با استناد به گزارشی از روسیه، این کشور ساخت شبکه مسیریابی ماهواره‌ای گلونس (GLONASS) را در سال جدید میلادی نیز ادامه خواهد داد. در این گزارش ادعا شده است که روسیه در ۲۰۲۱ دست‌کم ۵ ماهواره را به فضا پرتاب خواهد کرد. این کشور قرار است در بازه سه‌ماهه دوم تا سوم میلادی دو ماهواره گلونس K را به فضا پرتاب کند. افزون بر این در بازه سه‌ماهه سوم تا چهارم نیز دو ماهواره گلونس K2 به خویشاوندان خود در فضا می‌پیوندند. در نهایت در انتهای سال ۲۰۲۱ هم از سری گلونس M پرده برداشته خواهد شد.
در مقایسه با مدل‌های M پیشین، جدیدترین مدل‌های گلونس K2 دارای نشانگرهای فنی ارتقا یافته و طول عمر عملیاتی بالاتری هستند. افزون بر انتقال سیگنال‌ها در باندهای فرکانس L1 و L2، گلونس K می‌تواند کدهای متفاوت مسیریابی را در باند فرکانس L3 نیز منتقل کند.
در حال حاضر، سیستم مسیریابی گلونس روسیه شامل ۲۸ ماهواره است که ۲۳ عدد از آن در فاز عملیاتی قرار دارند، دوتای آن در بخش تعمیر و نگهداری هستند، ۲ عدد از آنها سنجش‌های پرواز را می‌گذرانند و یکی هم به‌عنوان پشتیبان استفاده می‌شود.
اگر فضانوردان طبق پروژه آرتیمس (Artemis) ناسا بتوانند به قمر زمین برسند، یکی از اهداف اصلی آنها استخراج یخ از حفره‌ای نزدیک قطب جنوب ماه است. با این حال آنها برای رسیدن به منطقه مورد نظر به یک مسیریابی دقیق نیاز دارند. فضانوردان در حال حاضر دارای تجهیزاتی مانند سفینه‌های فرود، وسایل ماه نورد، ابزارهای حفاری و خودروهای تدارکات هستند. با این حال در مدار و یا سطح ناشناخته ماه، آنها نیاز دارند تا از محل دقیق خود در لحظه اطلاع داشته باشند. فضانوردان برای این منظور نیاز به GPS دارد و سؤال اینجاست که سیستم مکان یاب جهانی می‌تواند کارایی داشته باشد؟
در روی زمین، GPS زندگی انسان‌ها را دگرگون کرده است. تعدادی از کشورها از تعداد زیادی از ماهواره‌ها استفاده می‌کنند تا با راه‌های مختلف افراد را در مسیریابی یاری کنند. در روی زمین سیستم مکان‌یاب جهانی می‌تواند نقاط مختلف را با دقت سانتی‌متری نشانه‌گذاری کند، آیا این قابلیت می‌تواند فضانوردان را روی سطح ماه بنشاند؟
ژانگ ژیامینگ (Zhang Jiaming) و لی چارلز (Li Charles) از آزمایشگاه پیشران جت ناسا برای مشخص کردن احتمال اتفاق فوق تعدادی محاسبات ریاضی را انجام داده‌اند. از دید ریاضی و نظری پاسخ مثبت است و GPS می‌تواند در ماه عملکردی با دقت بالا داشته باشد. سیگنال‌های ماهواره‌های مسیریابی جهانی نزدیک زمین می‌تواند به‌وسیله فضانوردان، ۳۸۵,۰۰۰ کیلومتر دورتر روی ماه مورد استفاده قرار گیرد.
دو دانشمند یادشده، نقشه‌های مدارهای ماهواره‌های مسیریابی سیستم جهانی مکان‌یاب آمریکا، گالیله اروپا و گلونس روسیه را از ۸۱ ماهواره پیاده‌سازی کرده‌اند. بیشتر این ماهواره‌ها دارای آنتن‌هایی هستند که به طرف سطح زمین نشانه رفته‌اند، اما با این حال سیگنال‌هایشان به طرف فضا نیز منتشر می‌شود. محققان می‌گویند که این سیگنال‌ها به اندازه کافی قوی هستند تا به‌وسیله یک سفینه فضایی نزدیک ماه دریافت شوند. طبق محاسبات انجام‌شده، سفینه‌های مستقر در مدار ماه می‌توانند سیگنال‌های ۵ تا ۱۳ ماهواره را در هر زمانی مشاهده کنند. در این فاصله، دقت مکان‌یابی چیزی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر است. در شبیه‌سازهای رایانه‌ای، دانشمندان می‌توانند با استفاده از روش‌های مختلف، دقت را بالا ببرند. دانشمندان ناسا بر این باورند که ماهواره‌های تقویتی در مدار ماه می‌توانند در نقش برج‌های مخابراتی عمل کنند.
نظرات