گوگل کروم قصد دارد کوکیهای طرف ثالث را از مرورگر کروم حذف کند. اگر همه چیز بر طبق برنامه پیش برود، به‌‌روزرسانی بعدی محبوب‌ترین مرورگر دنیا قوانین تبلیغات اینترنتی را از نو خواهد نوشت و دنبال‌کردن فعالیت‌های اینترنتی میلیون‌ها نفر توسط شرکت‌های ثالث را بسیار سخت‌تر خواهد کرد. اما همه چیز به این سادگی نیست. شاید این کار پیروزی بزرگی برای حریم خصوصی به نظر برسد اما احتمالاً باعث می‌شود که گوگل کنترل کامل تبلیغات اینترنتی و به‌طور کلی اینترنت را به‌دست بگیرد.
منتقدان و تحلیلگران بر این باورند که این حرکت گوگل باعث بیکار شدن شرکت‌های کوچک‌تر شده و به وبسایت‌هایی که از طریق تبلیغات اینترنتی درآمدزایی می‌کنند ضربه خواهد زد. شاید برای مردم واضح نباشد اما در پشت پرده، گوگل نقشه‌ی صاحب‌شدن تبلیغات اینترنتی توسط کروم را در سر دارد. برای این کار، کروم تاریخچه‌ی مرورگر افراد را بررسی کرده و آن‌ها را در گروه‌هایی با سلیقه‌های مشابه قرار خواهد داد.
بنت سایفرز، کارشناس فناوری موسسه‌ی فرانتیر الکترونیک، گفت:
کاری که آن‌ها (گوگل) انجام می‌دهند از بین‌بردن زیرساخت مورد نیاز برای دنبال‌کردن و بررسی جداگانه افراد است. آن‌ها هنوز هم تبلیغات هدفمند خود را، هر چند به شکل دیگری، انجام می‌دهند.
نقشه گوگل برای جایگزینی کوکیهای شرکت‌های ثالث از “سندباکس پرایوسی” نشات می‌گیرد. براساس این الگوریتم به جای حذف کامل تبلیغات اینترنتی، کیفیت آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. به جز حذف کوکی‌ها، این محصول با تبلیغات دروغین مقابله می‌کند، تعداد CAPTCHA را کاهش داده و به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا از روش‌های جدیدی برای ارزیابی عملکرد تبلیغات خود استفاده کنند. بسیاری از منتقدان گوگل اعتقاد دارند که بخشی از این ویژگی‌ها باعث پیشرفت شرایط فعلی شده و برای اینترنت مفید هستند.
در حال حاضر، تبلیغات اینترنتی تا حدی از کنترل خارج شده است و نیازمند تغییراتی است. شرکت‌ها به اطلاعات زندگی روزمره‌ی میلیون‌ها نفر دسترسی داشته و آن‌ها را در کسری از ثانیه به فروش می‌رسانند. چنین تغییر بزرگی در این سیستم بر روی کسب و کارهای متعددی از جمله تبلیغات محصولات و سرویس‌های اینترنتی توسط برندهای معروف، شبکه‌های تبلیغاتی و همچنین سازمان‌های خبری که این تبلیغات را به سراسر اینترنت انتقال می‌دهند، تاثیر مهمی می‌گذارد.
پیشنهادهایی که سندباکس پرایوسی ارائه می‌کند بسیار پیچیده و فنی است و شرکت گوگل برخی از آن‌ها را استفاده کرده و برخی دیگر را در مراحل اولیه‌ی تولید نگه داشته است. سندباکس پرایوسی به‌صورت آنلاین ثبت شده و گوگل برنامه‌های مرتبط با آن را پس از بازخوردها و نظرات شرکت‌های رقیب، تغییر داده است.
حذف کوکیهای شرکت‌های ثالث از کروم ابتدا در تاریخ دی‌ماه ۱۳۹۹ (ژانویه ۲۰۲۰) اعلام شد. به گفته‌ی سایفرز این کوکی‌ها بیشترین تجاوز به حریم خصوصی کاربران را داشتند. زمانی که گوگل در سال ۲۰۲۲ آن‌ها را حذف کند، اولین شرکتی نخواهد بود که این کار را انجام می‌دهد اما با توجه سهم این شرکت در بازار، بیشترین تاثیر را خواهد گذاشت.
