تک لاین: تولد آتاری و عرضه تتریس؛ ژوئن در تاریخ تکنولوژی

ماه ژوئن در تاریخ تکنولوژی رویدادهای بزرگی را به خود دیده است؛ از بنیان‌گذاری شرکت‌های بزرگ، محصولات نمادین و افسانه‌های دنیای بازی‌های ویدیویی. از Sonic the Hedehog گرفته تا آتاری و IBM، همه در ماه ژوئن شروع به کار کردند.

ما در این مقاله اتفاقات مهم این ماه را در یک بازه زمانی ۹۰ ساله بررسی خواهیم کرد. پس با ما و قسمت‌هایی شکوهمند از تاریخ همراه شوید.

۱ ژوئن ۱۹۹۹: عرضه نپستر

نپستر (Napster)، سرویسی که نحوه استفاده و گوش دادن به موسیقی توسط مردم جهان را تغییر داد، در این تاریخ توسط شان فانینگ (Shawn Fanning) و شان پارکر (Sean Parker) بنیان گذاشته شد. آن‌ها نپستر را به عنوان اولین سرویس اشتراک فایل نظیر به نظیر توسعه دادند تا کاربران به آسانی فایل‌های MP3 را به اشتراک بگذارند. نپستر یک موفقیت فوری بود.

هر چه قدر مردم بیشتر مجموعه‌های موسیقی خود را از CD به کامپیوتر انتقال می‌دادند، کاربران بیشتری به این سرویس جذب می‌شدند. نپستر یک سرویس موسیقی رایگان برای همه بود.

با این حال نپستر کمتر از یک سال بعد از عرضه با شکایت‌های قانونی از سمت هنرمندان مطرحی مانند گروه متالکیا و دکتر دره (Dr. Dre) مواجه شد. هنرمندان ادعا می‌کردند که این سرویس حقوق مولف و حق نشر را نقض می‌کند. با شکایت هنرمندان و انجمن‌های بیشتر و بیشتر و حتی سازمان‌های دولتی، نپستر در سال ۲۰۰۱ تعطیل شد.

البته این پایان نپستر نبود. نام این سرویس و برند آن بعد از ورشکستگی بین شرکت‌های مختلفی جا به جا شده است. نپستر در حال حاضر یک سرویس استریم موسیقی پولی است که تحت مالکیت شرکت MelodyVR قرار دارد.

۶ ژوئن ۱۹۸۴: توسعه تتریس

تتریس در سال ۱۹۸۴ توسط برنامه‌نویسان آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی در مسکو توسعه پیدا کرد. در آن زمان هر کامپیوتر در این شهر حاوی یک کپی از این بازی بود.

طی دهه ۱۹۸۰ این بازی از طریق فلاپی دیسک به سراسر جماهیر شوروی و اروپای شرقی سفر کرد. با این حال فقدان قانون حق تکثیر (کپی‌رایت) در شوروی و از طرفی، بدگمانی غرب با محصولات این کشور، عرضه جهانی تتریس را با مشکل مواجه کرد.

سرانجام شرکت‌های غربی و ژاپنی در سال ۱۹۸۷ شروع به اخد لایسنس تتریس برای پورت آن روی کنسول‌ها و کامپیوترهای خود کردند. این پورت‌ها خیلی زود روی محصولات نینتندو، سگا، آتاری، کمودور و … عرضه شدند اما توزیع کنندگان این بازی در شوروی هنوز سر حق تکثیر اختلاف داشتند. تا پیش از سال ۱۹۹۶ این مشکلات حل نشده باقی ماند تا این که در این سال، شرکت تتریس تاسیس شد و مسائل مربوط به لایسنس از میان رفت.

از آن زمان تتریس هویت و ارزش خود در صنعت بازی‌های ویدیویی را حفظ کرده و تقریباً روی تمام دستگاه‌های الکترونیکی و پلتفرم‌های ممکن، عرضه شده است. تا امروز تتریس نزدیک به ۴۹۵ میلیون کپی در سراسر جهان به فروش رسانده است. به این ترتیب، تتریس تبدیل به موفق‌ترین فرانچایز بازی‌های ویدیویی می‌شود که تحت تصاحب نینتندو قرار ندارد.

