بررسی اندروید ۱۲؛ برترین اندروید تاریخ

یکی از هیجان‌انگیزترین موارد درباره به‌روزرسانی‌های جدید سیستم عامل اندروید و در حال حاضر اندروید ۱۲، کشف ویژگی‌های تازه‌ای است که تنها تعداد کمی از کاربران پیش‌تر به مشاهده و تعامل با آن‌ها پرداخته‌اند.

اولین نسخه پایدار اندروید ۱۲ به تازگی برای برخی از گوشی‌های پیکسل در دسترس قرار گرفته و کاملاً هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد اما نه به خاطر بهره‌مندی از ویژگی‌های زیادی که شما مشغول اکتشاف آن‌ها شوید،‌ بلکه به خاطر فقدان آن‌ها!

گوگل پس از انتشار نسخه پایدار اندروید ۱۲ اعلام کرد که همزمان با انتشار نسخه AOSP (Android Open Source Project) تعداد رضایت‌بخشی از گوشی‌های پیکسل می‌توانند این به‌روزرسانی را دریافت کنند اما برخلاف سال‌های گذشته، همه پیکسل‌ها در روز عرضه رسمی اندروید ۱۲، واجد شرایط دریافت آن نخواهند بود. بنابراین کاربران برخی از گوشی‌های پیکسل می‌توانند در هفته‌های آینده به دریافت به‌روزرسانی مذکور بپردازند.

اول از همه باید ذکر کنیم که ما هنوز هم با اندروید و حس آشنای آن مواجه هستیم. نیاز نیست که چندین ساعت را صرف گشتن در تنظیمات کنید تا ویژگی‌های جدیدی که گوگل در دل سیستم عامل جدیدش پنهان کرده است، یکی یکی آشکار شوند. با این وجود هنوز هم همان حس اکتشاف به شکل مناسبی وجود دارد و پیشنهاد می‌کنیم در اولین تجربه کار با اندروید ۱۲، سری هم به گوشه و کنار این سیستم عامل گوگل بزنید.

مطالب مرتبط:

• مقایسه اندروید ۱۲ و iOS 15: کدام یک بهتر است؟
• نحوه‌ی دانلود و نصب اندروید ۱۲

شاید بتوان مهم‌ترین و البته آشکارترین تغییر این نسخه از اندروید را الگوی طراحی متریال یو (Material You) نامید که به اعتقاد گوگل، بزرگ‌ترین تغییر در قسمت طراحی تاریخ سیستم عامل مذکور است.

احتمالاً اگر شما هم از نزدیک نگاهی به اندروید ۱۲ بیندازید، این ادعا را بپذیرید. اندروید ۱۲ اکنون شبیه یکی از لانچرهای فریبنده بازار به نظر می‌رسد که امکانات شخصی‌سازی زیادی دارد.

گوگل تصمیم گرفته که در این نسخه از اندروید از رنگ‌ها و اشکال متنوع‌تری نسبت به نسخه‌های قبلی بهره ببرد. همچنین به شکلی عجیب باری دیگر ویجت‌ها در اولویت قرار گرفته‌اند و کاملاً مشخص است که گوگل مدت‌ها زمان صرف آن‌ها کرده است.

طراحی و ظاهر

همان‌طور که ذکر شد، طراحی بصری دستگاه و انیمیشن‌ها تغییرات جذابی را تجربه کرده‌اند. انیمیشن‌هایی که حین روشن یا خاموش کردن دستگاه مشاهده می‌کنید و یا انیمیشن‌هایی که حین استفاده از شارژر قابل مشاهده هستند، می‌توانند در همان نگاه‌های اول، ادعای ما را تایید کنند.

این انیمیشن‌ها همه تازه، ارتقا یافته و روان به نظر می‌رسند. اعلان‌های پاپ‌آپ، آیتم‌های موجود در منوی سریع، رابط کاربری بخش صدا و موارد دیگر، به لطف گوشه‌های گرد شده خود در یک هارمونی خوشایند با گوشه‌ها و حاشیه گوشی‌های پیکسل قرار گرفته‌اند. البته هر چیزی بهایی دارد و طراحی متریال یو گوگل هم مجبور به پرداختن آن بوده است.

برای نمونه این طراحی جدید در برخی از قسمت‌ها برای همه کاربران خوشایند نخواهد بود. گاهاً به نظر می‌رسد که این طراحی منجر به ایجاد مشکلاتی در تراکم اطلاعات شده است. شاید بعضی از کاربران چنین ظاهری را به گوشی‌های ارزان قیمت و اقتصادی نسبت دهند اما می‌توانیم اطمینان دهیم که تعداد بسیار بیشتری، به طراحی جدید گوگل ایمان خواهند آورد.

