ایزو (ISO) در کنار سرعت شاتر و دیافراگم، یکی از سه ستون اصلی عکاسی است و تاثیر بسیار زیادی روی تصاویر شما دارد. اما ایزو در حقیقت چطور چنین تاثیر زیادی رو تصاویر اعمال میکند؟
در این مقاله، ما ایزو را قدم به قدم معرفی می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که چطور می‌توانید از آن به صورت هدفمند برای دریافت بهترین نتیجه، استفاده کنید.
ایزو چیست؟
به زبان ساده، ایزو یک گزینه در دوربین است که تصاویر را روشن یا تیره میکند. با افزایش عدد ایزو، تصاویر شما به شکل قابل توجهی، روشن‌تر می‌شوند. به همین دلیل، ایزو به ثبت تصاویر در محیط‌های تاریک‌تر کمک میکند یا انعطاف بیشتری در تنظیم دیافراگم و سرعت شاتر ایجاد میکند.
- بهترین گوشی های مناسب عکاسی ۲۰۲۱
- چرا پردازنده‌ی اختصاصی تصویربرداری، نبرد بعدی در عکاسی روی موبایل است
با این حال، افزایش ایزو، عواقب خودش را دارد. تصویری که با ایزوی بسیار بالایی ثبت شده باشد، نویز زیادی خواهد داشت و به این دلیل، شاید قابل استفاده نباشد. بنابراین، عکاسان حرفه‌ای هرگز پیشنهاد نمی‌کنند که با افزایش ایزو، نوردهی تصویر خود را بالا ببرید. شما تنها زمانی باید دست به افزایش ایزو بزنید که عملاً نتوانید سرعت شاتر یا دیافراگم را تغییر دهید. برای اگر سرعت شاتر از مقدار خاصی فراتر برود، تصویر شما تار میشود.
معنی ایزو چیست؟
ISO در معنای عام، مخفف کلمات International Organization for Standardization یا سازمان جهانی استاندارد است که واحدهای استاندارد در هر حوزه‌ای را تصویب و ارائه میکند ولی ما با این معنی آن کاری نداریم؛ ایزو در عکاسی مستقیماً به این سازمان اشاره نمی‌کند. برای اولین بار در سال ۱۹۷۴، استانداردهای فیلم ASA و DIN با استانداردهای ISO ترکیب شدند.
از آن زمان به بعد و حتی بعد از تجدید نظر این فرمت‌ها برای عکاسی و فیلم‌برداری دیجیتال، این کلمه با نام «ایزو» شناخته میشود. همان‌طور که اشاره کردیم، این واژه نخست برای فیلم‌ها به کار می‌رفت اما بعدتر شرکت‌های تولید دوربین‌های دیجیتال، از همین کلمه برای اشاره به سطح روشنایی مشابهی با فیلم‌ها استفاده کردند.
مقادیر رایج ایزو
همه دوربین‌ها به محدوده متفاوتی از مقادیر ایزو مجهز هستند که گاهاً، سرعت‌های ایزو نامیده می‌شوند. در زیر می‌توانید تعدادی از آن‌ها را مشاهده کنید:
- ISO 100 (ایزو پایین)
- ISO 200
- ISO 400
- ISO 800
- ISO 1600
- ISO 3200
- ISO 6400 (ایزو بالا)
درک مفهوم ایزو چندان سخت نیست؛ وقتی سرعت ایزو را ۲ برابر می‌کنید، روشنایی تصویر هم ۲ برابر میشود. بنابراین، یک تصویر با ایزو ۴۰۰، دقیقاً ۲ برابر روشن‌تر از همان تصویر با ایزو ۲۰۰ خواهد بود. به همین شکل، می‌توان همه سرعت‌های ایزو را با یکدیگر مقایسه کرد.
ایزو پایه چیست؟
کمترین ایزو بومی دوربین شما، ایزو پایه (Base ISO) نامیده میشود. این سرعت ایزو، گزینه بسیار مهمی است زیرا پتانسیل تصویربرداری با بالاترین کیفیت و ناپدید کردن بیشترین مقدار ممکن از نویز را فراهم میکند. برخی از دوربین‌های قدیمی‌تر DSLR و همچنین دوربین‌های مدرن مانند فوجی X-T2 به ایزو پایه ۲۰۰ مجهز هستند. از طرفی، بیشتر دوربین‌های مدرن دیجیتال، با ایزو پایه ۱۰۰ راهی بازار می‌شوند.
برای دست‌یابی به بیشترین کیفیت تصویر ممکن، شما همیشه باید از ایزو پایه در تصویربرداری استفاده کنید. با این حال، چنین چیزی همیشه ممکن نیست مخصوصاً زمانی که در یک محیط تاریک کار می‌کنید.
