چرا استیم دک ولو می تواند یک موفقیت همه جانبه باشد؟

مسلماً اشتباه به یاد نمی‌آورید؛ ولو اکنون نزدیک به ۶ سال پس از عرضه یک کنسول مبتنی بر لینوکس که به یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های دنیای فناوری در دهه گذشته تبدیل شد، باری دیگر با استیم دک، شانسش را در این زمینه امتحان می‌کند.

اکنون مشخصه‌های اصلی استیم ماشین (Steam Machine) و تاچ پد غیرعادی آن دستگاه به بطن یک رایانه دستی ۷ اینچی تزریق شده‌اند و دقیقاً مانند سوییچ، کنسول دستی نینتندو عمل می‌کنند. این رایانه دستی جدید همان‌گونه که ذکر کردیم، با نام «استیم دک»‌ Steam Deck شناخته می‌شود و ما پیش‌تر در تکفارس به مقایسه مشخصات سخت‌افزاری آن با پلی استیشن ۵، ایکس باکس سری ایکس و اس و از همه مهم‌تر، سوییچ پرداخته بودیم که در لینک زیر قابل مشاهده و مطالعه است.

مطالب مرتبط:

• مقایسه استیم دک با سوییچ، پلی استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس

احتمالاً نمی‌توان گفت که این محصول جدید ولو، تبدیل به رقیب اصلی و دردسر شماره یک نینتندو سوییچ خواهد شد. حتی اگر بپذیریم که قیمت پایه استیم دک با ۳۹۹ دلار بسیار به نسخه اولد سوییچ با قیمت ۳۵۰ دلار نزدیک است، نمی‌توان فراموش کرد که شما قادر نیستید نسخه‌های مختلف سری ماریو، زلدا و متروید را روی این رایانه شخصی دستی تجربه کنید.

با این وجود با توجه به عملکرد ولو در دهه گذشته و تجربه‌هایی که کسب کرده است، ابداً نمی‌توان پذیرفت که این محصول جدید نیز همچون استیم ماشین با شکستی عظیم مواجه شود. بنابراین در ادامه به بیان نکاتی می‌پردازیم که این نظریه را تایید می‌کنند ولی به جهت آن که یک تحلیل منصفانه شکل بگیرد، به دلایل شکست این دستگاه نیز نگاهی خواهیم داشت.

به این ترتیب بیشتر از هر چیزی به نظر می‌رسد ما با یک رایانه شخصی بسیار جذاب روبه‌رو شده‌ایم که طی سال‌های آینده بحث‌های عظیمی از جامعه بازی‌بازان را شکل خواهد داد. این شما و این هم ۶ دلیلی که نشان می‌دهند استیم دک شرکت ولو ه یک شکست تمام عیار تبدیل نخواهد شد.

ولو خودش سخت‌افزار را تولید می‌کند

دلایل زیادی را می‌توان به عنوان عوامل اصلی شکست استیم ماشین مطرح کرد اما یکی از آن‌ها همیشه متمایز است و بر فراز گزینه‌های دیگر می‌ایستد: ولو هرگز روی سرنوشت سخت‌افزار خود کنترل نداشت.

پیش‌تر در سال ۲۰۱۳ گیب نیول برنامه‌هایش برای عرضه «استیم باکس» را به صورت انحصاری با رسانه The Verge در میان گذاشت. در آن زمان او به صراحت توضیح داد اگرچه ولو به دنبال عرضه رایانه شخصی مبتنی بر لینوکس مخصوص خود است، اما اکوسیستمی را نیز فراهم خواهد ساخت که که تولید کنندگان دیگر نیز بتوانند مجموعه عظیمی از سخت‌افزار بهتر را نیز به بازار عرضه کنند تا دسته جدیدی از رایانه‌های شخصی گیمینگ ظهور کنند.