مرورگر سافاری اپل که بزرگ‌ترین مرورگر پس از کروم است، در سال ۲۰۱۷ دنبال کردن کوکی‌ها را محدودتر کرد و مرورگر فایرفاکس در سال ۲۰۱۹ کوکیهای شرکت‌های ثالث را به کلی حذف کرد. این مشکل به قدری بزرگ است که فایرفاکس روزانه تعداد ۱۰ میلیون دنبال‌کننده را بلاک می‌کند.
اگر در حال حاضر از مرورگر کروم استفاده می‌کنید باید بدانید که اکثر وبسایت‌ها یک کوکی شخص ثالث را به دستگاه شما اضافه می‌کنند. این کوکی‌ها که در واقع تکه‌های اطلاعاتی کوچکی هستند، قابلیت ردیابی تاریخچه‌ی مرورگر افراد و نشان دادن تبلیغات براساس آن را دارند. کوکیهای شخص ثالث تمام اطلاعات دریافتی را به دامنهای غیر از دامنه‌ی وبسایت در حال استفاده ارسال می‌کنند. در مقابل، کوکیهای شخص اول اطلاعات را به همان دامنهای که درحال استفاده از آن هستید، می‌فرستند.
دلیل اصلی این‌که کفش‌هایی که دو هفته پیش آن‌ها را در اینترنت دیده‌اید هنوز هم در گوشه تصویر به شما چشمک می‌زنند همین کوکیهای شرکت‌های ثالث است! تمام اطلاعات جمع‌آوری شده، برای ساخت پروفایل‌های جداگانه استفاده خواهد شد که شامل علایق، خریدهای اینترنتی و رفتار شما در اینترنت می‌شود. ممکن است این اطلاعات به دلال‌های اطلاعاتی ناشناس فروخته شود. یکی از مدیران کسب و کار تبلیغاتی گوگل به نام چتنا بیندرا اعلام کرده است که هدف اصلی، پیداکردن روشی مناسب برای جایگزینی تکنولوژی‌های قدیمی مانند کوکیهای شخص ثالث توسط API حفظ حریم شخصی است.
هدف گوگل استفاده از سیستم هوش مصنوعی FLoC برای ایجاد تبلیغاتی است که براساس سلیقه‌ی کلی افراد باشد. این سیستم، با توجه به تاریخچه‌ی مرورگر افراد و دیگر موارد، آن‌ها را براساس علایقشان در گروه‌های مختلفی قرار می‌دهد. گوگل هنوز اعلام نکرده است که این گروه‌ها دقیقاً چگونه عمل خواهند کرد اما شامل هزاران نفر با سلیقه‌های مشابه خواهد بود و تبلیغ‌کننده‌ها می‌توانند براساس هر گروه تبلیغات خاصی را برای آن‌ها تدارک ببینند. برای مثال اگر شما از کفش خاصی خوشتان بیاید، هوش مصنوعی گوگل شما را در گروه افرادی با همین سلیقه قرار خواهد داد.
این سیستم مشابه الگوریتم استفاده شده توسط نتفلیکس برای فیلم‌هایی که دیده‌اید، عمل می‌کند. به‌طور کلی تاریخچه‌ی فیلم‌ها و سریال‌های شما شبیه بسیاری از افراد دیگر است اما دقیقاً مشابه آن‌ها نیست. برای مثال اگر شخص الف و شخص ب، چهار فیلم ترسناک مشابه را در لیست مورد علاقه خود قرار داده باشند، شانس این که پنجمین فیلم شخص اول با شخص ب یکی باشد بسیار زیاد است. حالا همین مورد را برای میلیون‌ها نفر دیگر در نظر بگیرید.
برخلاف کوکیهای شخص ثالث، تمام اطلاعات گروه‌بندی افراد داخل کروم انجام می‌شود. در طرف مقابل کوکیهای شخص ثالث این اطلاعات را به نقاط مختلفی ارسال می‌کنند. به گفته‌ی بیندرا، همین تغییر کوچک باعث می‌شود که تاثیر و هدفمندی تبلیغات در مقایسه با کوکیهای شخص ثالث ۹۵ درصد افزایش داشته باشد. البته بسیاری از افراد این ادعا را زیر سوال بردند.