وجود کم یا زیاد نویز در ایزو
می‌توانید برای مقایسه بین تفاوت نویز حاصل در استفاده از ایزوهای بالا و پایین، به تصویر زیر نگاه کنید. تصویر سمت چپ، به شکل واضحی، نویزهای بسیار بیشتری دارد. تفاوت آشکار است و بحثی در آن نیست. تصویر ثبت شده با ایزو ۳۲۰۰، نویز به غایت بیشتری نسبت به تصویر ثبت شده با نویز ایزو ۲۰۰ دارد
در تصویر ایزو ۲۰۰، از سرعت شاتر طولانی‌تر، برای نوردهی به تصویر استفاده شده است. این دلیل اصلی پیشنهاد ما برای پرهیز استفاده از ایزوهای بالاست. تنها زمانی ایزو را بالاتر ببرید، که نمی‌توانید نور محیط یا سرعت شاتر را به شکل معقول افزایش دهید.
نحوه تغییر ایزو
تغییر ایزو از دوربینی به دوربین دیگر متفاوت است. در ادامه تعدادی از روش‌های متداول انجام این کار را ذکر می‌کنیم:
- برای شروع، وارد حالتی (Mode) شوید که به شما اجازه می‌دهد ایزو رو به صورت دستی تغییر دهید. به این منظور، باید از حالت اتوماتیک (Auto) وارد یکی از حالت‌های موجود Manual، Shutter Priority یا Program شوید.
- برای DSLRهای پایین‌رده و دوربین‌های بدون آینه، شما باید وارد یک منو (که معمولاً با نام Quick Menu) شناخته می‌شوید، بشوید. در این قسمت، به دنبال ISO بگردید و سپس مقدار آن را انتخاب کنید.
- برای دوربین‌های بالارده، احتمالاً یک دکمه ISO مجزا روی بدنه دستگاه در نظر گرفته میشود. بعد از فشار دادن و نگه داشتن آن، یکی از گردونه‌های دوربین را بچرخانید تا مقدار آن تغییر کند. اگر چنین دکمه‌ای را روی دوربین حرفه‌ای خود نمی‌بینید، در بخش‌های دیگر به دنبال این گزینه بگردید.
- سایر دوربین‌ها معمولاً با گردونه‌هایی عرضه می‌شوند که به صورت اختصاصی برای تنظیم ایزو در نظر گرفته شده‌اند.
اگر نمی‌توانید دکمه یا تنظیمات ایزو را پیدا کنید، از دفترچه راهنمای دوربین یا اینترنت کمک بگیرید. بعد از شروع به عکاسی یا فیلم‌برداری، شما به دفعات از این گزینه استفاده خواهید کرد پس بهتر است هر چه سریع‌تر، نحوه تغییر و کار با آن را یاد بگیرید.
از چه ایزویی برای عکاسی و فیلم‌برداری استفاده کنیم؟
بسیاری از عکاسان با اصول پایه ایزو آشنا هستند اما به درستی نمی‌دانند که چه زمان، از چه مقادیری استفاده کنند. دلیل خوبی برای وجود مقادیر مختلف ایزو وجود دارد. شرایط و موقعیت‌های مختلف، نیازمند ایزوهای مختلف هستند. ما در زیر نحوه استفاده از ایزو در شرایط نوری مختلف را آموزش می‌دهیم.
شرایط استفاده از ایزو پایین
پیش از هر چیز قانونی که بالاتر به آن اشاره کردیم را به خاطر بسپارید: همیشه از ایزو پایه یا به عبارتی، پایین‌ترین ایزو دوربین خود استفاده کنید. این ایزو معمولاً ۱۰۰ یا ۲۰۰ است. اگر نور زیادی در محیط جریان دارد، از همین ایزوها استفاده کنید تا جای ممکن، نویز موجود در تصویر کاهش یافته و کیفیت آن افزایش یابد.
شما حتی می‌توانید در محیط‌های کم‌نور و تاریک نیز از ایزو پایه استفاده کنید. برای مثال، در صورتی که از یک سه‌پایه استفاده می‌کنید یا دوربین حین عکاسی، روی یک میز ثابت قرار دارد، شرایط استفاده از ایزوی پایین فراهم است. چطور؟ در این حالت می‌توانید با افزایش سرعت شاتر، به دوربین اجازه دهید نور بیشتری را جذب کند. البته همان‌طور که گفتیم، استفاده از این ترفند، نیازمند قرارگیری دوربین روی یک جسم ثابت و بدون لرزش است.