نهایتاً سخت‌افزار خود ولو طی این برنامه به بازار عرضه نشد. حتی نمونه اولیه قابل توجهی که این شرکت در همان سال در اختیار رسانه یاد شده قرار داده بود، هرگز مرحله تولید انبوه را تجربه نکرد. ولو به همین ترتیب پیشبرد این برنامه را به شرکت‌های تولید سخت‌افزار رایانه‌های شخصی سپرد. شرکت‌هایی که رایانه‌هایی با قابلیت اجرای ویندوز تولید می‌کردند اما به علت محدودیت آن‌ها به لینوکس، بازی‌های بسیار کمی برای تجربه وجود داشت. Alienware از معدود تولید کنندگانی بود که تصمیم گرفت در عوض عمل به محدودیت‌های موجود از ویندوز استفاده کند.

اما اکنون به لطف استیم دک، ولو باری دیگر کنترل سخت‌افزار را به عهده گرفته است. محصول جدید ولو برخلاف استیم ماشین‌های سابق، یک تاریخ دقیق انتشار و سخت‌افزاری قدرتمند را به کاربرانش نمایش می‌دهد.

همچنین کمال قابل توجه این شرکت در ساخت محصولاتی مانند استیم کنترلر و استیم لینک که به شکل قابل توجهی هوشمند و کارآمد هستند، ما را به این باور می‌رساند که باید به ولو اعتماد کرد. از سوی دیگر عرضه هدست واقعیت مجازی «ولو ایندکس» و همکاری این شرکت با HTC جهت تولید «HTC وایو» باری دیگر استعداد درخشان ولو زمانی که کنترل سخت‌افزار را به عهده می‌گیرد، نمایان می‌کند.

لینوکس اکنون در وضعیت بهتری است

در ۲۰۱۵ منبع همین مقاله به خوانندگانش پیشنهاد داد که از پیش‌خرید استیم ماشین خودداری کنند. دلیل اصلی چنین پیشنهادی این بود که لینوکس از بازی‌های کافی برای سرگرم کردن کاربران برخوردار نبود. در آن زمان با یک ارزیابی مشخص شد که هیچ کدام از بازی‌های Grand Theft Auto V، Fallout، Skyrim، DayZ و یا بازی‌های قابل توجه دیگر روی این دستگاه قابل تجربه نیستند. در طرف مقابل ایکس باکس وان، پلی استیشن ۴ و حتی ویندوز پشتیبانی بسیار خوبی دریافت می‌کردند و این روند رو به بهبود نیز بود.

در حال حاضر نیز تنها ۱۵ درصد از تمام بازی‌های استیم به صورت رسمی روی «استیم او اس» (سیستم عامل مبتنی بر لینوکس ولو) پشتیبانی می‌شوند اما به لطف سرمایه‌گذاری‌ها و اقداماتی که ولو نزدیک به ۱۰ سال پیش به سرانجام رساند، اکنون نیاز نیست که این شرکت توسعه‌دهندگان را برای پورت بازی‌هایشان روی این سیستم عامل تحت فشار قرار دهد.

بسیاری از ۸۰۰۰ عنوان قابل اجرا روی استیم او اس به واسطه لایه سازگارپذیری پروتون مستقیماً از روی نسخه ویندوز، روی لینوکس اجرا می‌شوند. بسیاری از بازی‌های شوتر محبوب رقابتی مانند Apex Legends، Destiny 2، PUBG و Fortnite ممکن است به زودی از این طریق برای اجرا روی سیستم عامل این شرکت مهیا شوند؛ چرا که ولو در حال کار روی نرم‌افزارهای ضد تقلب آن‌هاست تا پیش از عرضه محصول آماده شوند. به این ترتیب اگر این مهم رخ دهد، اکثر بازی‌های برتر استیم از طریق سیستم عامل استیم او اس نیز قابل اجرا خواهند بود.

گفتنی است که استیم دک این بار تنها به لینوکس محدود نیست. ولو تایید کرده است که کاربران در صورت تمایل می‌توانند به نصب ویندوز و همچنین دیگر فروشگاه‌های ناشران بپردازند. از سوی دیگر از آن‌جایی که این محصول دقیقاً یک رایانه شخصی است، شما می‌توانید شکاف موجود در بازی‌ها را از طریق سرویس‌های استریم آنلاین پرتعدادی مانند ایکس کلاود مایکروسافت، استیدیای گوگل، انویدیا جی فورس، لونای آمازون و گزینه‌های دیگر پر کنید.