یکی از مشکلات این سیستم هوش مصنوعی، اطلاعاتی است که نسبت به کاربر دریافت می‌کند. کمیل بازباز، نایب رییس ارتباطات موتور جستجوی DuckDuckGo در این خصوص گفت:
این‌که هوش مصنوعی FLoC تاریخچه مرورگر شما را بررسی کند، دقیقاً مانند این است که تحلیلگران گوگل به طور دائم جستجوهای شما را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند.
در حالی که استفاده از FLoC باعث می‌شود که اطلاعات شخصی افراد برای اشخاص ثالث فرستاده نشود، با این حال نگرانی‌هایی در مورد نحوه‌ی گروه‌بندی افراد و احتمال تبعیض قائل‌شدن برای برخی از گروه‌ها وجود دارد. بازیل لپارمنتیر، مهندس ارشد هوش مصنوعی شرکت تبلیغاتی کرایتریو (Criterio) گفت:
هوش مصنوعی FLoC توسط خود گوگل کنترل می‌شود. در نتیجه گوگل می‌تواند هر زمان که خواست تغییراتی در الگوریتم آن به وجود آورد.
اگر مرورگرهای دیگر نیز تصمیم بگیرند از چنین سیستمی استفاده کنند، احتمالاً الگوریتم آن را آن‌طور که بخواهند تغییر خواهند داد. نظرات این افراد باعث شده است که سوالاتی مانند این‌که آیا این سیستم افراد را بر اساس موارد حساسی ماننند نژاد، گرایش‌های جنسی و یا معلولیت گروه‌بندی می‌کند یا خیر، ایجاد بشود. این سیستم ممکن است توانایی دریافت چنین اطلاعاتی را براساس رفتار و سلیقه‌های افراد داشته باشد. برای مثال، الگوریتم تبلیغاتی فیسبوک نشان داده که شغل‌های معلمی و منشی‌گری را بیشتر به زنان پیشنهاد داده است.
در سال ۲۰۱۹ فیسبوک توسط وزارت مسکن و شهرسازی آمریکا، متهم به استفاده از تبلیغاتی شده بود که نسبت به افراد با نژادهای متفاوت تبعیض قائل می‌شد. چنین خطری برای هوش مصنوعی FLoC وجود دارد و مهندسان شرکت گوگل احتمال تبعیض الگوریتم را تایید کرده‌اند. بازیل لپارمنتیر در این مورد گفت:
اگر کسی قصد حمله به گروه مشخصی را براساس نژاد یا رنگ آن‌ها داشته باشد، به راحتی می‌تواند با کمک گروه‌بندی این هوش مصنوعی به هدف خود برسد.
گوگل از ماه اسفند (مارس) شروع به استفاده‌ی آزمایشی این سیستم خواهد کرد و تنها وبسایت‌هایی که از تبلیغات استفاده می‌کنند را مورد امتحان قرار می‌دهد. این شرکت همچنین اعلام کرده است که مخالف استفاده‌ی شخصی تبلیغات برای حمله به گروه‌های حساس است. گروه‌بندی‌هایی که نژاد، گرایش‌های جنسی و دیگر موارد را افشا کنند، حذف خواهند شد و گوگل الگوریتم‌های هوش مصنوعی را تغییر خواهد داد.
با چنین ابعاد و پتانسیلی، سندباکس پرایوسی، توجه بررسی‌های نظارتی بسیاری را جلب کرده است. در تاریخ ۱۹ دی (۸ ژانویه) سازمان CMA انگلیس اعلام کرد که در حال بررسی سندباکس پرایوسی و دفتر اجرایی مقررات حفاظت اطلاعات است. CMA اعلام کرده است که تحقیقات به سرعت در حال پیشروی است اما هنوز جواب قطعی در مورد تاثیر سندباکس پرایوسی بر رقابت شرکت‌ها پیدا شنده است.
با این حال این سازمان نگرانی‌های خود را در نقد و بررسی تبلیغات دیجتالی در تیرماه ۱۳۹۹ (جولای ۲۰۲۰) اعلام کرده بود. به گفته‌ی این سازمان، حذف کوکیهای شخص ثالث قدرت بیشتری به گوگل در این اکوسیستم خواهد داد و این شرکت را به شاهراه اصلی تبلیغات دیجیتالی تبدیل خواهد کرد. در نتیجه گوگل در مرکز این اکوسیستم قرار خواهد گرفت.
