تصویر جدید ثبت‌شده از دیسک اطراف ستاره جوان AB Aurigae، آن را در نور مادون قرمز قطبی نشان می‌دهد که با تلسکوپ بسیار بزرگ SPHERE در اروپا مشاهده شده است. اندازه‌گیری اجزای مولکولی این دیسک در طول موج میلی‌متر چندین ویژگی غیرمنتظره از جمله دمای گرم‌تر، گردوغبار بیشتر و کمبود گوگرد را نشان می‌دهد.
سیارات از دیسک گاز و گردوغبار اطراف یک ستاره تشکیل شده‌اند اما مکانیسم‌های انجام این کار به‌طور ناقص درک شده‌اند. به‌عنوان مثال، گاز عامل اصلی در تکامل دینامیکی سیارات است زیرا جزو غالب تشکیل دیسک است (از نظر جرم). مقیاس زمانی که گاز پراکنده می‌شود مقیاس زمان مربوط به شکل‌گیری سیاره را تنظیم می‌کند اما توزیع آن در دیسک‌ها به‌تازگی قابل اندازه‌گیری دقیق شده است. به همین ترتیب، ترکیب شیمیایی گاز، ترکیب سیارات آینده و جو آن‌ها را تعیین می‌کند اما حتی پس از دهه‌ها مطالعه بر روی دیسک‌های پیش سیاره، ترکیبات شیمیایی آن‌ها هنوز به‌طور کامل شناسایی نشده است. حتی نسبت گاز به غبار موجود نیز تا حد زیادی ناشناخته است.
AB Aurigae یک نمونه عالی برای مطالعه توزیع فضایی گاز و گردوغبار به‌طور دقیق است
خصوصیات دقیق منابع منفرد اطلاعات جدیدی را در مورد ماهیت فیزیکی و شیمیایی دیسک‌های پیش سیاره‌ای فراهم می‌کند. ستاره AB Aurigae سیستمی است که کاملاً مورد مطالعه قرار گرفته است. این ستاره میزبان یک دیسک انتقالی جوان است؛ دیسکی با شکاف‌هایی که احتمال پاک شدن توسط سیارات تازه شکل‌گرفته را دارد. آن در فاصله ۵۳۶ سال نوری (با تقریب یک درصد) از خورشید قرار دارد و به اندازه کافی نزدیک است تا بتواند یک نمونه عالی برای این موضوع باشد تا بتوان توزیع فضایی گاز و گردوغبار را به‌طور دقیق بررسی کرد.
دمای این دیسک حدود ۳۹ هزار است
ستاره‌شناس CfA یعنی رومانه لو گال عضوی از تیمی بود که از آرایه میلی‌متری گسترش‌یافته شمال (NOEMA) برای مشاهده دیسک گاز AB Aur با وضوح مکانی بالا در خطوط انتشار CO، H2CO، HCN و SO استفاده می‌کرد. مجموعه داده‌های آن‌ها همراه با نتایج بایگانی‌شده شامل مجموع هفده ویژگی مختلف طیفی است.
دانشمندان برای اولین بار در یک دیسک انتقال چگالی گاز و نسبت گاز به گردوغبار را نقشه‌برداری کردند و دریافتند که این مقدار کمتر از حد انتظار است؛ نیمی از ارزش متوسط بین ستاره‌ای یا حتی در بعضی از نقاط چهار برابر کوچک‌تر. به‌عنوان مثال، مولکول‌های مختلف در حال ردیابی مناطق مختلف دیسک پوششی یا مسطح بودند. این تیم میانگین دمای دیسک را در حدود ۳۹ هزار اندازه‌گیری کرد و این دما گرم‌تر از آنچه در دیسک‌های دیگر تخمین زده‌شده، بوده است. مهم‌تر از همه، تجزیه‌وتحلیل شیمیایی آن‌ها فراوانی نسبی مواد شیمیایی را تعیین کرده است و این موضوع نتیجه‌گیری شد (بسته به برخی فرض‌ها) که گوگرد در مقایسه با مقدار منظومه شمسی به‌شدت تخلیه شده است.
نتیجه‌گیری اولیه مقاله جدید این است که دیسک تشکیل سیاره در اطراف این ستاره جوان پرجرم تفاوت قابل توجهی با انتظارات نداشته است. انجام چنین مشاهدات دقیق می‌تواند به افزایش اطلاعات کسب‌شده درباره دیسک‌های اطراف ستارگان عظیم کمک کند
نظرات