استریم مبتنی بر شبکه خانگی بازی‌ها از طریق پلی استیشن، ایکس باکس و حتی یک رایانه شخصی گیمینگ دیگر نیز از جمله ویژگی‌های ثانویه محصول جدید ولو است.  حین انجام آن‌ها روی کنسول دستی نینتندو موفق باشید!

بهترین رایانه شخصی دستی تا به حال

زمانی که به عقب باز می‌گردیم و به استیم ماشین نگاه می‌کنیم، به نظر می‌رسد که ولو با تولید و عرضه آن محصول، به دنبال اختراع دوباره چرخ بوده است. در رابطه با استیم دک، قضیه متفاوت است. اگرچه در دنیانی کنونی ما تقریباً همه داخل جیبشان یک گوشی هوشمند دارند اما به لطف عرضه نینتندو سوییچ و مجموعه زیادی از محصولات مختلف که از آن الهام گرفته‌اند، مشخص است که بازی‌های ویدیویی دستی حداقل هنوز هم جزوی جداناپذیر از نسل بشر هستند.

در حقیقت استیم دک حتی اولین رایانه شخصی دستی نیست که به شکل سوییچ طراحی شده است. مدتی پیش پروژه مبتنی بر بودجه جمعی Aya Neo نیز توانست توجهات بسیاری را جلب کند. آن محصول نیز از حیث سخت‌افزار شبیه استیم دک بود و حتی ما شاهد استفاده از پردازنده AMD همراه با جوی استیک و دکمه‌هایی بودیم که در طرفین یک نمایشگر ۷ اینچی لمسی با رزولوشن ۸۰۰ × ۱۲۸۰ قرار گرفته بودند.

دستگاه مذکور آن قدری قوی نبود که بتواند بازی‌های پرتقاضا و محبوب را با شرایط رضایت‌بخشی اجرا کند اما رسانه The Verge در بررسی‌های خود نشان داد که اجرای بازی Persona 4 Golden و برخی عناوین دیگر مانند Star Wars: Squadrons و Outer Wilds ممکن است. تجربه کاربری دیسکورد نیز روی این پلتفرم بررسی شد اما در نهایت  نتیجه هنوز هم همانی است که چند ماه پیش شاهدش بودیم: کارت گرافیک AMD Vega 6 این دستگاه اصلاً قدرتمند نیست و به سرعت در مقابل شرایط حساس، جا می‌زند.

کیفیت ساخت و ارگونومی رایانه گیمینگ دستی مذکور نیز اصلاً مناسب نبود و اگر از ما بپرسید، این همان موقعیتی است که ولو می‌تواند منطعف عمل و شکاف را پر کند. حتی این رایانه‌های گیمینگ دستی نامناسب نیز قیمتی حدود ۷۰۰ الی ۱۰۰۰ دلار دارند. ولو با وجود ارائه کارت گرافیک جدیدتر و مشخصات حیرت‌انگیز، قیمتی بالغ بر چند صد دلار ارزان‌تر را در نظر گرفته است.

ولو اکنون دوباره بازی می‌سازد

در سال گذشته میلادی، ۱۳ سال پس از مشهورترین کلیف هنگر تاریخ بازی‌های ویدیویی ولو دوباره با عرضه Half-Life: Alyx به عنوان یک عنوان تماماً انحصاری برای دستگاه‌های واقعیت مجازی، مجموعه یاد شده را زنده کرد و افزون بر کسب لقب بهترین بازی واقعیت مجازی تاریخ، آمار فروش «ولو ایندکس» را به شکلی شگفت‌انگیز بهبود داد. از آن زمان تاکنون کارمندان ولو بارها اشاره کرده‌اند که عرضه این بازی دوباره آن‌ها را در مورد ساخت بازی‌های تک نفره هیجان‌زده کرده است.

کارمندان ولو و گیب نیول از سال ۲۰۱۹ به صراحت اشاره کرده‌اند که دوست دارند با ساخت بازی‌های جدید از مجموعه Half-Life به پیشرفت ادامه دهند و همین حالا هم در حال ساخت چند بازی تک نفره هستند.