گزارش CMA نشان می‌دهد که درآمد کوتاه‌مدت ناشران اینترنتی مانند وبسایت‌های خبری که به تبلیغات متکی هستند تا ۷۰ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. با این حال یک شرکت از حذف کامل کوکی‌ها سود خواهد کرد. به گفته‌ی بیندرا، شرکت گوگل با CMA و ICO در تحقیقات آن‌ها همکاری می‌کند چرا که حذف کوکیهای شخص ثالث روی این شرکت نیز تاثیر خواهد داشت.
با این که این حرکت به ضرر تولیدکننده‌های محتوا و طراحان وب که به چنین سرمایه‌هایی نیاز دارند، می‌شود با این حال اطمنیان دارم که بسیاری از این تکنولوژی‌ها توانایی پشتیبانی از چنین افرادی را دارند.
با این حال کوکیهای شخص ثالث تنها روش تبلیغاتی در اینترنت نیست و سندباکس پرایوسی قابلیت‌های دیگری نیز دارد. زمانی که این کوکی‌ها حذف شوند، شرکت‌هایی که کوکیهای طرف اول را جمع‌آوری می‌کنند قادر خواهند بود تا تبلیغات موثرتری را ارائه کنند. برای مثال اگر فرد وارد وبسایتی شود، آن وبسایت تبلیغاتی را در مورد موضوعی که شخص در حال مطالعه‌ی آن بوده به نمایش می‌گذارد. این یعنی تبلیغات نمایش‌داده‌شده به شخص ذکرشده بیشتر مرتبط خواهد بود. هر چه تبلیغات ارتباط بیشتری داشته باشد، درآمدزایی بیشتری خواهد داشت.
ایده‌ی جالبی به‌نظر می‌رسد، این‌طور نیست؟ این ایده به سود دو شرکتی که جمع‌آوری اطلاعات افراد را در اختیار دارند یعنی فیسبوک و گوگل خواهد بود. هر دو شرکت وسایل قدرتمندی برای جمع‌آوری اطلاعات اشخاص دارند و این کار را با استفاده از برنامه‌های اختصاصی خودشان انجام خواهند داد. بیشتر از ۹ برنامه‌ی گوگل مانند جیمیل و گوگل مپس، ماهانه بیش از یک میلیارد کاربر دارند.
تکنولوژی دنبال‌کردن فیسبوک بر روی بیش از ۸ میلیون سایت استفاده می‌شود. براساس گزارش CMA، گوگل قادر خواهد بود تا با استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده از فعالیت کاربران در گوگل سرچ و یوتیوب برای تبلیغات شخصی‌سازی شده روی سرویس‌های خود استفاده کند. بسیاری از افراد در جواب این گزارش گفته‌اند که حذف کوکیهای شخص ثالث باعث قدرت‌گیری بیشتر شرکت‌های گوگل و فیسبوک خواهد شد.
در نهایت اگر اینترنت به سمتی برود که استفاده از اطلاعات طرف اول تنها راه تبلیغات دیجیتال باشد، این شرکت‌های بزرگ هستند که بیشترین سود را خواهند کرد. پاول بنیستر، موسس شرکت مدیریت تبلیغاتی کافه مدیا، گفت:
مشکل این‌جاست که حذف کوکی‌ها شکاف بین شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های کوچک را بیشتر خواهد کرد و خلاقیت را از این شرکت‌ها خواهد گرفت.
احتمالاً حذف کوکیهای شخص ثالث باعث خواهد شد که شرکت‌های تبلیغ‌کننده برای جمع‌آوری اطلاعات از حساب کاربری افراد استفاده کنند و یا برای این کار به گوگل و فیسبوک اتکا کنند.
بنیستر بر این باور است این تغییرات به معنی درآمدزایی بیشتر برای پلتفرم‌هایی مانند فیسبوک، تیک تاک و یوتیوب است. او در این مورد گفت:
این روش کنترل اصلی اطلاعات را در اختیار شرکت‌های بزرگ قرار داده و شرکت‌های کوچک‌تر بخشی از این شرکت‌ها خواهند شد. احتمال سو استفاده از اطلاعات توسط این شرکت‌ها کمتر است.
نظرات