تعدادی از تلسکوپهای فضایی ناسا و همینطور آژانس فضایی اروپا توانستهاند جوانترین مغنااختر (Magnetar) شناختهشده تا به امروز را کشف کنند. تنها با ۲۴۰ سال سن، این ابر کودک کیهانی میتواند به ستارهشناسان کمک کند تا بفهمند این ستارههای متراکم و مرده چه طور به وجود آمدهاند و چگونه تکامل یافتهاند.
در یک مقاله که در مجله استروفیزیکال جورنال لترز (Astrophysical Journal Letters) منتشر شده است، محققان به توصیف Swift J1818.0-160 پرداختهاند. این مغنااختر جوان ابتدا در تاریخ ۲۲ اسفند (March 12) توسط رصدخانه نیل گرالز سویفت (Neil Gehrel’s Swift) ناسا مشاهده شد، بعد از آن که با یک انفجار مهیب مقدار زیادی پرتوهای ایکسری ساطع کرد. مغنااخترها نوع بسیار نادری از ستارههای نوترونی (هسته فروپاشیده ابرستارهها) هستند که در اطراف خود میدانهای مغناطیسی بسیار نیرومندی را تشکیل میدهند. این ستارهها با جرمی عظیم، فضای کوچکی را اشغال میکنند. این امر باعث به وجود آمدن مقدار عظیمی از ناهنجاریهای فیزیکی میشود. میدانهای مغناطیسی این ستارهها میتواند هزاران بار قویتر از ستارههای نوترونی معمول باشد.
مغنااختر مورد بحث تنها ۱۶ هزار سال نوری با زمین فاصله دارد و میتوان آن را در صورت فلکی کماندار (Sagittarius) مشاهده کرد. ستارهشناسان تاکنون تنها تعداد کمی از مغنااخترها را رصد کردهاند و هیچکدام از آنها مانند این ستاره در بدو شکلگیری کشف نشده است.
ناندا ریا (Nanda Rea)، یکی از ستارهشناسان مؤسسه اسپیس ساینسز (Space Sciences) بارسلونا و نویسنده مقاله یادشده میگوید:
این شیء به ما مقطع اولیه زندگی یک مغنااختر را نشان میدهد که تنها لحظاتی پس از شکلگیریاش است، چیزی که تا به حال آن را مشاهده نکردهایم.
همانطور که گفته شد رصدخانه سویفت، اولین مرکزی بود که موفق به رصدJ1818.0-1607 شد. بعد از آن دیگر ستارهشناسان مشاهدات سویفت را در رصدخانه ایکسامام نوتون (XMM-Newton) آژانس فضایی اروپا دنبال کردند. تلسکوپ فضایی ناستار (NuSTAR) ناسا به همراه تلسکوپ زمینی ساردینیا ریدیو (Sardinia Radio) ایتالیا توانستند ویژگیهای بیشتری از این ستاره مغناطیسی نادر را آشکار کنند. این مشاهدات کمک کرد تا سن این ستاره را ۲۴۰ سال تخمین بزنند. اگر رصد گردش این مغنااختر این تخمین را قوت ببخشد، ستاره یادشده جوانترین ستاره مغناطیسی یافته شده است.
ویکتوریا کسپی (Victoria Kaspi)، ستارهشناس دانشگاه مکگیل (McGill) مونترال که در مطالعه این ستاره حضور نداشته است میگوید:
نکته شگفتانگیز درباره مغنااخترها، تنوع آنها در مقایسه با یکدیگر است. این ستارهها بسیار عجیب و کمیاب هستند. من فکر نمیکنم تاکنون توانسته باشیم تمام حالات ممکن را مشاهده کنیم.
تمرکز روی رصد این مغنااختر جوان ، کمک شایانی به مطالعات مربوط به ناهنجاریهای نامعمول و رازهای آنها میکند. این امکان وجود دارد تا ستارهشناسان بتوانند تغییرات مغنااختر را در حرکت از کورکی به بزرگسالی ثبت و همچنین تاثیرات گذشت زمان را روی ویژگیهای این ستاره و انتشار امواجش مشاهده کنند.
ستارههای مغناطیسی یکی از موضوعات اساسی در زمینه اسرار امواج انفجاری سریع هستند. این امواج مانند یک منور علامت داده و بهسرعت ناپدید میشوند. در یک فرضیه اینطور بیان میشود که محیطهای شدید اطراف این ستارهها باعث ارسال سیگنالهای عجیب به زمین میشود.
نظرات