اکنون یکی از آن بازی‌ها می‌تواند به عنوان نقطه پرتاب استیم دک عمل کند. این دقیقاً همان روندی است که پلتفرم استیم در سال ۲۰۰۴ در پیش گرفت و به موفقیت دست یافت. عرضه بازی Half-Life 2 روی استیم و عناوین بعدی این شرکت، موفقیت‌های استیم را روز به روز افزایش داد. ولی در زمان عرضه استیم ماشین چنین فرایندی در پیش گرفته نشد. ولو در سال ۲۰۱۳ اعلام کرد این برخلاف فلسفه ماست که یک بازی را وارد زندان کنیم و بگوییم تنها روی استیم ماشین کار می‌کند.

این فرایند ولو را در زمانی که قادر به ساخت بازی‌های جدید خودش نبود، نیازمند دیگر توسعه‌دهندگان کرد. سرانجام این شرکت Counter-Strike: Global Offensive که ۲ سال قبل، Portal 2 که ۳ سال قبل و Left 4 Dead 2 را که ۴ سال قبل عرضه شده بودند، برای پلتفرم مبتنی بر لینوکس خود نیز در دسترس قرار داد اما این رویه هنگام انتشار استیم ماشین در مقابل عملکرد به شدت جذاب ویندوز، دیگر موثر نبود.

اما شاید فلسفه ولو طی این سال‌ها تکامل یافته است. این شرکت بیش از عرضه هدست واقعیت مجازی خود متوجه شد که نیاز به شروعی قدرتمند دارد. به این ترتیب نمایش قابل توجهی از عنوان The Lab ارائه شد و سپس بازی سیستم سلر Half-Life: Alyx سال گذشته میلادی در اختیار کاربران این محصول جدید قرار گرفت. اثری که فرایند حفظ عناوین انحصاری واقعیت مجازی را منطقی جلوه می‌دهد زیرا Half-Life: Alyx به صورت اختصاصی برای غوطه‌وری واقعیت مجازی و کنترل‌های آن طراحی شده است.

ارائه پیشنهاد به توسعه‌دهندگان جهت ساخت بازی‌هایی که از تاچ پد، صفحه لمسی، تام استیک‌های حساس به لمسی، ژیروسکوپ و دکمه‌های پشتی برای شبیه‌سازی حرکت دست و بلند کردن اجسام فرضی بهره ببرند، چیزی نیست که بتوان با اطمینان درباره آن حرف زد و ادعا کرد که ولو حتماً آن را به کار می‌برد اما به همین شکل، این ایده‌ای نیست که به سادگی نیز بشود ردش کرد.

ساخت یک نسخه انحصاری از مجموعه Half-Life برای محصولات گیمینگ دستی شاید اندکی از ساخت نسخه انحصاری استیم دک منطقی‌تر و یا محتمل‌تر باشد. بسیاری از رایانه‌های شخصی مسلماً به اندازه استیم دک ورودی‌های متنوع و مختلف ندارند و این یک روند خجالت‌بار است که ویژگی‌های به‌خصوصی تنها در اختیار کنترلر استیم دک قرار بگیرند.

همه آماده پرداخت پول هستند

استیم دک ولو ظاهراً در زمان مناسبی معرفی شده است. به دلیل همه‌گیری گسترده بیماری کرونا در جهان، بازی‌بازان دقیقاً متوجه شده‌اند که به چه گونه و در حقیقت، دسته‌ای از جامعه تعلق دارند. تاکنون زمانی بهتر از این برای بازی کردن وجود نداشته و هرگز تقاضا برای محصولات دنیای بازی‌های ویدیویی به این اندازه بالا نبوده است. طبق آمار رسمی کاربران آمریکایی در سال ۲۰۲۰ بیشتر از هر زمان دیگری در تاریخ این صنعت پول خرج کرده‌اند.