با کمی ارفاق می‌توان گفت که نسخه پایدار اندروید ۱۲، کامل‌ترین نسخه‌ای محسوب می‌شود که تاکنون در تاریخ سیستم عامل‌های گوشی‌های هوشمند گوگل عرضه شده است. اما چرا ارفاق؟

در حال حاضر ویجت‌ها با وجود تمرکز مضاعفی که گوگل روی آن‌ها صرف کرده است، هنوز هم بدون اشکال نیستند. در این مورد، یک باگ آزار دهنده اجازه نمی‌دهد که ویجت بالای صفحه، جزئیات و اطلاعات آب و هوا، تقویم، ترافیک و … را نمایش دهد. متاسفانه امکان غیرفعال کردن این ویجت هم وجود ندارد.

بازگشت ویجت‌ها

بدون شک هدف گوگل از عرضه اندروید ۱۲ و طراحی متمایز آن، یک شکل کردن تمام دستگاه‌هایی است که سیستم عامل‌های این شرکت روی آن‌ها اجرا می‌شوند. برای مثال زدن مسلماً با مشکل مواجه نخواهیم شد: گوشی‌های هوشمند، نمایشگرهای هوشمند، ساعت‌های هوشمند و … در این دسته جای می‌گیرند.

اما در رابطه با گوشی‌های هوشمند چیز خاص دیگری هم وجود دارد. بازنگری اساسی در طراحی رابط کاربری اندروید ۱۲ برای ارائه انعطاف بیشتر به شما انجام شده است تا شما احساس کنید که گوشی زیر دست‌تان بیش از پیش متعلق به شماست.

در این بین اولویت با بازگرداندن و نگاهی دوباره به ویجت‌ها بوده است که برای مدت‌ها خبری از توجه به آن‌ها نبود و این‌طور احساس می‌شد که کاملاً فراموش شده‌اند. در حقیقت اگر شما اکنون بعد از یک دوره ۵ ساله از یک خواب فرضی بیدار شوید، شاهد ویجت‌های جذابی خواهید بود که حتی سیستم عامل اپل یعنی iOS هم از آن‌ها استفاده می‌کند.

استفاده از ویجت رنگارنگ ساعت که به ظاهر خورشیدی مجهز شده است و احساس خوبی که ویژگی Your memories اپلیکیشن فتوز گوگل ایجاد می‌کند، چیزی نیست که ما به سادگی بتوانیم از آن بگذریم. به همین دلیل این تصور شما را رها نخواهد کرد: چه می‌شود اگر شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان شخص ثالث هم پس از مدت‌ها با الهام از گوگل، دست به تغییرات اساسی در ویجت‌های خود بزنند؟

همین تصور، یک سوال دیگر را ایجاد می‌کند: آیا آن‌ها روزی به انجام این کار ترغیب خواهند شد؟ بنابراین با مقدار زیادی شک و تردید، اشتیاق شما به کلی نابود خواهد شد. ویجت‌های شخص ثالث و به‌خصوص ویجت‌های مربوط به اپلیکیشن‌های پخش کننده موسیقی مدت‌هاست که به حال خود رها شده‌اند.

جدای از این نگرانی، بخش ویجت‌ها هم بی‌نقص نیستند. اگر با گوشی‌های اپل کار کرده باشید، ویجت‌های گروهی به کار رفته در iOS یا همان Widget Stacks را مشاهده کرده‌اید. ویجت‌های مجزا معمولاً فضای زیادی را از صفحه اشغال می‌کنند و گوگل هم برای حل این مشکل از ویژگی مذکور الهام نگرفته است.

در این ویژگی ویجت‌ها در یک مکان دسته‌بندی می‌شوند و شما می‌توانید با پیمایش میان آن‌ها، به انجام کار خود بپردازید. در حقیقت این قابلیت نه چندان پیچیده و عجیب اجازه می‌دهد که صفحه اصلی گوشی شما هم کارآمد ظاهر شود و هم ظاهر خوبی داشته باشد.

ویجت‌های گوگل هنوز هم به شکل سنتی با اشغال مجزای قسمت زیادی از صفحه، مشخصاً به این ویژگی مجهز نیستند و شاید ما در آینده‌ای نه چندان دور شاهد اضافه شدن آن باشیم.

تم و شخصی‌سازی

اندروید ۱۱ پس از مدت‌ها تقاضا و درخواست، به کاربران اجازه داد که ظاهر رابط کاربری را از جمله تغییر فوت، شکل آیکون اپلیکیشن‌ها و رنگ‌بندی، شخصی‌سازی کنند.