۱۰ ژوئن ۱۹۷۷: آغاز فروش اپل II

تقریباً حتی قدیمی‌ترین کارکنان اپل هم از رایانه اپل II به عنوان اولین محصولی یاد می‌کنند که در این شرکت روی ساخت آن نظارت کردند. کامپیوتر پیشین آن یعنی اپل I یک سال قبل‌تر عرضه شد. اپل I صرفاً یک مدار ساده بود که هرگز بیش از ۲۰۰ واحد از آن به بازار تولید و عرضه نشد. اپل II یکی از اولین محصولات اپل در میان محصولات تاثیرگذار متعدد این شرکت بود که جهان را تغییر داد.

• تاریخچه اپل؛ ارزشمندترین شرکت تاریخ

این کامپیوتر حالت All-in-one را که از آن زمان تاکنون، دستگاه‌های این شرکت را تحت تاثیر قرار داده، برای اولین بار در تاریخ تکنولوژی، معرفی کرد.

تصمیم استیو جابز و استیو وازنیاک، بنیان‌گذاران اپل برای تعبیه صفحه کلید، نمایشگر و پوسته پلاستیکی، کامپیوتری شخصی را برای کسانی ساخت که به کامپیوترها علاقه‌مند بودند اما نمی‌توانستند یکی از آن‌ها را خودشان بیلد کنند. افزون بر این، هشت اسلات اضافه موجود روی مادربرد به کاربران اجازه می‌داد که با اضافه کردن کارت‌های بیشتر، دست به شخصی‌سازی بزنند بهتر از دستگاه خود استفاده کنند.

اپل II طی دو سال، ۴.۸ میلیون واحد فروخت و شرکت نیز قیمت آن را کمتر کرد تا راه برای فروش جانشین آن یعنی اپل II پلاس باز شود. خانواده اپل II به تکامل و فروش خود طی دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ میلادی ادامه داد. اپل در مجموع طی ۱۶ سال تولید محصولات این خانواده، ۶ میلیون از آن‌ها را به فروش رساند. این فروش در حالی رقم خورد که یک سری دیگر، آن هم پرچم‌دار توسط اپل تولید می‌شد و به فروش می‌رفت: مکینتاش.

۱۶ ژوئن ۱۹۱۱: شکل‌گیری IBM

IBM یکی از موفق‌ترین شرکت‌های فناوری در تاریخ است که کار خود را نزدیک به یک قرن پیش تحت نام Computing Tabluating Recording Company شروع کرد. این شرکت برخلاف بیشتر غول‌های امروز نه تنها در سیلیکون ولی بلکه حتی در یک گاراژ هم متولد نشد!

IBM محصول ادغام چهار شرکت Bundy Manufacturing Company، Computing Scale Company of America، International Time Recording Company و Tabulating-Recording Company توسط سرمایه‌گذار معروف چارلز آر. فلینت (Charles R. Flint) است.

فلینت در سال ۱۹۲۴ نام شرکت خود را به International Business Machines Corporation تغییر داد. شرکت‌های زیرمجموعه IBM در ابتدا دارای کارمندان، برند و امور عملیاتی خود بودند. محصولات اولیه آن‌ها شامل ساعت‌ها، پانچ‌کارت‌ها، پردازنده‌های داده، ترازو و برش دهنده‌های گوشت بود. با این وجود میراث حقیقی IBM برای جهان ما زمانی شروع شد که تمام این شرکت‌ها تحت یک نام، مدیریت و پرچم در سال ۱۹۳۳ گرد هم آمدند. از آن تاریخ، این شرکت آغازگر نوآوری‌های فنی و اختراعات بسیاری بوده است.

از جمله برخی اختراعات ارزنده IBM می‌توانیم به دیسک سخت، فلاپی دیسک، کارت مغناطیسی، منگنه برقی، خودپرداز (ATM)، بارکد UPC و DRAM اشاره کرد. افزون بر این موارد این شرکت روی تصاحب کسب و کارها و پتنت‌های زیادی برای نوآوری و بهبود محصولات موجود سرمایه‌گذاری کرده است. شاید بتوان گفت فناوری‌ها و خدمات بسیار اندکی وجود دارند که نمی‌توان تاثیر IBM را روی آن مشاهده کرد.