با این وجود باید به یاد داشته باشید که در صورت استفاده از سرعت شاتر بالا، هر جسم و موجود متحرکی، شبیه به روح به نظر می‌رسد.
شرایط استفاده از ایزو بالا
در حالی که استفاده از ایزو پایین ایده‌آل‌ترین حالت ممکن است اما شما به عنوان یک عکاس، نمی‌توانید در همه شرایط به این اصل پایبند بمانید. دلیل این موضوع هم ساده است؛ موشن بلور همیشه مزاحم کار شما خواهد شد تا جایی که ترجیح خواهید داد به جای استفاده از ایزو پایین، در بعضی از موقعیت‌ها نیز، از ایزو بالا استفاده کنید.
تصویر بالا خیلی خوب نشان می‌دهد که چطور ایزو بالا ما را قادر به ثبت تصاویر بی‌نظیری از سوژه‌های متحرک میکند. این تصویر با ایزو ۸۰۰ و سرعت شاتر ۱/۲۰۰۰ ثبت شده است. حال اگر از ایزو ۱۰۰ برای تصویربرداری در این صحنه کمک بگیریم، چه اتفاقی می‌افتد؟
با ایزو ۱۰۰، ما حداقل به سرعت شاتر ۱/۲۵۰ برای نوردهی کامل نیاز داریم. اگر سرعت شاتر روی این مقدار تنظیم شود، تصویر پرنده در حال حرکت، تار ثبت میشود و همان حالت روح ناخوشایند رخ می‌دهد.
نتیجه این است که شما باید زمانی از ایزوهای بالاتر استفاده کنید که نور کافی برای ثبت تصاویر واضح و روشن در دسترس نباشد. بسیاری از عکاسان وقتی در محیط خانه بدون استفاده از فلش عکاسی می‌کنند، ایزو را بالاتر می‌برند تا تصاویر آن‌ها تار نشود. یا زمانی که یک عکاس از یک رویداد بسیار سریع مانند پرواز پرندگان تصویربرداری میکند، بالا بردن ایزو ضروری است.
در اغلب دوربین‌ها، یک گزینه به نام Auto ISO یا ایزو خودکار وجود دارد که در محیط‌هایی با نور کم، عالی عمل میکند. شما می‌توانید بعد از انتخاب این حالت، حداکثر ایزو مطلوب خود را به دوربین اعلام کنید تا فراتر از این محدوده نرود. معمولاً با توجه به شرایط مختلف، حداکثر ایزوی مطلوب ۸۰۰، ۱۶۰۰ یا ۳۲۰۰ در نظر گرفته میشود.
اگر دوربین از ایزوهایی فراتر از این مقادیر یا به اصطلاح مقدار دلخواه شما استفاده کند، به صورت خودکار سرعت شاتر را هم افزایش می‌دهد که به معنای ثبت یک تصویر تار است. همان‌طور که می‌بینید، در جهان ما همه چیز یک معامله است!
به حداقل رساندن نویز و به حداکثر رساندن کیفیت تصویر
بیشتر عکاسان تصور می‌کنند اگر در همه مواقع از ایزو پایه استفاده کنند، کیفیت تصاویر آن‌ها بیشتر خواهد بود. این ذهنیت صحیح نیست. شرایط بسیاری پیش می‌آید که شما در یک محیط بسیار تاریک قرار می‌گیرید، بنابراین چاره‌ای جز بالا بردن مقدار ایزو ندارید.
در واقع شما تنها زمانی باید از ایزو پایه استفاده کنید که نور کافی وجود داشته باشد. به اجبار از ایزو ۱۰۰ در یک محیط تاریک استفاده نکنید وگرنه تصویر نهایی شما هم تاریک خواهد شد. این قضیه دقیقاً مثل استفاده از سرعت شاتر بالا حین ثبت یک رویداد پرسرعت است.
وقتی با صحنه یا سوژه پرسرعتی رو به رو می‌شوید، هر چه سرعت شاتر بالاتر باشد، زمان بیشتری برای جذب نور توقف میکند و در نتیجه، تصویر تاریک یا تار میشود. به همین دلیل، شاید در عکاسی ورزشی و برخی شرایط دیگر، ایزو بالا تنها گزینه شما باشد.
برای به حداکثر رساندن کیفیت تصویر خودتان، به این چهار ترفند توجه کنید:
- تنظیمات دیافراگم را روی مقداری قرار دهید که عمق دید مورد نظر شما را فراهم کند.
- بعد از قرار دادن ایزو روی مقدار پایه، سرعت شاتر را تا جایی بالا ببرید که نور مورد نیاز شما تامین شود.
