ممکن است شانس وجود حیات در کهکشان ما در حال حاضر بیشتر از آینده باشد.
گزاره فوق یکی از نتایجی است که توسط چندی از دانشمندان استرالیایی بهدست آمده است. آنها با استفاده از شبیهسازی کامپیوتری، میزان پیشرفت سیارههای موجود در کهکشان راه شیری را از نظر زمینشناسی بررسی کردهاند. این میزان پیشرفت در صفحات زمینساخت کمک شایانی به تکامل حیات میکند.
پروفسور کریگ اونیل (Craig O’Neill) استاد دانشگاه مکوری (Macquarie) در جریان یک کنفرانس مجازی اینطور توضیح میدهد که:
صفحات زمینساخت (Plate Tectonics) نقش مهمی در امکان حیات دارند. به نظر میرسد شرایط مساعد برای بهوجود آمدن صفحات زمینساخت در اوایل شروع زندگی کهکشان ما وجود داشته و ممکن است احتمال تکرار آن شرایط زیاد نباشد. برای ایجاد حیات، بهترین شرایط همان است که در گذشته وجود داشته است.
شاید برای یک مخاطب عام اهمیت حرکت صفحات عظیم در روی پوسته یک سیاره زیاد آشکار نباشد. به گفته اونیل صفحات زمینساخت روی زمین مانند یک ترموستات برای سیاره ما عمل میکنند و اگر دیگر سیارات صفحات زمینساخت توسعهیافتهای نداشته باشند ممکن است از عدم وجود شرایط موردنیاز برای تکامل حیات نیز رنج ببرند.
حرکات صفحات پوسته تنها دمای سطح سیاره را تحت تاثیر قرار نمیدهند بلکه موجب داغ ماندن هسته نیز میگردند، این داغی باعث توسعه یک سپر مغناطیسی میشود. اگر در اطراف یک سیاره سپر مغناطیسی وجود نداشته باشد آن سیاره در برابر پرتوهای خورشیدی بیدفاع مانده و مستعد از دست دادن اتمسفر خود خواهد بود. پس حیات کاری بسیار دشوار برای ادامه خواهد داشت. یک سیاره باید بسیار خوششانس باشد تا در مکان مناسب از زمینشیمی مناسبی نیز برخوردار باشد تا بتواند حیات را در خود استمرار بخشد.
پروفسور اونیل تاکید میکند که چنین شانسی در گوشهای از کیهان که ما در آن ساکن هستیم در حال کم شدن است. او میافزاید:
سیارهای که زودتر شکل گرفته است شرایط بهتری برای امکان توسعه حیات داشته است. این شرایط مطلوب با گذشت زمان در کهکشان ما کمیابتر میشوند
این بدان معنا است که اگر یک سیاره تاکنون یک جغرافیای پویا را توسعه نداده باشد، ممکن است دیگر برای انجام این کار بسیار دیر شده باشد.
مسلما اظهارات فوق بدان معنی نیست که چون سیارههای جوانتر شانس کمتری برای میزبانی از حیات دارند، ما قرار است تا ابد در گیتی تنها بمانیم. اگر پیر بودن یک جهان شرط لازم برای تکامل حیات باشد، دیگر سیارات دارای پتانسیل حیات نیز ممکن است در شریانهای خود دز کافی از دیگر شرط لازم برای تکامل حیات پیچیده را داشته باشند و آن زمان است.
نتیجهگیری بیشتر از این یافتهها کار سختی است، مخصوصا زمانی که نتایج بر اساس شبیهسازیهای کامپیوتری از اجزای شیمیایی کیهان از ازل تاکنون بهدست آمده باشد. اما این یافتهها به جهانی اشاره دارد که با گذشت زمان بیشتر عقیم میشود.
میتوان به این مسائل به گونهای دیگر نگریست، شاید دنیای ما تازه در حال بالغ شدن است.
نظرات