیرستان در کلاس اسپانیایی خود دقت بیشتری نداشتید؟ اگر این‌طور است، با خودتان فکر کنید که چرا این کار را نکردید. شاید تمام چیزی که از آن کلاس می‌خواستید نمره خوب، یا صرفاً پاس کردن آن درس برای فارغ التحصیلی بوده است. زبان‌شناسان این انگیزه‌ها را مشوقان خارجی می‌نامند. اما موفق‌ترین زبان آموزان آن‌هایی هستند که انگیزه‌شان درونی است و از اعماق وجودشان برای یادگیری وقت می‌گذارند و تلاش میکنند. پس زبانی که بیشتر از همه مشتاق استفاده کردن از آن هستید را انتخاب کنید و به هر شکلی که می‌توانید از آن استفاده کنید.
- ابزار خود را انتخاب کنید (مانند برنامه‌های یادگیری زبان)
با اینکه این کار پر از خطا و آزمایش است، اما به مرور خواهید فهمید کدام منابع برای شما بهتر هستند. برنامه‌های موبایلی مانند دوئولینگو (Duolingo) و بَبِل (Babbel) یادگیری شما را جذاب‌تر میکنند، پس اگر ساعت‌ها پای بازی موبایل می‌گذارید، احتمالاً به این دو برنامه اعتیاد پیدا خواهید کرد. سایر برنامه‌ها مانند رزتا استون (Rosetta Stone) و پیمسلیور (Pimsleur) از جذابیت کمتری برخوردارند، اما منابع مورد اطمینان‌تری هستند.
می‌توانید یک کلاس مکالمه بر روی برنامه‌هایی مانند Italki یا idelwind را هم در نظر بگیرید و در ضمن به هیچ وجه نسبت به کتاب‌ها بی اعتنا نباشید. انتشارات McGraw Hill and Barron’s کتاب‌های عالی‌ای ارائه می‌دهد که حاوی آموزش دستور زبان و کتاب‌های کار همراه با پاسخنامه هستند و با استفاده از آن‌ها می‌توانید سحط خود را بسنجید. اما شاید از داستان‌های کودکان لذت بیشتری ببرید، چرا که لغات آن‌ها ساده‌تر هستند و فهم روایاتشان ساده.
- خود را در زبان جدید غرق کنید
تا جایی که می‌توانید خودتان را در زبان انتخابیتان غرق کنید. فیلم ببینید یا به آهنگ گوش کنید، حتی اگر در پس زمینه کارهایتان در حال پخش باشند. هرازگاهی به دور و بر خودتان نگاهی بیندازید تا ببینید چه چیزهایی را می‌توانید در زبانی که در حال یادگیری آن هستید نام ببرید. یا حتی بهتر از این کار، می‌توانید روی کاغذی نام هر یک از وسایل خانه‌تان را بنویسید و روی آن‌ها بچسبانید. با این کار، هیچ چاره‌ای جز دیدنشان نخواهید داشت و در مدت زمان بسیار کوتاهی آن‌ها را یاد خواهید گرفت.
- هنگام یاد گیری زبان جدید، با دیگران ارتباط برقرار کنید
تمرین کردن با دیگران به شما کممک می‌کند آنچه یاد گرفته‌اید را در ذهت‌تان حک کنید و نسبت به ایده‌هایی که قادر به بیان‌شان هستید، آگاه‌تر شوید. افرادی که با آن‌ها صحبت می‌نید نیز نیازی نیست لزوماً افرادی باشند که زبان مورد انتخاب شما ، زبان مادریشان باشد.. اما با این حال سایت‌ها و برنامه‌های متفاوتی مانند languageexchange.com، HelloTalk و TalkAbroad می‌توانند کاملاً بدون هزینه یا با هزینه‌ای اندک، شما را به این افراد متصل کنند.
- به اشتباهاتتان زیاد بها ندهید
کودکان همیشه اشتباه میکنند. به طور مثال آن‌ها ماضی فعل Go را به جای Went، Goed صرف میکنند و به جای Children، می‌نویسند childs. اما چیزی که از این شاتباهات یاد می‌گیرند، درک قوانین کلی است. به عنوان مثال ما در انگلیسی پسوند ed را جهت نشان دادن عملی که در گذشته انجام شده استفاده می‌کنیم، برای جمع کردن یک اسم مفرد از s در انتهای کلمه استفاده می‌کنیم و مواردی دیگر. با اینکه کودکان به طور معمول از این قواعد به درستی استفاده نمی‌کنند، اما الگوها را متوجه می‌شوند و در برخی مواقع بدیع، از آن‌ها استفاده میکنند. این دقیقاً همان کاری است که زبان آموزان موفق در حین یادگیری یک زبان جدید انجام می‌دهند.
ممکن استبرخی اوقات با یک فعل بی قاعده یا استثنائاتی در برخی قوانین مواجه شوید و نتوانید موردی که در بالا گفته شد را به خوبی اجرا کنید. اما در اکثر مواقع، اشتباهات چندانی نخواهید کرد و وقتی هم که اشتباه کنید، کسانی که به زبان مورد نظر شما مسلط هستند، باز هم منظورتان را خواهند فهمید.
- در حین یادگیری یک زبان جدید کمتر تلاش کنید
با اینکه شاید این جمله کمی متناقض به نظر بیاید، اما احتمال اینکه الگوهای زبانی را در حینی که توجه بسیاری زیادی ندارید یاد بگیرید، خیلی بیشتر از زمانی خواهد بود که در حال دست و پا زدن بیش از حد هستید. پس به جای اینکه صفت و سخت به فهرست واژگان زل بزنید، هنگام گوش کردن به موسیقی بی‌کلام نگاهی به آن‌ها بیندازید. تحقیقاتی که در دانشگاه لیورپول انجام شده نیز نشان می‌دهند که توانایی صحبت کردن ما پس از مصرف الکل بهبود می‌یابد. یکی دیگر از کارهایی که می‌توانید انجام دهید نیز است که در حین تماشای تلویزیون، زیرنویس زبانی که در حال یادگیری آن هستید را هم ببینید.
نیازی هم نیست که تمام حواس خود را معطوف آن کنید، تنها کافیست از برنامه لذت ببرید و هرچقدر می‌توانید از آن اطلاعات کسب کنید. هر چه کمتر دستپاچه شوید، بیشتر یاد خواهید گرفت.
نظرات