اندروید ۱۲ نیز شخصی‌سازی را با تمرکز بر رنگی که شما مایل به استفاده در فهرست‌ها، دکمه‌ها، ویجت‌ها و کاشی‌های قرار گرفته در نوار کشویی (مانند رنگ مدیا پلیر بومی اندروید) هستید، گسترش داده است.

برای دسترسی به این گزینه‌ها، با فشردن و نگه داشتن روی صفحه اصلی، Wallpapers & Styles باز می‌شود که می‌توانید از آن‌جا به انتخاب رنگ‌هایی بپردازید که به صورت خودکار با توجه به تصویر زمینه دستگاه تولید شده‌اند. این ویژگی حقیقتاً زیبا است و پس از سال‌ها یک جلوه اساسی به اندروید بخشیده است.

البته اگر حوصله درگیر شدن با شخصی‌سازی و گزینه‌های آن را ندارید، این امکان هم مهیا شده است که از بین ۴ گزینه موجود (با توجه به تم روشن و یا تاریک)‌ یکی را برای اعمال شدن در سراسر رابط کاربری انتخاب کنید.

یک ویژگی کوچک اما کارآمد و جذاب دیگر Themed Icons است که اشاره به آن خالی از لطف نیست. این ویژگی شما را قادر می‌سازد که رنگ مورد علاقه خود را برای تمام آیکون اپلیکیشن‌ها تعیین کنید تا یک ظاهر باثبات و منسجم در تمام رابط کاربری شکل بگیرد.

عملکرد این ویژگی هم مانند چیزی که در بحث ویجت‌ها اشاره کردیم، بستگی به اشتیاق و تمایل توسعه‌دهندگان شخص ثالث دارد. تمام آیکون‌های گوگل به خوبی با این ویژگی سازگار هستند اما تاکنون هیچ یک از اپلیکیشن‌های شخص ثالث به این ویژگی توجهی نشان نداده‌اند و از آن پشتیبانی نمی‌کنند.

البته هنوز جزئیات این موضوع مشخص نیست. شاید گوگل تنها از این قابلیت پشتیبانی می‌کند تا اپلیکیشن‌های دیگر، رنگ‌های بیشتری را به گوشی شما تزریق کنند. از سمت دیگر هنوز هم نظریه عدم تمایل توسعه‌دهندگان به استفاده از این ویژگی پابرجاست و شاید در آینده اپلیکیشن‌های بیشتری را با این قابلیت مشاهده کنیم.

پیش از آن که به بررسی نکات دیگر اندروید ۱۲ ادامه دهیم، باید همین حالا تایید کنیم که فهرست پاور که یکی از ویژگی‌های مناسب اندروید ۱۱ بود، از این نسخه حذف شده است. پیش از این با نگه داشتن دکمه پاور، فهرست مذکور، گوگل پی، گجت‌های خانه هوشمند و گزینه‌های پاور دستگاه را در یک صفحه نمایش می‌داد.

اکنون نگه داشتن این دکمه، دستیار گوگل را فرا می‌خواند. از طرفی گوگل پی و ویجت محصولات خانه هوشمند در سمت راست و چپ دستگاه قرار می‌گیرند. این مکان‌ها در گوشی‌های آیفون متعلق به چراغ قوه و دوربین هستند. شما می‌توانید قید استفاده از دکمه پاور را بزنید و از آن‌ها در نوار کشویی اصلی دستگاه بهره ببرید.

البته، احتمالاً شما چندان از حذف این ویژگی ناراحت نشده‌اید و حتی به آن اهمیت هم نمی‌دهید اما مشکل اصلی به سیاست‌های گوگل در ارائه چنین ویژگی‌هایی باز می‌گردد. این ویژگی‌ها به تدریج محبوبیت بیشتری کسب می‌کنند ولی گوگل بدون توجه به این موضوع، هر بار نحوه دسترسی به آن‌ها را تغییر می‌دهد.

شاید بهتر باشد که گوگل به جای تغییر اساسی نحوه ارائه این ویژگی‌ها،‌ ایده‌های جدیدی را برای ارائه بهتر آن‌ها در همان فرمت سابق، در پیش بگیرد. یا حتی این ابرشرکت آمریکایی می‌تواند انتخاب را به عهده خود کاربران واگذار کند.