همچنین اگرچه پلی استیشن ۵، ایکس باکس سری ایکس و دسته زیادی از کارت‌های گرافیک جدید رایانه‌های شخصی به بازار عرضه شده و یا معرفی شده‌اند، اما کمبود‌های موجود در بخش تراشه‌ها و سخت‌افزار به این معنی است که بسیاری از کاربران و خود شما نیز به راحتی نمی‌توانید محصول مورد علاقه‌تان را خریداری کنید. از طرفی بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته نیز به تدریج در حال پشت سر گذاشتن این بحران هستند و بسیاری از مردم سرانجام پس از مدت‌ها می‌توانند از خانه‌هایشان خارج شوند.

اگر شما نیز پس‌اندازتان را برای خرید کنسول و یا کارت‌های گرافیک جدید ذخیره کرده‌اید و هنوز به خرید چیزی قانع نشده‌اید، احتمالاً طی ماه‌های آینده موفق به پشت سر گذاشتن خطرات این بیماری خواهید شد و به دنیای بیرون از خانه سلام خواهید کرد.

در این زمان صرف پولتان روی محصولی که می‌تواند خارج از خانه نیز مشغولتان کند، گزینه مناسبی است. نینتندو در این حوزه قدم‌های محکمی را برداشته است و سوییچ اولد شاید بتواند شما را قانع کند اما مشخصاً فعلاً خبری از سوییچ پرو نیست. این نیز یک موقعیت دیگر برای ولو است تا وارد عمل شود. با کنار گذاشتن بازی‌های نینتندو، استیم دک حتی از نسخه پروی سوییچ نیز بیشتر مستحق توجه است.

مزایایی که به سادگی دیده نمی‌شوند

حتی اگر استیم دک نتواند توجهات را از سوی کنسول‌های نسل جدید و کارت‌های گرافیک به سمت خود جذب کند، این به معنای یک شکست تمام عیار نیست. تاکنون تمام شکل‌های مختلف سخت‌افزاری که ولو ساخته، چیز‌هایی نبوده‌اند که روی قفسه فروشگاه‌ها به صورت گسترده و همه‌جانبه به موفقیت برسند بلکه محصولاتی تلقی می‌شدند که مهندسین این شرکت کمال‌گرا خواهان مشاهده‌اش بوده‌اند.

در نتیجه اگر استیم دک هم برخلاف نظرات مثبت کاربران فروش کمی را پشت سر بگذارد، باز هم می‌تواند یک موفقیت برای شرکت و طرفداران اصلی آن باشد. برای نمونه هنوز هم بسیاری از کاربران به ستایش روندی می‌پردازند که ولو با استیم کنترلر به دنبال تحقق آن بود. جامعه طرفداران این کنترلر الگوهای شخصی‌سازی شده‌ای از آن را همواره در دسترس قرار می‌دهند.

به علاوه، ولو خودش در حال ساخت این محصول است و اگر با مشکلات بزرگی مواجه شود، می‌تواند مسئولیتش را به عهده بگیرد. طبق تخمین‌های انجام شده ولو سالانه حدود ۶ میلیارد دلار تنها از کمیسیون‌های دریافتی استیم درآمد کسب می‌کند که برای شرکتی با این حجم، اندازه و تعداد کارکنان، شگفت‌انگیز است. با یک حساب سرانگشتی می‌توان متوجه شد که هر کارمند این شرکت میانگین حدود ۱۵ میلیون دلار تلاش برای درآمد در سال را به خود اختصاص می‌دهد.

ولو از جهتی اکنون بسیار رویه محافظ‌کارانه‌ای را در دستور کار قرار داده است. هر کاربر می‌تواند با ودیعه قرار دادن ۵ دلار، ۱ دستگاه را رزرو کند و این شرایط تنها به ۱ عدد برای هر کاربر محدود شده است. همچنین این شرکت به جای اتمام فروش، کالاها را به ترتیب برای کاربران مهیا می‌کند. این چنین فرایندهایی به ولو اجازه می‌دهند که در عوض روبه‌رو شدن با یک شروع فوق‌العاده و سپس سقوط قابل توجه، رویه‌ای مناسب را با گروهی کوچک‌تر از کاربران تجربه کنند.

