فضانوردان شاهد جا به جاییهایی ناگهانی و متوالی میان کهکشانها بودهاند؛ از جابه جاییهای ضعیف تا کوازار (دوراختر)های بسیار روشن.
این جا به جاییهای سریع از چند ماه پیش آغاز شدهاند که میتوانند با فعالیتهای خود باعث ایجاد یک گونه جدید از سیاه چالهها در مرکز این کهکشانها شوند.
در مطالعه صورت گرفته در یکی از مجلههای نجوم، اطلاعاتی از مشاهده شش کهکشانهای منطقه ای واقع در خط انتشار هسته ای با یونیزاسیون کم (یا اصطلاحاً LINER) که در دورههای شش ماهه این فعالیتها را انجام میدهند. کهکشانهای لاینر نقطه مشترکی در کیهان هستند و فضانوردان نیز برای مدتها به دنبال این بودهاند تا منبع این نور منتشره را پیدا کنند. برخی عقیده دارند که یک سیاهچاله غول پیکر در میانه باعث شده است تا این شرایط نادر رخ دهد، اما برخی دیگر هم باور دارند که چینش ستارگان در خارج از مرکز کهکشانی باعث ایجاد این درخشندگی شده است.
با استفاده از دوربین جدیدی که در سال ۲۰۱۸ در کالیفرنیای آمریکا نصب شد، گروهی از محققان تلاش کردند تا تعداد کهکشانهای لاینر را پیدا کنند. این تجیهزات که به ZTF نیز مشهورند، میتوانند پدیدههای کیهانی شاخصی که تغییرات رخ داده در نور متساعد شده از آنها را شناسایی کنند. همچنین این تجهیزات قادر هستند تا اجرامیمانند سیارکها را تشخیص دهند. این فرصت راه جدیدی برای تحقیق درباره کهکشانهای لاینر و هرگونه انتقالهای غیرمعمول را پیش روی دانشمندان و محققان گذاشت. در حقیقت، این گروه از دانشمندان تحقیقات خود را با بررسی دادههای موجود در تلسکوپهایهابر، سپیتزر و سویفت و برخی دادههای تهیه شده توسط ایالات متحده ادامه دادند.
با بررسیهای جامع در این زمینهها، آنها موفق شدند تا کهکشانهای لاینر دیگر را کشف کنند. این کهکشانهای در حال تغییر از حالت ضعیف به حالتهای بسیار قدرتمند و پرانرژی بودند که با نام کوازار شناخته میشوند. مطالعات نشان داده است که سرعت این اجرام بسیار بیش از حد انتظار بوده است.
تئوریهای ارائه شده پیشنهاد میکنند که روشن شدن یک کوازار هزاران سال به طول میانجامد، اما مشاهدههای اخیر احتمال وقوع بسیار سریع کوازارها را داده است.
سووی گزاری، پروفسور نجوم در دانشگاه مریلند گفته است:
بررسیها نشان میدهد که تئوریهای ارائه شده به طور کلی غلط هستند.
کوازارها بسیار قدرتمند و نورانی هستند و همین باعث میشود که یک سیاهچاله عظیم در مرکز آنها ایجاد شود. این سیاهچالهها میتوانند میلیونها بار بزرگتر از خورشید و اجرام آسمانی بزرگ دیگری که میشناسیم باشند. این سیاهچالهها نه تنها بسیار بزرگ هستند بلکه باعث میشوند تا گاز، غبار و خردههای دیگری از فضا به آنها جذب شده و به دور آنها میگردند. ورود و افتادن این خردههای آسمانی به داخل سیاهچالهها باعث ایجاد کوازارهای بسیار روشن میشود. برخی از این کوازارها میتوانند هزاران بار روشن تر از کهکشان ما، کهکشان راه شیری باشند.
اما چرا این کهکشانهای لاینر که توسط دانشمندان کشف شدهاند سیر تغییراتی از ضعیف تا بسیار نورافشان دارند؟ این مسئله هنوز برای دانشمندان و محققان حل نشده است. به هر حال، اطلاعات به دست آمده کمک میکنند که کهشکانهای لاینر میتوانند میزبان سیاهچالههای عظیم باشند.
در حقیقت، این گروه متوجه شدند که تنها گاز و غبارهایی نزدیک به مرکز کهکشانی لاینر مورد مطالعه هستند نورافشانی میکنند. این در حالیست که سایر کوازارهای دیگر ثابت کردهاند که روشنایی حاصل از آنها در فاصله ای بسیار دورتر از مرکز آنها ساتع شده است.
احتمال دارد که دانشمندان در این تحقیقات شاهد لحظات قبل و پس از تولد یک کوازار جدید بوده باشند. این دادههای بدست آمده میتواند شرایط را برای محققان فراهم کند تا راه جدید و نوینی برای ثبت نقشههای کهکشانی بیابند.
سارا فردریک، دانشجوی فارغ التحصیل دانشگاه مریلند گفت:
تعجب آور است که هر کهکشانی میتواند ظاهر خود را با زمانبندیها زمین و انسان تغییر دهد. این تغییرات خیلی زودتر از آنکه فکر کنیم رخ میدهند و از همین طریق است که میتوانیم قضیه کوازارها و تئوری مربوط به آنها را شرح دهیم.
نظرات