برای نمونه اندروید همیشه اجازه می‌دهد که کاربران به خواست خود از حرکات لمسی یا دکمه‌ها استفاده کنند، پس چه اشکالی دارد که تصمیم‌گیری درباره نحوه استفاده از چنین قابلیت‌هایی در اختیار خود کاربران قرار بگیرد؟

ویژگی‌هایی که چندان جدید نیستند

اگر از بحث بالا بگذریم، اندروید ۱۲ سرانجام میزبان بعضی از ویژگی‌هایی است که دیگر تولید کنندگان گوشی‌های هوشمند و مخصوصاً اپل از سال‌ها پیش شروع به استفاده از آن‌ها کرده‌اند. با این همه، باید خوش‌حال باشیم که گوگل نهایتاً اسکرین شات‌های قابل پیمایش را به عنوان یکی از ویژگی‌های پیش‌فرض، به گوشی‌های پیکسل خود افزوده است.

این ویژگی چیز عجیبی نیست و به احتمال بسیار زیادی تاکنون به تجربه آن نیز پرداخته‌اید. به واسطه این ویژگی شما می‌توانید با پیمایش صفحه، بخش‌های بیشتری را در اسکرین شات جای دهید.

یک ویژگی کوچک دیگر، نمایش اعمالی است که در پس‌زمینه در حال اجرا هستند. به این ترتیب اگر میکروفون یا دوربین شما در حال استفاده باشد، در گوشه صفحه همانند iOS 14، یک آیکون این موضوع را به شما اطلاع خواهد داد.

کاشی‌های جدیدی هم به همین دلیل در تنظیمات سریع در نظر گرفته شده‌اند تا شما به صورت مستقیم و طی چند ثانیه بتوانید دوربین یا میکروفون را خاموش کنید. انتظار می‌رود کاربران از این کاشی‌ها استقبال کنند و این ویژگی به سادگی به محبوبیت زیادی برسد.

همچنین اگر یک اپلیکیشن موقعیت مکانی شما را درخواست کند، می‌توانید مشخص کنید که موقعیت دقیق یا تقریبی شما را دریافت کند. این ویژگی مدت‌ها پیش به iOS اضافه شده بود اما هنوز به انتهای اقتباس اندروید ۱۲ از قابلیت‌های این سیستم عامل نرسیده‌ایم. این نسخه از اندروید یک ویژگی تک‌دستی (One-Handed) جدید را هم در اختیار کاربران قرار خواهد داد که نمونه‌اش را در iOS مشاهده کرده‌ایم.

اگر شما از فهرست حرکت‌های لمسی به فعال کردن این ویژگی بپردازید، با استفاده از یک حرکت لمسی می‌توانید رابط کاربری را برای استفاده از حالت تک‌دستی کوچک کنید.

سایر ویژگی‌های اندروید ۱۲

مسلماً امنیت و حریم شخصی چیزی نیست که به سادگی از آن بگذریم. معمولاً با ورود به هر اپلیکیشن، صفحه‌های آشنایی برای اجازه دسترسی به موقعیت مکانی، تاریخچه تماس، دوربین، میکروفون و … باز می‌شوند.

حتی اگر علاقه‌ای به تماشا و رصد کردن این موارد نداشته باشید، توجه گوگل برای شفاف‌سازی این موارد تلاش قابل توجهی است که برای ما خوشایند تلقی می‌شود.

متریال یو بی‌شک در همه ابعاد، بزرگ‌ترین تغییر اندروید ۱۲ است ولی یگانه تحول آن نیست. برای مثال ویژگی ضربه سریع (Quick Tap) که اتفاقاً روی گوشی‌های پیکسل ۳ و قدیمی‌تر کار نمی‌کند، اجازه می‌دهد که با ضربه زدن روی پشت گوشی، برخی ویژگی‌ها مانند اسکرین شات از صفحه یا باز کردن یک اپلیکیشن را فعال کنید.

حالت نور فوق کم (Extra Dim) هم برای کسانی که به نور حساس هستند، ویژگی خارق‌العاده‌ای است. این ویژگی به سیستم عامل اجازه می‌دهد که نور صفحه را بیشتر از حالت پیش‌فرض دستگاه کاهش دهد.

هسته محاسبه خصوصی (Private Compute Core) هم قسمت جدیدی درون سیستم عامل اندروید ۱۲ است که اطلاعات حساس مانند ویژگی‌های هوش مصنوعی از جمله توضیح زنده (Live Caption)، پاسخ هوشمند (Smart Reply) و موارد در حال پخش (Now Playing) را به صورت رمزگذاری‌شده، ذخیره می‌کند.

داشبورد بازی (Game Dashboard) ویژگی دیگری است که برای گیمرها مفید واقع خواهد شد. این قابلیت حین ورود به بازی‌ها فعال می‌شود تا کسی مزاحم شما نشود. نمایش نرخ فریم بازی،‌ تهیه آسان اسکرین شات و یا ویدیو از بازی، ویژگی‌های دیگر قابلیت داشبورد بازی هستند.

