اینترنت تنها به فضای ابری محدود نبوده و در واقع بخش مهمی از آن در کف اقیانوس قرار دارد. در واقع تمام داده‌های اینترنتی توسط شبکه‌ای از صدها کابل در زیر آب، که طول برخی از آنها به ۱۲.۰۰۰ مایل نیز می‌رسد، به نقاط مختلف جهان ارسال می‌شوند. در حال حاضر تقریباً مجموع ۱.۳ میلیون مایل کابل در کف اقیانوس قرار دارد اما اگر حوادث طبیعی به برخی از این کابل‌ها آسیب برسانند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
با توجه به گفته‌های دکتر سانگیتا جیودی از دانشگاه کالیفرنیا در ارواین، چنین اتفاقی می‌تواند پایان کار اینترنت باشد. تحقیقات دکتر جیودی نشان می‌دهد که امکان وقوع چنین حادثه‌ای در دو دهه‌ی آینده بسیار بالا بوده و به اعتقاد او، طوفان خورشیدی بزرگ بعدی می‌تواند بخشی از زیرساختهای جهانی اینترنت را از از بین برده و تا چند ماه اینرتنت جهان را قطع کند. با این وجود ما می‌توانیم با آمادگی مناسب از وقوع چنین فاجعه‌ای پیشگیری کنیم.
مطالب مرتبط:
- همه چیز درباره استارلینک در ایران؛ چطور فناوری ما را به اینترنت آزاد می رساند؟
- تغییر الگوی ارتباطات در ایران؛ ایرانیان چگونه از اینترنت استفاده می کنند؟
فاجعه کیهانی
سطح سیاره‌ی خورشید فوق‌العاده ناپایدار بوده و مانند اقیانوسی از پلاسمای داغ دائماً در حال جوش و خروش است. شعله‌هایی که از سطح خورشید بلند می‌شوند، تشعشات الکترومغناطیسی عظیمی را به فضا پرتاب می‌کنند اما خوشبختانه بسیاری از آنها تهدیدی برای سیاره‌ی زمین به حساب نمی‌آیند. دلیل این موضوع نیز بزرگ‌نبودن این اشعه‌ها به اندازه‌ی کافی و همچنین حرکت آنها در خلاف جهت زمین است. با این وجود تقریباً هر ۱۰۰ سال یک‌بار، طوفان خورشیدی بزرگی به سمت زمین حرکت می‌کند که می‌تواند خطراتی را برای ما به وجود آورد.
احتمال وقوع چنین حادثه‌ای بسیار پایین بوده (۱.۶ تا ۱۲ درصد در هر ده سال) اما از آن‌جایی که این وقایع به‌طور دقیق قابل پیش‌بینی نیستند، دانشمندان اطلاعات کافی برای آنالیز آنها را در اختیار ندارند. با این حال، پیش‌بینی‌های دکتر جیودی نشان می‌دهند که احتمالاً در ۲۰ تا ۲۵ ساله شاهد طوفان خورشیدی بزرگ بعدی خواهیم بود.
از آخرین باری که یک طوفان خورشیدی با زمین برخورد کرد، دقیقاً ۱۰۰ سال می‌گذرد. این طوفان که به راه‌آهن نیویورک (New York Railroad) شهرت دارد، در سال ۱۹۲۱ موجب قطعی گسترده‌ی برق در راه‌آهن‌ها و سیستم‌های تلگرافی زیر آب شد. نکته‌ی مثبت این اتفاق، وقوع آن قبل از اختراع اتصالات مدرن و در نتیجه تاثیر نه‌چندان بزرگ آن بر دنیا بود.
اما دانشمندان معتقدند که اگر امروز طوفان خورشیدی مشابهی با زمین برخورد کند، چیزی بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون نفر از مردم جهام دسترسی خود به برق را تا ۲ سال از دست خواهند دادند و تاثیر منفی آن بر اقتصاد نیز غیر قابل جبران خواهد بود.
از سال ۱۹۲۱ تا به امروز، طوفان‌های خورشیدی متعدد اما کوچک‌تری به سمت زمین حرکت کرده‌اند. برای مثال، طوفان سال ۲۰۰۳ موجب شد تا برنامه‌ی فضایی ژاپن با اختلال مواجه شود. همچنین طوفان سال ۱۹۶۷ نیز ممکن بود که یک جنگ هسته‌ای را بین آمریکا و روسیه به راه بیندازد. آمریکا بر این باور بود که روسیه در سیستم شناسایی موشک‌های این کشور خرابکاری کرده در حالی که طوفان خورشیدی عامل اصلی این موضوع بود.
اینترنت جهانی آسیب‌پذیر
حالا سوال اصلی این است که طوفان‌های خورشیدی دقیقاً چگونه به اینترنت آسیب می‌رسانند؟ کابل‌های کف اقیانوس به علت انتقال اطلاعات توسط نور، در برابر هر گونه آسیب الکتریکی ضدضربه است. اما مشکل این‌جاست که بین هر ۳۰ تا ۹۰ مایل کابل، دستگاه‌های افزایش سیگنالی قرار داشته که قدرت سیگنال‌ها در فواصل دور را ارتقا می‌دهند. این دستگاه‌ها در برابر خطرات الکتریکی آسیب‌پذیر بوده و در صورتی که یکی از آنها با مشکل مواجه شود، عملاً بسیاری از کابل‌های زیر آب از کار خواهند افتاد.