۲۳ ژوئن ۱۹۹۱: عرضه Sonic The Hedgehog

Sonic the Hedgehog یکی از تاثیرگذارترین و خاطره‌انگیزن بازی‌های ویدیویی تمام تاریخ است که بسیاری از مخاطبان همین مقاله می‌توانند صحت آن را تایید کنند. این بازی طی مسابقه برنامه‌نویسان سگا با برای ساخت اثری که بتواند با پرچم‌دار بازی‌های ویدیویی نینتندو یعنی Super Mario Bros رقابت کند، توسعه پیدا کرد. طرح اولیه بازی سرعتی پلتفرمر یوجی ناکا (Yuji Naka) و نائوتو اوشیما (Naoto Oshima) در این مسابقه پیروز شد و آن‌ها سونیک را به عنوان ستاره اصلی بازی و رقیب اصلی ماریو طراحی کردند.

• تاریخچه نینتندو؛ ۱۰۰ سال سرگرمی

این بازی بخشی از برنامه قابل ملاحظه سگا در تولید یک بازی کنسول ۱۶ بیتی برای پایین کشیدن نینتندو از قله بازی‌های ویدیویی بازار آمریکا بود. به همین جهت Sonic the Hedgehog و Altered Beast همراه با کنسول بازی این شرکت، سگا جنسیس روانه آمریکا شد.

کیفیت Sonic و تازگی جنسیس و از طرفی، بازار قدرتمند آمریکا، سگا را به سمت همان موفقیتی سوق داد که در برنامه این شرکت جا گرفته بود. Sonic و سگا هر دو همانند نینتندو و ماریو، تبدیل به بازیگرانی نمادین در سرزمین یانکی‌ها شدند.

مجموعه Sonic the Hedgehog تا امروز بیش از ۱۴۵ میلیون کپی در سراسر جهان فروخته است که به این ترتیب تبدیل به بیستمین فرانچایز پرفروش تمام تاریخ می‌شود. فروش افسانه‌ای این فرانچایز، مجموعه‌های محبوب و پرقدمتی مانند The Legend of Zelda و Resident Evil را پشت سر می‌گذارد.

۲۷ ژوئن ۱۹۷۲: بنیان‌گذاری آتاری

نولان بوشنل (Nolan Bushnell) و تد دبنی (Ted Dabney) مهندسان سازنده Computer Space، اولین بازی کامپیوتری تجاری تاریخ، به دنبال ساخت یک بازی پین‌بال جدید، آتاری را افتتاح کردند. آن بازی اکنون با نام Pong شناخته می‌شود.

پس از این که شرکت‌های بازی‌سازی از لایسنس این بازی سر باز زدند، این دو مهندس جوان تصمیم گرفتند خودشان دست به کار شده و یک نمونه اولیه از کابینت آرکید آن را در یکی از مغازه‌های کالیفرنیا قرار دهند. Pong خیلی زود به موفقیت دست یافت. آن دو به سرعت دستگاه‌های آرکید بیشتری را برای مناطق دیگری هم تولید کردند اما تقاضا برای Pong فراتر از توان آن‌ها پرواز می‌کرد.

موفقیت آتاری، این شرکت را به قلب صنعت نوظهور بازی‌های ویدیویی سوق داد. با این وجود، فروش ۱۵۰۰ نسخه‌ای بازی بعدی آن‌ها، Space Race که در سال ۱۹۷۳ منتشر شد، یک شکست تجاری کامل بود. به تدریج اختلاف نظر و تنش میان بنیان‌گذاران این شرکت بالا گرفت و دبنی در سال ۱۹۷۳ آتاری را ترک و سهم خود را به قیمت ۲۵۰ هزار دلار واگذار کرد.

از طرفی آتاری دوباره توانست در سال ۱۹۷۵ با عرضه نسخه خانگی Pong جایگاه خود را پس بگیرد و تاثیر بزرگی روی بازار کنسول‌های خانگی بگذارد. متاسفانه موفقیت مجدد آتاری چندان طولی نکشید. آتاری تحت مدیریت بوشنل تا مرز ورشکستگی پیش رفت. بوشنل در نهایت برای بقای آتاری در این صنعت، این شرکت را با قیمت ۲۸ میلیون دلار به شرکت Warner Communications واگذار کرد.