با وجود این توصیفات اگر هنوز هم احساس می‌کنید که اندروید ۱۲ تغییرات چندانی را تجربه نکرده است، حق با شماست! این‌طور به نظر می‌رسد که به‌روزرسانی‌های بزرگ مانند اندروید ۱۲ و iOS 15 به تدریج تغییرات و تحولات کمتری را ایجاد می‌کنند.

این سیستم عامل‌ها اکنون پس از ۱۰ سال توسعه و صرف زمان، نیازی کمتری به تغییرات اساسی، ویژگی‌های مورد نیاز و بازنگری‌های بنیادینی دارند که در گذشته احساس می‌شد.

اگرچه باید مطمئن باشید که در ادامه، برای نمونه سال ۲۰۲۲ میلادی، ما باز هم شاهد اضافه شدن ویژگی‌های بیشتری به اندروید و سایر سیستم عامل‌ها خواهیم بود. اگر این ویژگی‌ها مانند تغییرات همین نسخه باشند، تهیه یک گوشی اندروید و یا یکی از محصولات پیکسل، ارزشمندتر از گذشته خواهد شد.

همین حالا هم شایعات بسیاری وجود دارد که اندروید ۱۲.۱ احتمالاً تغییرات بیشتری را به‌ویژه در بخش چند وظیفه‌ای یا موارد مربوط به گوشی‌های تاشو رقم خواهد زد. زمینه دومی که به آن اشاره کردیم، یعنی گوشی‌های تاشو حوزه‌ای است که به عقیده بسیاری، گوگل به زودی به آن وارد خواهد شد.

در بررسی یک به‌روزرسانی جدید اندروید، ما تصور می‌کنیم که تغییرات و ویژگی‌های تازه چگونه روی تمام گوشی‌های اندرویدی بازار تاثیر خواهند گذشت. اما در حال حاضر اندروید ۱۲ یک خبر خوب برای کاربران گوشی‌های پیکسل است و ظاهراً تا مدت‌ها این‌گونه خواهد بود.

براساس اعلام صفحه رسمی Android Developers، اندروید ۱۲ طی هفته‌های آینده برای گوشی‌های پیکسل عرضه خواهد شد و تا انتهای سال جاری میلادی،‌ برای دستگاه‌های گلکسی سامسونگ، وان پلاس، اوپو، ریلمی، تکنو، ویوو و نهایتاً شیائومی در دسترس قرار خواهد گرفت.

به محض دریافت اطلاعات بیشتر از سمت گوگل و شرکت‌های دیگر، ما فهرست نهایی گوشی‌های واجد شرایط دریافت اندروید ۱۲ را در تکفارس اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.

همان‌طور که انتظار می‌رود،‌ تمام شرکت‌های سازنده گوشی‌های اندروید از رابط کاربری و هویت مخصوص خود برای استفاده از سیستم عامل اندروید ۱۲ استفاده خواهند کرد.

اگرچه ویژگی‌های اندروید ۱۲ می‌توانند در گوشی‌هایی که توسط خود گوگل ساخته نمی‌شوند هم به کار گرفته و جذاب ظاهر شوند اما ممکن است برخی از نقاط قوت اصلی طراحی متریال یو مانند آن‌چه در گوشی‌های پیکسل شاهد هستیم، در سایر محصولات اندرویدی مشاهده نشوند.

سامسونگ یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های ارائه دهنده گوشی‌های اندرویدی است که در این فاز قادر به ارائه به‌روزرسانی اندروید ۱۲ برای کاربرانش نیست. با این وجود این شرکت مدت‌ها پیش وعده داده که هم‌زمان با عرضه وان UI 4، اندروید ۱۲ را هم راهی محصولاتش کند.

مدتی پیش یک نسخه از رابط کاربری شخصی‌سازی شده این شرکت از این سیستم عامل روی XDA Developers فاش شد که اطلاعات چندان خوشایندی برای دوست‌داران اندروید ۱۲ گوگل نیست. در این نسخه این‌طور به نظر می‌رسد که سامسونگ توجه چندانی به ویژگی‌های اصلی این نسخه از اندروید ندارد و سیاست متفاوتی را نسبت به گوگل در پیش گرفته است.

باید جدای از این قبول کنیم اندروید ۱۲ قرار نیست نحوه استفاده شما از گوشی‌تان را تغییر دهد و اصلاً نیازی هم به این کار نیست. گوگل در عوض ارائه مقدار زیادی ویژگی، سعی کرده طراحی سیستم عامل خود را تا حد زیادی رضایت‌بخش‌تر از گذشته کند.