همچنین از آن‌جایی که تا به حال مقاومت این دستگاه‌ها در برابر طوفان‌های خورشیدی آزمایش نشده، اطلاعات دقیقی از میزان خسارت وارده احتمالی در دسترس نیست. با این وجود، احتمال آسیب‌دیدن تمام سیستم کابل‌های زیر آب بسیار پایین است. تاثیر طوفان‌های خورشیدی در مناطق نزدیک به قطب‌های مغناطیسی زمین بیشتر بوده و برای مثال، آسیا آسیب کمتری از این حوادث را دریافت خواهد کرد چرا که سنگاپور، یکی از مراکز اصلی کابل‌های زیر آب، در مجاورت خط استوا قرار دارد.
از این رو، در حالی که بسیاری از مناطق هیچ‌گونه قطعی برق را تجربه نخواهند کرد اما احتمال جداشدن آنها از قاره‌ها و یا کشورهای دیگر وجود دارد. برای مثال، ممکن است که آمریکا به‌طور کلی ارتباط خود با اروپا را از دست بدهد.
اینترنت در لبه پرتگاه
خوشبختانه اینترنت از نظر ساختاری مقاومت بالایی داشته و دکتر اوماکیشور راماکاندران از دانشگاه فناوری جورجا در آتلانتا بر این باور است که در صورت از کار افتادن دستگاه‌های افزایش سیگنال، ترافیک به‌صورت خودکار از مسیری متفاوت و سالم انتقال پیدا خواهد کرد. به اعتقاد او هسته‌ی شبکه برای چنین شرایطی آماده بوده و امکان انتقال اطلاعات از مسیرهای مختلف را دارد. از این رو در چنین شرایطی در بدترین حالت تنها سرعت اینترنت کاهش خواهد یافت.
به‌گفته‌ی راس شولمن، متخصص فناوری از سازمان اوپن تکنولوژِی نیو آمریکا، نگرانی اصلی در این شرایط مربوط به بخشی از اینترنت است که او آن را “حاشیه‌های اینترنت” نامیده است. این بخش در واقع قسمتی از اینترنت است که کاربران عادی و شرکت‌های کوچک به آن وابسته‌لند. به اعتقاد او در صورتی که آسیب واردشده به اینترنت به حد مشخصی برسد، پهنای باند باقی‌مانده در اختیار خدمات ضروری و مهمی مانند سازمان‌های سلامت قرار داده شده و کاربران عادی به‌طور کلی راه ارتباط دیجیتالی خود را از دست خواهند داد. همچنین ارتباطات ماهواره‌ای و ابزارهایی مانند سیستم جی‌پی‌اس نیز غیرفعال شده و دسترسی به بخش مهمی از سیستم‌های مشابه غیرممکن خواهد شد.
جهان با قطعی‌های گسترده‌ی اینترنت و برق غریبه نیست و طوفان‌ها، زمین‌لرزه‌ها و دیگر بلایای طبیعی تا به حال چندین مرتبه شهرها را در تاریکی مطلق فرو برده‌اند. به اعتقاد راماکاندران، همان‌گونه که مردم در گذشته توانستند خود را با این مشکلات وفق بدهند، رایانش مرزی نیز می‌تواند پاسخ مناسبی به طوفان‌های خورشیدی باشد. شبکه‌های محلی و غیرمتمرکز در گذشته به جوامع امکان ارتباط با یکدیگر را داده بودند و همین راه حل می‌تواند در شرایط بحرانی، هرچند به‌طور موقت، به انسان‌ها کمک کند.
با این وجود، اگر طوفان خورشیدی موجب قطعی اینترنت برای چندین ماه بشود، دولت‌ها موظفند تا راه حل مناسب‌تری را برای بازگردازندن اینترنت جهانی به حالت پایدار پیدا کنند. زمانی که زمین‌لرزه‌ی ۸ ریشتری مناطق خارج از شهر کشور پرو را به لرزه درآورد، گوگل تنها در ۴۸ ساعت بالنی را در آسمان این مناطق به پرواز درآورد که اینترنت آنها را تامین می‌کرد.
طوفان‌های خورشیدی همچنین می‌توانند منجر به قطعی برق شده و به‌طور کلی برق مورد نیاز زیرساختهای اینترنت را از دسترس خارج کنند. دکتر شولمن بر این باور است که در چنین شرایطی، استفاده از شبکه‌های بی‌سیمی مانند کاموشن (Commotion) و یا گوگل لون (Google Loon) می‌توانند به عنوان جایگزینی انعطاف‌پذیر این مشکلات را برطرف کنند.
جمع بندی
به اعتقاد دانشمندان، طوفان خورشیدی تنها یکی از حوادث طبیعی‌‌ای بوده که اینترنت و اقتصادهای متکی به آن را تهدید می‌کند. با گسترش تغییرات آب و هوایی، انتظار می‌رود بلایای طبیعی در سیاره زمین افزایش پیدا کند و از این رو آمادگی برای مقابله‌ی با آن باید به اولویت اول کشورها تبدیل شود.
طوفان شنی نیویورک، که در آن بسیاری از مراکز اطلاعاتی به حالت آفلاین درآمد، گوشی‌های همراه از دسترس خارح شد و ترافیک اینترنت مختل شد تنها یک نمونه از حوادثی است که مشکلات متعددی را برای اینترنت به وجود آورد. از این رو بهتر است تا مقاومت زیرساختهای اینترنت را برای پیشگیری از این‌گونه مشکلات افزایش داد و از تمام راهکارهای موجود برای مقابله با این مشکلات استفاده کرد.
به‌نظر شما کشورها برای جلوگیری از آسیب‌دیدن زیرساختهای اینترنت باید از چه راهکارهایی استفاده کنند؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
نظرات