و … چرا باید نگران استیم دک بود؟

لازم به ذکر است که ما بعید می‌دانیم که این رایانه شخصی گیمینگ دستی با شکست مواجه شود اما می‌توان عواملی را نام برد که شاید جامعه کاربران رایانه‌های شخصی را نسبت به این دستگاه سرد کنند. برای مثال، استیم دک مانند یک کنسول نسل نهمی قیمت‌گذاری شده است اما مزایای سخت‌افزاری کمتری را نسبت به آن‌ها پیشنهاد می‌دهد. حتی اگر بپذیریم که این دستگاه از تمام رایانه‌های شخصی دیگر موجود در بازار قدرتمندتر است، باز هم چنین تفکری وجود خواهد داشت.

مدل پایه ۳۹۹ دلاری همراه با حافظه ۶۴ گیگابایتی eMMC به بازار عرضه خواهد شد و این در حالی است که برخی از بازی‌ها به تنهایی حجمی بیشتر از این مقدار را اشغال می‌کنند و همچنین پلی استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس و اس به لطف حافظه‌های SSD NVMe سرعت بارگذاری به شدت سریع‌تری را تجربه می‌کنند. با وجود این که می‌توانید برای تمام مدل‌های موجود کارت‌های حافظه میکرو اس‌دی (microSD) را مورد استفاده قرار دهید اما سرعت این حافظه‌های خارجی شاید عملکرد دستگاه‌تان را تحت تاثیر قرار دهد.

ظاهر دستگاه؟ ممکن است که شما عاشق آن شوید و شاید هم کاملاً تعجب کرده باشید که چرا به این صورت طراحی شده و یا اصلاً چرا دکمه‌های آن از چنین ارگونومی غیررایجی بهره می‌برد. مسلماً طراحی سوییچ بازیکنان متعددی را تحت تاثیر قرار داده است و احتمال دارد که این طیف هرگز از ظاهر و ارگونومی استیم دک لذت نبرند.

سوالات رایج:

مشخصات سخت‌افزاری استیم دک ولو چیست؟

• این کنسول مبتنی بر APU شرکت AMD است و ولو تصمیم گرفته در ساخت آن از یک پردازنده چهار هسته یا به عبارت دیگر، هشت رشته Zen 2 و یک کارت گرافیک AMD RDNA 2 همراه با هشت واحد محاسبه استفاده کنید. سخت‌افزار مذکور با قرار گرفتن ۱۶ گیگابایت رم LPDDR5، بطن استیم دک و قلب تپنده آن را تشکیل می‌دهد.

استیم دک با چه قیمت و چه زمانی به بازار عرضه می‌شود؟

• طبق اعلام ولو ۳ مدل مختلف از جمله یک ویرایش مجهز به ۶۴ گیگابایت حافظه eMMC با قیمت ۳۹۹ دلار، ۲۵۶ گیگابایت حافظه NVMe SSD با قیمت ۵۲۹ دلار و ۵۱۲ گیگابایت حافظه پرسرعت NVMe SSD با قیمت ۶۴۹ دلار در تعطیلات میلادی پیش‌رو در دسترس کاربران قرار خواهد گرفت.

استیم دک ولو یا نینتندو سوییچ؛ کدام قوی‌تر است؟

• سوییچ قدرت خالص کمتری ارائه می‌دهد. این کنسول به یک تراشه انویدیا تگرا X1 و یک پردازنده مبتنی بر معماری Arm مجهز است که اولین بار چهار سال پیش تولید و استفاده شد. در سوی دیگر استیم دک به پردازنده AMD Zen 2 و کارت گرافیک نسل بعدی RDNA 2 مجهز است که از معماری یکسانی با کارت گرافیک به کار رفته در کنسول‌های پلی استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس بهره‌مند است. استیم دک و نینتندو سوییچ هر دو افزون بر حالت دستی، ابعاد نمایشگر و طراحی یکسانی دارند و همچنین بازی‌ها روی نمایشگر لمسی آن‌ها به صورت ۷۲۰p اجرا می‌شود.

منبع: The Verge