- اگر سوژه شما تار است، مقدار ایزو را یک پله بالاتر ببرید و سپس سرعت را افزایش دهید تا تاری تصویر از بین برود.
- اگر ایزو شما بیش از اندازه بالاست و هنوز می‌توانید از دیافراگم عریض‌تری استفاده کنید، ایزو را کاهش داده و در عوض، دیافراگم را عریض کنید، حتی اگر این فرایند، منجر به فدا شدن بخشی از عمق دید مورد نظر شما شود.
این تمام پروسه‌ای است که برای به حداکثر رساندن کیفیت تصویر نیاز دارید. اگر این ترفندها را رعایت کنید، می‌توانید هر بار بالاترین کیفیت را در تصاویر خود ثبت کنید. اگر کار کردن با ایزو، سرعت شاتر و دیافراگم کمی برای شما دشوار است، ناامید نشوید. با تمرین و کسب تجربه، خیلی زود به این فرایند عادت می‌کنید.
باورهای غلط و رایج درباره ایزو
باورهای غلط متعددی راجع به ایزو در میان افراد وجود دارد. ما در این بخش برخی از این باورها را بازگو می‌کنیم تا از آن‌ها بپرهیزید.
آیا ایزو، سنسور حساسیت است؟
این یکی از رایج‌ترین باورهای غلط درباره ایزو است که می‌توانید آن را در سطح اینترنت و همچنین رسانه‌های چاپی ببینید. اگرچه ایزو می‌تواند به عنوان یک حسگر حساسیت در دوربین مفید باشد اما این عملکرد اصلی آن نیست.
در عوض، می‌توان گفت ایزو یک ابزار نگاشت است که بعد از دریافت ورودی نور،به شما تصویر را همراه با نور خروجی تحویل می‌دهد.
آیا ایزو هم قسمتی از نوردهی است؟
خیر، ایزو قسمتی از نوردهی دوربین (ٍExposure) نیست. سرعت شاتر و دیافراگم، به صورت فیزیکی با جذب نور بیشتر، به روشنایی بیشتر تصویر کمک می‌کنند. ایزو چنین کاری انجام نمی‌دهد. در عوض، ایزو تصویر ثبت شده را نوردهی میکند. بنابراین عکاسان ایزو را جزوی از فرایند نوردهی تلقی نمی‌کنند.
آیا افزایش ایزو مشابه افزایش روشنایی عکس روی رایانه است؟
این پرسشی هوشمندانه اما در عین حال، اشتباهی رایج است. افزایش روشنایی عکس روی رایانه از جهات بسیاری شبیه افزایش ایزو در مرحله عکاسی است و به همین شکل، باعث میشود نویزها بیشتر و بیشتر دیده شوند.
اما تفاوت این است که افزایش ایزو در دوربین همیشه از لحاظ کیفیت، نسبت به افزایش روشنایی یک تصویر در رایانه، برتری دارد. به عبارت دیگر، بهتر است در مواقع ضروری به جای استفاده از ایزو ۱۰۰ و سپس افزایش روشنایی نرم‌افزاری با اپلیکیشنی مانند لایت روم، حین عکاسی مستقیماً از ایزو ۸۰۰ استفاده کنید.
ایزو چطور روی تصویر تاثیر می‌گذارد؟
ایزو روشنایی یک عکس را کاهش یا افزایش می‌دهد اما همچنین روی سطح نویز و دامنه پویا هم تاثیر می‌گذارد. در ایزو پایه، تصویر شما کمترین مقدار نویز و بالاترین دامنه پویا را خواهد داشت. این موضوع، سبب میشود انعطاف زیادی در مرحله ویرایش تصویر بعد از ثبت آن شوید.
با بالا رفتن ایزو، سطح نویز افزایش و در سمت مقابل، دامنه پویا معمولاً کاهش می‌یابد.
بهترین تنظیمات ایزو برای محیط کم نور چیست؟
وقتی در شرایط کم نور به عکاسی مشغول می‌شوید، غالباً سرعت شاتر شما افت میکند، در نتیجه خروجی دوربین می‌لرزد و یا تصویر تار میشود. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، شما باید ایزو خود را به مقادیر بیشتری مانند ۱۶۰۰ افزایش دهید. براساس دیافراگم و شرایط نوری، حتی شاید مجبور شوید مقدار ایزو را بالاتر از این نیز قرار دهید.
بهترین تنظیمات ایزو برای عکاسی منظره چیست؟
برای عکاسی از مناظر، از یک سه‌پایه استفاده کنید و ایزو دوربین را روی ایزو پایه (معمولاً ۱۰۰) قرار دهید.
نظرات